Reis per trein over de Britse Eilanden
De 5 mooiste treinreizen op de Britse Eilanden
Reizen naar en in Groot-Brittannië
Het Britse spoornet is uitgebreid en divers: je reist er met lokale dieselboemeltjes, hogesnelheidstreinen of luxueuze slaaptreinen die niet onderdoen voor vijfsterrenhotels. Sinds de privatisering van de spoorwegen in de jaren 90 zijn er tientallen spoorbedrijven met elk hun eigen treinen en verkoopkanalen. Je moet er dus even op studeren, maar dan kom je ook overal, van Londen tot Land’s End en van het westen van Wales tot het topje van Schotland.
Het spoorwegnet van Groot-Brittannië is het oudste ter wereld: al in 1825 trok de door George Stephenson gebouwde Locomotion No. 1 de allereerste passagierstrein over de Stockton and Darlington Railway.
Eén spoorwegmaatschappij maakte in Groot-Brittannië altijd de dienst uit: het almachtige British Railways (BR). Tot de jaren 90 liep alles op rolletjes: treinen reden frequent en op tijd, het materieel was acceptabel en tickets waren betaalbaar.
Rubbish, vond de EU, dat net als elders in Europa aandrong op deregulering en marktwerking. Staatsbedrijf BR werd in stukjes gehakt – zo waren voortaan dertien verschillende bedrijven verantwoordelijk voor het onderhoud van het spoornet. De beursgenoteerde spoorbeheerder Railtrack ging na een paar jaar al failliet.
Ruim twee decennia later zijn de Britten het erover eens: de privatisering van de spoorwegen is een ramp. Het kost de staat niet minder maar juist meer geld, er rijden minder treinen die bovendien slecht op elkaar aansluiten, vertragingen zijn eerder regel dan uitzondering, van samenwerking tussen de tientallen spoorbedrijven is weinig sprake, treinen zijn vaak lang van tevoren volgeboekt en ticketprijzen zijn exorbitant – een enkeltje Londen-Manchester in de ochtendspits in de tweede klasse kost bijvoorbeeld 250 pond. Uit een enquete in 2018 bleek dat tweederde van de Britten vóór renationalisatie van de spoorwegen is.
Inmiddels is het zover: tijdens de coronacrisis in 2020, toen de overheid miljarden moest bijleggen om al die afzonderlijke spoorbedrijven overeind te houden en toch de treinenloop bijna volledig stil kwam te liggen, werd besloten om de privatisering grotendeels terug te draaien. Zowel spoorbeheer als treindiensten worden ondergebracht bij een nieuw staatsbedrijf: Great British Railways. In 2026 moet de operatie zijn afgerond.
Noord-Ierland: overzichtelijker
In Noord-Ierland is de situatie overzichtelijker dan in de rest van Groot-Brittannië. Er is hier maar één spoorwegmaatschappij: NI Railways, een dochterbedrijf van Translink, dat ook in de Ierse Republiek het OV verzorgt. Er zijn zes spoorlijnen, van Belfast naar Londonderry, Portrush, Larne, Bangor en Newry, plus de Enterprise, de internationale sneltrein naar Dublin in de Ierse Republiek. Een reisplanner en tickets vind je op de site van Translink.
Tip: logeer eens in een nostalgisch spoorweghotel
Groot-Brittannië is van oudsher ook het walhalla van de spoorweghotels. In de gouden tijd van het treinreizen troefden verschillende spoorwegmaatschappijen elkaar af met hun paleishotels. Het ene nog groter en chiquer dan het andere, met grote showtrappen, marmeren vloeren, fluwelen gordijnen, kristallen kroonluchters en super-de-luxe suites. Verspreid over Groot-Brittannië waren er bijna honderd van die spoorweghotels.
Veel ervan zijn gesloten en gesloopt, andere ontvangen bijna twee eeuwen later nog altijd gasten. Zoals het St. Pancras Renaissance Hotel met 245 kamers uit 1873, pal naast het station waar de Eurostar uit Amsterdam aankomt – een roodbakstenen gotisch sprookjespaleis met torentjes, bogen, balkons, erkers en een 76 meter hoge klokkentoren.
