Stappenplan: Nestkast voor gierzwaluwen en huismussen
Niet elke muur is geschikt voor een nestkast voor gierzwaluwen of huismussen. Met deze check kom je er snel achter of jouw huis geschikt is of niet!
Checks voor je begint
Check de omgeving
Twijfel je of er vogels in jouw wijk voorkomen die hulp nodig hebben en baat hebben bij dit type kast? Dan kan jouw gemeente je hier vaak bij verder helpen.
Vogels letten op een aantal dingen bij het kiezen van een broedplaats. Zo moet er genoeg voedsel en water in de buurt zijn voor hunzelf en hun kuikens. Daarnaast moet de nestplaats niet bereikbaar zijn voor roofdieren, zoals marters en katten. Ook moeten er genoeg schuilplekken in de buurt zijn, zodat ze dekking kunnen zoeken bij gevaar.
Let daarom goed op de volgende punten:
-
Binnen 200 meter moet voeding en water beschikbaar zijn, met een paar grote bomen op minder dan 50 meter afstand. Wil je weten wat een goede voedselvoorziening is voor een vogel? Bekijk dan de Vogelvoedselkalender.
-
Binnen 2 tot 3 meter van de voedsel/watervoorziening moet een schuilplaats te vinden zijn. Stekelige en groen blijvende struiken, coniferen, klimplanten of klimop zijn hiervoor geschikt.
-
Ook binnen 5 tot 10 meter van de nestkast moet er een schuilplaats te vinden zijn.
-
Er moet een droge, zanderige plek in de buurt zijn voor een zandbad en er moet een plaats zijn waar de vogels grind of kleine steentjes kunnen vinden.
-
Bij voorkeur zijn er ten minste 10 kasten bij elkaar in de buurt (bijvoorbeeld in de straat), met een tussenruimte van minimaal 50 cm. Je kan zowel de voorkant als de achterkant van jouw huis gebruiken. Dan zitten huismussen en gierzwaluwen elkaar minder in de weg.
Vind de ideale plaats om de kast op te hangen
Als de nestkast in de zon hangt, wordt het er in de zomer te heet voor eieren of (jonge) vogels. Als er in de aanvliegroute voor de kast teveel obstakels staan, neemt de kans op ongelukken toe. Een goede plek om de kast op te hangen hangt daarom:
-
Minimaal 5 meter, maximaal 12 meter hoog.
-
Op de noord- of oostkant van de woning, óf in de schaduw van bijvoorbeeld een dakgoot. Let er op dat de kasten niet in de zon hangen.
-
Voor de kast moet er een vrije aanvliegroute zijn. Er mogen geen obstakels zijn tot 3 meter onder de ingang van de nestkast. De aanvliegroute moet daarnaast minstens één meter breed zijn. De kast mag dus ook niet boven een zonnescherm of openslaand raam hangen.
Zorg voor de juiste afmetingen
Nestkasten moeten de juiste afmetingen en de juiste opening hebben voor de vogel waarvoor die bedoeld is. In het geval van gierzwaluwen en huismussen zijn dat de volgende:
-
Dimensies: 15 cm diep, 25 cm breed, 13 cm hoog.
-
Opening: Ovale opening van 3,5 cm hoog en 7 cm breed. Aan de voorkant, maar dicht bij de zijkant. Zo blijft de andere hoek van het nest donker.
Zorg dat de kast geschikt is voor huismussen en gierzwaluwen
Zorg dat de kast geschikt is voor huismussen en gierzwaluwen
Vogels zoeken naar een nestplek die goed bij ze past. Dat betekent dat de nestplaats en de ingang de goede afmetingen hebben. En dat de nestplek van materialen gemaakt is die geen scherpe randen hebben en die niet splinteren. Hoe beter een nestkast aan onderstaande eisen voldoet, hoe eerder vogels deze zullen herkennen als geschikte nestplaats:
- De kast heeft de juiste afmetingen.
- De nestkast is gemaakt van onbewerkt, niet-splinterend hout. Zoals multiplex of underlayment (maar niet van OSB, dat splintert te makkelijk). Schroeven en andere verbindingen zijn bij voorkeur van roestvrij staal en hebben geen kieren.
Stappenplan nestkast voor gierzwaluwen en huismussen
Tijd: ongeveer 2 uur Kosten: ongeveer 50 euro
Hang de nestkast bij voorkeur op in het najaar, zodat vogels genoeg tijd hebben om de kast te ontdekken als broedplaats voordat het broedseizoen begint.
Als je de nestkast direct tegen de dakrand wilt plaatsen, plaats dan een stukje isolatiemateriaal tussen de kast en het dakvlak. Op die manier wordt de kast niet te warm. Snijd hiervoor een stukje isolatiemateriaal op maat. Plaats het isolatiemateriaal tussen het dakvlak en de kast en lijm of schroef het vast. Als je schroeven gebruikt, zorg dan dat deze niet te lang zijn: ze mogen namelijk niet uitsteken aan de binnenkant van de kast.
Wat heb je nodig?
1. Check of je muur stevig genoeg is.
Zitten er scheuren in de muur, of is er schade aan de voegen? Herstel dit dan voordat je de kast ophangt.
2. Opmeten en aftekenen
Meet de kast op en teken af waar de boorgaten moeten komen.
3. Boren en pluggen
Boor gaten van ongeveer 5 cm diep en doe de pluggen erin.
4. Ophangen
Hang de kast op en draai de schroeven aan.
5. Check: hangt de kast stevig?
Voel aan de kast om te kijken of hij stevig hangt. De kast mag niet naar beneden vallen als het waait.
6. Wacht op de nieuwe bewoners
Dit kan even duren: vogels hebben tijd nodig om de kast te herkennen als mogelijke nestplaats. Je hoeft de nestkast niet te onderhouden en je hoeft hem ook niet leeg te maken, dat kunnen de vogels zelf. Als je hem toch wilt schoonmaken, gebruik dan geen schoonmaakmiddel maar alleen heet water en een borstel. Het is verstandig om ieder jaar te controleren of de kast nog stevig hangt en niet beschadigd is.
Veelgestelde vragen over nestkasten aan je woning
Anderen keken ook naar
Natuurinclusief (ver)bouwen
Met natuurinclusieve maatregelen creëer je leefruimte voor planten en dieren. Check hoe je de natuur een boost geeft met je huis.
Stappenplan: geveltuin
Wil je meer groen rondom je huis? Dan is een geveltuin een goed idee. Door een paar tegels te vervangen, zorg je zo voor meer ruimte voor planten. Milieu...
Insecten en dieren in je tuin
Een tuin vol leven is niet alleen leuk om naar te kijken, maar ook nuttig. Vogels, egels en allerlei insecten helpen je tuin gezond en vrij van plagen...