Duurzaam klussen en verbouwen

Vrouw in gesprek met klusman
Ga je klussen of plan je een grote verbouwing? Dan kun je op tal van punten rekening houden met het milieu. Vanaf het eerste idee voor je nieuwe keuken, opbouw of aanbouw tot en met het laatste likje verf op de muur. Milieu Centraal helpt je met milieuvriendelijke keuzes en duurzame klustips.

Iedere klus heeft impact, maar hoe groot de gevolgen zijn verschilt per klus of verbouwing. Er zijn materialen en producten voor nodig, tijdens je klus verbruik je energie, er kunnen schadelijke stoffen vrijkomen en je klus veroorzaakt afval. Pak je klus daarom slim aan en maak bewuste keuzes. Zo kun je je milieu-impact beperken. Er gelden regels om natuur te beschermen en je kunt natuurinclusieve maatregelen nemen om extra leefruimte te creëren voor planten en dieren.    

Voor verschillende soorten klus- en bouwprojecten zet Milieu Centraal op een rij hoe je het milieuvriendelijk aanpakt. Ga je schilderen, stuken of behangen, een wandje plaatsen of met hout aan de slag? Of pak je het wat groter aan met een dakkapel, nieuwe keuken, kozijnen of een aanbouw? Voor deze en andere klussen vind je handige tips en bewuste keuzes. Bekijk hier het overzicht voor klussen en verbouwingen.

Voor verschillende soorten klus- en bouwprojecten zet Milieu Centraal op een rij hoe je het milieuvriendelijk aanpakt. Ga je schilderen, stucen of behangen, een wandje plaatsen of met hout aan de slag? Of pak je het wat groter aan met een dakkapel, nieuwe keuken, kozijnen of een aanbouw? Voor deze en andere klussen vind je handige tips en bewuste keuzes. Bekijk hier het overzicht voor klussen en verbouwingen.

Duurzame klus- en verbouwtips

Circulair klussen en verbouwen aan de hand van 10 tips
Duurzaam klussen en verbouwen - klik op het vergrootglas voor zoom

Uitleg in 3 stappen

Van oud naar nieuw

Tweedehands Kun je van iets ouds nog iets moois maken? Koop niet alles nieuw in de bouwmarkt en ga eerst voor tweedehands. Tweedehands bouwmaterialen

Oude spullen upcyclen

Oude meubels kun je vaak nog ontzettend mooi opknappen. Bekijk hoe tweedehands meubelstukken nieuw leven krijgen. 

De voorbereiding van je klus

Is een klus of verbouwing echt nodig, of kun je ook met kleinere ingrepen het gewenste resultaat krijgen? Dat is misschien wel de belangrijkste afweging om te maken voordat je aan de slag gaat. Overweeg of (deels) opknappen of renoveren volstaat in plaats van het meteen groot aan te pakken en voor vervangen te kiezen.

Maak een ontwerp zó, dat je zo min mogelijk materiaal nodig hebt. Kies bijvoorbeeld een lichte constructie van hout in plaats van steen. Gebruik in je ontwerp de mogelijkheid om te werken met tweedehands materialen of met materialen die je al in huis hebt. Ontwerp tijdloos en waar mogelijk .

Goed materiaal kiezen

Kies voor materialen met een lage milieubelasting, passend bij hoe en waar je de materialen gaat gebruiken. Moet een materiaal bijvoorbeeld tegen vocht kunnen, ga je het buiten of binnen gebruiken of moet het stoot-, vlek- of krasvast zijn? Een verkeerd gekozen materiaal zal sneller gebreken vertonen en is daardoor eerder toe aan vervanging. Bekijk of er alternatieven zijn voor traditionele materialen, bijvoorbeeld milieuvriendelijke materialen. geven je informatie over de milieuvriendelijkheid van een product of materiaal.

Vraag de winkel of leverancier om stalen die je mee naar huis kunt nemen, bijvoorbeeld voor behang, verf of tapijt. Kleuren en materialen kunnen in de winkel anders lijken dan in de ruimte waarin je ze thuis wilt gebruiken. Door een andere lichtinval bijvoorbeeld; bekijk de stalen daarom op verschillende momenten van de dag. Zo voorkom je dat je een materiaal of kleur kiest die naderhand tegenvalt en ben je er minder snel op uitgekeken.

Plan van tevoren goed, meet alles nauwkeurig op en let op details. Daarmee voorkom je verspilling van materialen en producten. Houd rekening met de verkrijgbaarheid en levertijd van tweedehands of minder gangbare materialen, dan wordt je niet 'gedwongen' om een minder milieuvriendelijk alternatief te kiezen.

