Experts over repareren

Repareren

Leestip Door spullen te repareren voorkom je afval. Wil je hier zelf mee aan de slag maar je weet niet goed hoe? Ga aan de slag
Repareren krijgt steeds meer aandacht. Dat is goed, want repareren is meestal beter voor het milieu omdat er zo minder energie en grondstoffen nodig zijn voor nieuwe producten. Vier experts van organisaties die voorop lopen vertellen over het belang van repareren en delen hun ultieme fixtip.

Vier experts vertellen over repareren

Mended

Interview met Agnes Weber

Waarom Mended? ‘Het begon allemaal bij mijn favoriete jeans. Die was eigenlijk te lang en ik wilde ermee naar de kleermaker, maar dat deed ik steeds maar niet. Veel mensen willen hun favoriete kleding wel langer houden, maar repareren of vermaken zit niet meer in ons systeem. Vooral bij mensen van mijn generatie niet. Het is gewoon makkelijker om iets nieuws te kopen! Maar wist je dat je dezelfde dopamine rush krijgt van het repareren van je jeans als van een nieuwe kopen? En soms nog wel een grotere omdat je je al gehecht had aan die broek. Dan kun je er opnieuw verliefd op worden. 

Wij zijn Mended begonnen om mensen het plezier te laten beleven van spullen die langer meegaan. Om met deze circulaire bestelservice voor het repareren van je kleding lokale kleermakers te verbinden met een nieuw publiek. En zodat kledingmerken echt kunnen leveren op hun belofte van made to last.'

Welke mensen maken er al gebruik van Mended? ‘De meesten zijn tussen de 25 en 35 jaar oud. Mensen die eigenlijk nog nooit naar een kleermaker zijn geweest. En de tweede groep zijn tussen de 35 en 45 jaar oud met een druk leven, die op zoek zijn naar gemak. Er zitten ook veel tweedehands shoppers tussen. Mensen die bijvoorbeeld bijna de perfecte jeans hebben gevonden waar nog net iets aan veranderd moet worden. Ze zijn bezig met duurzaamheid en willen investeren in kleding van goeie kwaliteit.’

Waarom is het belangrijk dat meer mensen hun kleding laten repareren? ‘Repareren is niet iets wat je een keer doet, het is een houding. Het laat zien dat je spullen waardeert en dat je vindt dat die lang mee moeten gaan. Je voelt je verbonden met spullen die je koopt.’

Hoe zorgen we ervoor dat meer mensen hun kleding laten repareren? ‘Door het oude verhaal in een nieuw jasje te steken om repareren van kleding aantrekkelijk te maken. We gaan speels om met een vrij droog onderwerp, zoals kleermakers dat zelf vrijwel nooit doen. Die houden eigenlijk niet van marketing, maar ze willen vaak wel groeien. Door hen te helpen het verhaal te vertellen, zorgen wij voor een groter publiek.

Vanaf het najaar gaan we ook samenwerken met kledingmerken. Die kunnen meer impact maken dan consumenten. Repareren is voor hen alleen vaak een logistieke nachtmerrie en kostenintensief. Daar helpen wij ze graag mee.’

Ultieme fixtip Agnes Weber ‘Maak een gewoonte van repareren. Leg kledingstukken met een gaatje of scheurtje op een vaste plek zodat ze niet achter in je kledingkast belanden.’

Fairphone

Interview met Ronald van Harten

Jullie hebben tutorials online staan over het zelf repareren van de Fairphone. Waarom bieden jullie die aan? ‘Omdat je dan langer van je telefoon gebruik kunt maken en dat is uiteindelijk beter voor het milieu. Als je kijkt naar alle stappen, vanaf het moment dat de metalen uit de mijnen komen tot en met het gebruik van de telefoon, komen de meeste negatieve milieueffecten voort uit de productie van de telefoon.

