Een haag groeit vanzelf en je hebt geen bouwmaterialen nodig. Het maken van materialen zoals schermen en palen kost grondstoffen en energie. En voor het vervoer naar de winkel en je tuin is brandstof nodig. Wil je graag egels en andere nuttige dieren in je tuin? Zorg voor een doorgang, anders is je schutting een onneembare hindernis.

Tips voor een groene schutting

Groene haag: de milieuvriendelijkste keuze

Een haag bestaat vaak uit dicht op elkaar groeiende struiken of heesters. Hagen zijn de milieuvriendelijkste manier om je tuin af te schermen. Voor hagen zijn namelijk geen bouwmaterialen nodig met bijbehorende milieubelasting. Daarnaast maakt een haag je tuin gastvrij voor insecten, vogels en andere dieren: hij biedt beschutting, woonruimte en voedsel. Bovendien kunnen lopende dieren zoals egels en amfibieën er gemakkelijk doorheen lopen. Als levend groen biedt een haag ook de andere voordelen van groen: groen neemt regenwater op, vangt fijnstof uit de lucht en zorgt voor verkoeling in hete periodes.

Hoe krijg je een gezonde haag?

Zet de juiste haag op de juiste plek en bewerk de grond goed voor. Bladverliezende hagen kun je in het najaar en in de winter kopen met kale wortel. Dan scheelt afval want er is geen plastic potje nodig en het is goedkoper en dus goed voor je portemonnee. Coniferen en andere bladhoudende haagheesters worden met kluit of in pot geleverd. In deze video van Groei en bloei zie je hoe je een haagje kunt planten.

Om je haag te beschermen tegen plagen (zoals de buxusmot) is het slim om te kiezen voor een haag die bestaat uit 2 of 3 verschillende plantensoorten. Met goede verzorging kan een haag lang meegaan, er zijn hagen bekend van wel 200 jaar oud. Snoei de haag op het goede moment van het jaar (dat hangt af van het soort haag) en snoei niet als het heel warm is. Geef je haag water in droge periodes en bemest (indien nodig) 1x per jaar. Bij het snoeien kun je voor het milieu beter een handmatige heggenschaar gebruiken dan een automatische.

Klimplanten tegen gaas of hek

Als je geen ruimte hebt voor een haag, kun je wel groene klimplanten tegen de omheining laten groeien. Zo geef je groen een kans aan de rand van je tuin.

Welke schutting kies je?

Als je de ruimte hebt is een natuurlijke haag de beste keuze voor het milieu. Bij een andere keuze kun je letten op de impact van de materialen van je hek of schutting. Houten schuttingen bestaan uit een scherm (van planken) en palen. De palen kunnen van een ander materiaal gemaakt zijn dan het scherm zelf. De milieubelasting verschilt per materiaal en hangt daarnaast ook af van de energie die nodig is om de onderdelen te maken en vervoeren. Omdat er zoveel keuze is geeft Milieu Centraal de top 3.

Top 3: keuzes voor om je tuin

1. Haag: een levende schutting
2. Hek van betongaas of een natuurlijk tuinscherm (wilgenhout) met begroeiing
3. Stalen hek met begroeiing

Na de haag kun je het beste kiezen voor begroeiing tegen een hek van betongaas of een natuurlijk tuinscherm van bijvoorbeeld wilgentenen. Dit komt doordat de milieubelasting van deze materialen kleiner is dan andere schuttingsmaterialen. Gebruik palen van Europees hardhout en plant klimplanten. Op de derde plek staat het stalen hek.

Afraders: hout zonder keurmerk, tropisch hardhout, geïmpregneerd hout en natuursteen van ver. Voor alle schuttingen geldt: laat er planten tegenaan groeien en geef dieren een doorgang.

Hout

Een houten schutting is niet de allerbeste keuze, maar als je zorgvuldig hout kiest maakt dat verschil. Hardhout is het geschiktste schuttingmateriaal, omdat dit lang meegaat. Let er bij de aankoop op dat het hout een milieukeurmerk heeft, zoals FSC of PEFC. Hout met een keurmerk komt gegarandeerd uit een duurzaam beheerd bos, dat ook na de kap doorgroeit. Kies bij voorkeur voor Europees hardhout, zoals robinia, eiken of kastanje.

Verduurzaamd hout

Qua levensduur kan verduurzaamd hout een alternatief zijn voor hardhout. Je kunt daarbij kiezen voor 'gemodificeerd' of 'geïmpregneerd' hout. Bij gemodificeerd hout heeft het hout meestal een warmtebehandeling gehad om te zorgen dat het langer meegaat. Geïmpregneerd hout is in een bad van chemicaliën gelegd en daardoor het minst milieuvriendelijk. Het impregneermiddel bevat schadelijke stoffen die in de bodem en het water terecht kunnen komen. Alleen geïmpregneerd hout met het KOMO-keurmerk is zo geproduceerd dat de kans hierop een stuk kleiner is.

Let er ook op dat je een oude schutting vervangt vóórdat deze begint te rotten om te voorkomen dat schadelijke stoffen in de bodem lekken. Dat is extra belangrijk als het hout een groenige kleur heeft. Dan is de kans namelijk groot dat het om geïmpregneerd hout gaat. Geïmpregneerd hout kan niet hergebruikt worden; nóg een reden waarom dit een milieuonvriendelijke keuze is. Je moet het hout apart inleveren bij de milieustraat (stort) in je gemeente. Gooi geïmpregneerd hout nooit in de open haard, bij het verbranden kun je schadelijke stoffen inademen. Lees meer over hoe je verantwoord hout kiest.

Steen en metaal

Ga je voor een stenen of metalen schutting? Dan kun je tussen veel soorten materialen kiezen. Betongaas of een stalen hek met begroeiing is dan de beste keuze voor het milieu: de productie kost weliswaar veel energie, maar deze materialen gaan lang mee en kunnen goed gerecycled worden.

Let bij natuursteen op de herkomst. Natuursteen uit Nederland of één van de buurlanden is een betere keuze dan steen van ver. Steen is erg zwaar, waardoor voor het transport veel energie nodig is. Stenen in een stalen schanskorf hebben minder impact. Steen gaat heel lang mee en kan goed worden hergebruikt.

Het klassieke bakstenen muurtje gaat zo’n 60 jaar mee, maar heeft een relatief hoge milieubelasting. Dat komt door het bakken van bakstenen en het maken van cement. Let ook bij schuttingen van steen en metaal op dat kleine dieren een opening krijgen om doorheen te lopen.

In plaats van nieuwe materialen gebruiken kun je ook voor tweedehands gaan. Hergebruik bijvoorbeeld stenen voor een los gestapeld muurtje of insectenhotelbank, een ideale woonplek voor insecten.