Slim kopen

Koop niet meer dan je nodig hebt en laat materialen eventueel al op maat zagen in de bouwmarkt. Restmateriaal komt vanuit de bouwmarkt misschien goed bij een andere koper van pas, en het scheelt afval om af te voeren vanuit huis. Maar koop ook niet té krap: met extra tripjes (met de auto) naar de bouwmarkt belast je ook het milieu extra. Bewaar de aankoopbonnen om onaangebroken verpakkingen eventueel te kunnen ruilen of teruggeven.

Schakel een professional in

Twijfel je over aanpak of materiaalkeuze? Overweeg dan om een professional in te schakelen, voor advies of om het werk uit te voeren. Werkzaamheden die specialisatie of ervaring vereisen, kan een vakspecialist vaak beter, sneller en met minder materiaalverlies. Een goed uitgevoerde klus zorgt bovendien dat het resultaat langer meegaat.

 

Een demontabel ontwerp kun je relatief eenvoudig weer uit elkaar halen. Als je iets makkelijk kunt demonteren kun jij (of iemand anders) het later hergebruiken. Het hele ontwerp of de afzonderlijke materialen.

Als je materialen koopt voor klussen en verbouwen kom je verschillende keurmerken tegen. In de Keurmerkenwijzer kun je het verhaal achter deze plaatjes checken. Bekijk de keurmerken voor klussen en hout.

Biobased materialen zijn alle materialen op basis van (recent levend) biologisch materiaal. Dat kan plantaardig zijn, zoals bamboe of dierlijk, zoals schapenwol. Wanneer de teelt of productie van biobased grondstoffen duurzaam gebeurt, zoals hout uit duurzaam beheerde bossen, dan zijn biobased materialen hernieuwbare materialen. Je kunt ze namelijk steeds opnieuw laten groeien in de natuur en raken nooit uitgeput.

Biobased materialen kunnen soms ook nadelen hebben ten opzichte van traditionele materialen: sommige gaan minder lang mee, of je hebt er meer van nodig voor hetzelfde resultaat. Ook is er voor productie vaak land nodig waar dan geen voedsel op kan worden geteeld. Of biobased de beste keuze is hangt dus af van hoe het biobased materiaal gemaakt wordt en waar je het voor wilt gebruiken. Soms worden biobased materialen gecombineerd met bijvoorbeeld petrobased materialen (van aardolie) of is nog een chemisch bewerkingsproces nodig

Je klus uitvoeren

Leen je gereedschap

Heb je voor een klus gereedschap nodig, dat je zelf niet hebt? Kies voor lenen of huren, dat scheelt de aanschaf van een nieuw product. Bekijk een overzicht met platforms voor delen of lenen. 

Hergebruik materialen

Houd rekening met later hergebruik van materialen. Kies waar mogelijk schroeven in plaats van lijmen, gooi restjes en snijafval niet te snel weg en maak een verpakking pas open als je geen ander materiaal meer hebt om te gebruiken.

Volg de aanwijzingen

Volg bij het uitvoeren van je klus de aanwijzingen van leveranciers en fabrikanten, bijvoorbeeld door verpakkingen goed te lezen. Daarmee voorkom je verspilling en eventuele milieuschade door verkeerd gebruik.

Denk aan afval scheiden

Zorg al tijdens je klus of verbouwing voor het scheiden van bouwmateriaal, sloopafval en puin. Dat geldt natuurlijk ook als je eerst gaat slopen. Overweeg of iets opnieuw gebruikt kan worden in plaats van weg te gooien.

"Bewaar aankoopbonnen zodat je onaangebroken verpakkingen kunt ruilen of teruggeven."

Afronding van je klus

Bedenk of je iemand anders blij kunt maken met spullen en materialen die je over hebt. Heb je onaangebroken verpakkingen over? Die kunnen vaak terug naar de leverancier. Gereedschap dat je niet langer nodig hebt, kun je tweedehands verkopen, uitlenen of doneren. 

Bewaar ook zelf restjes van een product of materiaal. Die kun je in de toekomst gebruiken voor herstelklusjes. Het resultaat van je klus gaat langer mee, als je regelmatig controleert of onderhoud nodig is. Als je er op tijd bij bent, kan repareren volstaan en is vervangen niet nodig.

Bied je bouw- en sloopafval gescheiden aan. Dan kan de afvalverwerker zorgen voor hergebruik of recycling.