Daarom willen wij ervoor zorgen dat je je telefoon zo lang mogelijk gebruikt. Een van de manieren om dat te doen is om je telefoon te repareren als die kapot is. In veel smartphones zijn de onderdelen aan elkaar gelijmd. Dat maakt het voor de consument (bijna) onmogelijk om de telefoon zelf te repareren. Een Fairphone kun je relatief makkelijk zelf fixen. En als dat toch niet lukt, dan doen wij het voor je.’

En wordt het vaak gedaan? ‘Nog niet vaak genoeg. We zien dat mensen die zelf al best handig zijn, het veel vaker doen dan mensen die zich sowieso al niet comfortabel voelen met iets repareren. Die durven het niet aan. Terwijl, echt, het is helemaal niet moeilijk! Omdat we zo gewend zijn om dingen weg te gooien en iets nieuws te kopen is reparatie niet eens een optie voor mensen.’

Maar waarom zouden ze ook? Je kunt toch gewoon een nieuwe kopen? ‘Ja, dat is precies de mindset die veel mensen hebben. Het consumentisme is doorgeslagen. En wij willen natuurlijk ook dat mensen als ze echt een telefoon nodig hebben, de Fairphone kopen. Maar nog liever zien we dat mensen zo lang mogelijk met hun telefoon doen.’

Naast de filmpjes, heb je ideeën over hoe we daarvoor kunnen zorgen? ‘We zijn aan het onderzoeken wat daarvoor het beste werkt en wat de barrières zijn bij mensen om het niet te doen. We zien wel iets in lokale hubs zoals nu bij kledingreparatie gebeurt. Daar hebben we wel ook andere partijen voor nodig, we kunnen dat niet alleen financieren.’

Ultieme fixtip Ronald van Harten ‘Overweeg eerst eens reparatie in plaats van een nieuwe telefoon te kopen. En je hoeft het niet per se zelf te doen, er zijn tegenwoordig steeds meer (lokale) partijen die het voor je kunnen doen.’

Jafix

Interview met Sieds Wijnja

Waarom ben je begonnen met Jafix? ‘Een combinatie van passie voor repareren en het bevorderen van duurzaamheid. Ik ben zelf iemand die veel zelf probeert te repareren. Op een gegeven moment bedacht ik me dat het eigenlijk best bijzonder is dat best veel mensen spullen repareren, maar dat er geen toegewijd platform is dat vraag en aanbod bij elkaar brengt.’

Waarom moeten mensen meer gaan repareren? ‘Als je de levensduur van spullen verlengt, bespaar je CO2 en het scheelt grondstoffen voor een nieuw product.’

Hoe pak je dat aan? ‘We zijn begonnen met het fenomeen reparatiehandleidingen. Die worden gemaakt door enthousiastelingen en gratis ter beschikking gesteld. Daarnaast koppelen we consumenten aan reparateurs met Jafix. Als je bijvoorbeeld een gat in je bad hebt, ben je geneigd om te zeggen: die doe ik weg. Maar wij werken onder meer samen met een bedrijf dat dat gat dus kan repareren. Veel mensen weten niet dat dat mogelijk is.’

Welke spullen worden nou het vaakste gerepareerd? ‘Kleding en fietsen. Dat is ook al veel meer ingeburgerd. Bij huishoudelijke apparatuur is dat veel minder het geval. We zien wel dat mensen iets duurdere koffieapparaten, boven de 100 euro, zelf repareren. Bijvoorbeeld een Nespresso machine van 150 euro met aluminimum cupjes. Die machines hebben regelmatig last van kalkvorming, vooral in Brabant. En verkalkt het, dan werkt de schoonmaakprocedure dus niet meer. Dan denken mensen snel: nou, dat was ‘m. Maar de oplossing is simpel: het object dat de melk opschuimt leg je in citroenzuur en daarna maak je het schoon met zeepsop. Heel simpel.’

Laten veel mensen hun spullen repareren? ‘Minder dan zou kunnen. Sommige mensen hebben twee linkerhanden, wagen zich er niet aan of hebben geen tijd. Oudere mensen zijn het meer gewend; die leerden nog hoe je een band kunt plakken. Onder jongeren zie ik wel dat het bewustzijn groeit dat we moeten consuminderen. En gelukkig zien we dat de belangstelling voor repareren weer aan het toenemen is.’