Een Citytrip naar Londen met de trein
Stel, je hebt zin in om het British Museum te bezoeken, de wisseling van de wacht bij Buckingham Palace te bekijken of een Bengaalse curry eten in Brick Street. Kortom: je wilt een weekendje naar Londen. Hoe pak je dat aan? Hier zijn 6 dingen die je moet weten.
-
01
Per trein naar Londen reizen is heel makkelijk geworden: er rijden dagelijks vier rechtstreekse Eurostars van Amsterdam naar Londen. Omdat je met een topsnelheid van 320 kilometer per uur reist, is de totale reisduur van Amsterdam naar Londen slechts 4 uur en 10 minuten (vanuit Rotterdam 3,5 uur).
-
02
Van hartje stad naar hartje stad: je vertrekt van station Amsterdam Centraal, reist via de 50 kilometer lange Kanaaltunnel, en komt in Londen aan op station St. Pancras International. Dagelijks rijden er vier rechtstreekse treinen in beide richtingen.
-
03
Er zijn drie reisklassen:
- Standard is vergelijkbaar met 2e klas
- Standard Premier heeft meer beenruimte, een drankje en een lichte maaltijd
- Business Premier is het gelijk aan 1e klas; een kortere inchecktijd, drankjes en een warme maaltijd.
-
04
Tickets boeken kan online bij NS International of Eurostar. Boek zo vroeg mogelijk, vanaf 4 tot 6 maanden voor vertrek, dan heb je al een enkeltje Amsterdam-Londen voor minder dan 60 euro. Een retourtje boeken is goedkoper dan twee enkeltjes: Amsterdam-Londen-Amsterdam kan al voor minder dan 100 euro.
-
05
Maak van je weekendje Londen een doordeweekse stedentrip, dan kun je veel geld besparen! De middagtrein is vaak goedkoper dan de avondtrein en doordeweeks reizen is meestal voordeliger dan in het weekend.
-
06
Ticket- en paspoortcontrole vindt niet tijdens de reis plaats, maar voor vertrek op het station. Je moet daarom ruim van tevoren aanwezig zijn.
Duurzamer en sneller
Zo'n citytrip met de trein is een stuk klimaatvriendelijker dan een vliegreis. De CO2-uitstoot van je reis is zo'n 86% lager. Dat komt neer op 190 kilo CO2-besparing voor een citytrip.
En het is niet alleen klimaatvriendelijk: je bent sneller in hartje Londen met de trein dan met het vliegtuig. Je bespaart dus niet alleen CO2, maar ook tijd door de trein te pakken.
Reizen naar en in Ierland
Uitgestrekte natuurgebieden met her en der een kasteel of vuurtoren, glooiende weilanden met blatende schapen, grillige rotskusten en schilderachtige stadjes met zeezicht: in de Ierse Republiek kom je gegarandeerd tot rust. En het spoorwegnet is er klein maar fijn.
Tip: trein en veerboot met één ticket
-
Voordelige combinatietickets voor de trein en veerboot naar Ierland vanaf elk station in Groot-Brittannië zijn verkrijgbaar via Transport for Wales. Voor een enkele reis betaal je iets meer dan €40. Je reist eerst naar Holyhead of Fishguard en pakt van daar de veerboot van Irish Ferries of Stena Line naar Ierland.
Anderen keken ook naar
Reizen per trein door Europa
Reizen per trein is avontuurlijk en ontspannend. Je kunt lekker een boek lezen, tijdens de reis je benen strekken en rondlopen of naar buiten kijken. Vind tips voor de treinvakantie.
Reis per trein door West-Europa
Grazende koeien, kronkelende rivieren en groene heuvels, ontelbare kastelen en pittoreske bergdorpjes: dat zijn zomaar een paar uitzichten die je voorbij...
Reis per trein door Noord-Europa
Diepe fjorden en hoge bergtoppen, dorpjes van rode, groene en gele houten huisjes, witte sneeuwvlaktes onder een blauwe hemel en vier seizoenen op een...