Hoe gaan we ervoor zorgen dat het er meer worden? ‘Wat wij bijdragen is bewustwording creëren en de drempel verlagen door kennis delen op het gebied van repareren. Maar er zijn meer dingen die je kunt doen. In Zweden bijvoorbeeld is de btw op repareren lager. In Frankrijk is er een zogenaamde reparatie index. Die geeft aan hoe repareerbaar artikelen zijn. Er is ook nieuwe EU nieuwe wetgeving op komst die ervoor moet zorgen dat producten beter te repareren zijn en dus langer meegaan.’

Ultieme fixtip Sieds Wijnja ‘Begin gewoon! En: maak foto’s van elke stap. Dan kun je daarna terugkijken waar je dat ene schroefje ook alweer had uitgehaald.’

Stichting Repair Café International

Interview met Martine Postma

Jij hebt het Repair Café niet alleen bedacht, maar ook verspreid? ‘Klopt. In 2009 heb ik het bedacht en getest. Het was direct een doorslaand succes. En nu verspreiden we het concept wereldwijd. Dat doen we met een uitgebreid digitaal startpakket, met onder andere informatie over hoe je vrijwilligers vindt, hoe je een geschikte ruimte zoekt en hoe je publiciteit genereert. Er zijn inmiddels zo’n 2.500 Repair Cafés, in 41 landen, waarvan 530 in Nederland.’

Hoe populair is repareren onder Nederlanders? ‘Steeds meer mensen staan ervoor open om hun spullen te laten repareren. Veel mensen willen niet per se dingen snel weggooien, maar ze weten geen alternatief. Ze kunnen niet repareren; ze hebben het nooit geleerd of ze hebben geen gereedschap. Nieuwe producten zijn bovendien goedkoop en binnen 24 uur kun je ze in huis hebben. Het kopen van nieuwe spullen wordt volop gestimuleerd en reparatie juist niet.’

Wie laten er al spullen repareren? ‘Eigenlijk iedereen. In het Repair Café zie je mensen met weinig geld, maar ook mensen met genoeg geld die gehecht zijn aan een product. We zien ook dat er mensen komen die iets goed willen doen voor het milieu of die zelf iets met hun handen willen doen. Het Repair Café is er voor iedereen: arm, rijk, jong, oud, hoog- en laag opgeleid. Het is wel zo dat de meeste bezoekers en vrijwilligers senioren zijn.’

Welke spullen worden het vaakste gerepareerd? ‘Kleine huishoudelijke apparaten: koffiemachines, stofzuigers, lampen, broodroosters. En daarnaast textiel zoals kleding en tassen. En fietsen, die staan ook in de top 10.’

Waarom is het belangrijk dat meer mensen spullen laten repareren? ‘Omdat de wereld ons huidige consumptiepatroon niet aan kan. We hebben beperkte grondstofvoorraden. Het kan niet dat je een heel apparaat weggooit terwijl er alleen een draadje los is. Dan verspil je veel grondstoffen en veroorzaak je afval.’

Hoe gaan we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen gaan repareren? ‘Met de Repair Cafés laten we zien dat repareren goed is en leuk, inspirerend, stimulerend en niet zo moeilijk. Als mensen langs zijn geweest, zijn ze vaak verbaasd hoe makkelijk het ging. Repareren zou normaal moeten worden. Wat wij normaal zijn gaan vinden, het constante kopen, is totaal absurd.

Verder zou reparatie ook door fabrikanten ondersteund moeten worden. Bijvoorbeeld door het verstrekken van een reparatiehandleiding. Maar ook door apparaten niet dicht te lijmen wat het heel lastig maakt om ze te repareren. En de goede producten die het langste meegaan zouden de goedkoopste moeten zijn. In plaats van andersom!’

Foto: Johanna Minnaard