De milieu-impact van vaatwassers komt vooral door de stroom die de machine verbruikt. In huishoudens met een vaatwasser gaat ongeveer 10 procent van het stroomverbruik naar de afwasmachine. De meeste grondstoffen waarvan de vaatwasser is gemaakt, zijn herbruikbaar. Daarom is apart inleveren belangrijk.

Tips voor de vaatwasser

Zuinige vaatwasser kopen

Kies een standaardformaat

Koop het liefst een standaardformaat vaatwasser (60 cm breed; 12 tot 14 couverts). Die gaat het zuinigst om met water en energie, op voorwaarde dat je hem altijd goed vol doet. Lukt dat niet, kies dan een smallere vaatwasser (45 cm breed; 8 tot 10 couverts). Een compacte mini-vaatwasser (45 cm hoog; 4 tot 6 couverts) voor in het gootsteenkastje of op het aanrecht is een afrader. Hij gebruikt in verhouding veel stroom en scoort bij consumententests ook vaak slecht op resultaat en gebruiksgemak.

Let op het energielabel

In de winkel staat op elke vaatwasser een energielabel, dat aangeeft hoe zuinig het apparaat omgaat met elektriciteit en water. Het energielabel is gebaseerd op gebruik van het ecoprogramma. Een donkergroen label is heel zuinig, rood erg onzuinig.

Energielabel sinds maart 2021: A tot G

Het energielabel is op 1 maart 2021 vernieuwd. Het loopt nu van A tot G. A is het meest zuinig, G het minst zuinig.

Vóór 1 maart 2021 liep het label van A+++ tot D (minst zuinig). De plusjes zijn nu verdwenen, maar dat betekent niet dat apparaten minder zuinig zijn geworden. Wat nu een label B of C is, is ongeveer te vergelijken met wat voorheen een zuinige A+++ was. Wat nu label F is, is te vergelijken met wat voorheen A+ was.

Het oude label staat mogelijk wel nog op tweedehands vaatwassers en waarschijnlijk op de machine die jij in huis hebt.

Let ook op stroomverbruik

Op het energielabel staat ook het stroomverbruik per 100 afwasbeurten. Daarmee kan je verschillende modellen makkelijk met elkaar vergelijken.

Wil je meer weten over het energielabel en waar je allemaal op kan letten? Kijk op energielabel.nl.

Nieuwe keuken? Even opletten

Vaak komt een nieuwe vaatwasser mee bij de aankoop van een nieuwe keuken. Het lijkt misschien alsof je dan minder hebt te kiezen, dan wanneer je een vaatwasser los koopt. Maar dat is niet per se zo: vraag naar het energielabel en een zuinigere vaatwasser.

Tips voor zuinig gebruiken

Eco-programma

Kies bij een gewoon vieze vaat het eco-programma. Dit bespaart meer dan een kwart stroom en water ten opzichte van het standaardprogramma. Is de afwas nauwelijks vies? Dan kan je ook het korte programma kiezen: ook zuinig en snel klaar.

Zet vaatwasser pas aan als hij helemaal vol is

Zet de vaatwasmachine pas aan als deze helemaal vol zit; dat scheelt een flink aantal afwasbeurten per jaar. Daardoor is het per kopje of bord stukken zuiniger. Uit onderzoek blijkt dat een vaatwasser gemiddeld maar drie kwart vol zit. Consequent vol laten draaien bespaart daardoor bijna 20 procent op het stroomgebruik.

Voorspoelen niet nodig

De vaat met de hand voorspoelen voordat je hem in de machine zet, is meestal niet nodig. Etensresten kan je met een mes of papiertje wegvegen voordat je de vaat in de machine zet. Níét voorspoelen bespaart veel water en energie (als je warm water gebruikt): voor allebei ongeveer een derde.

Met onderhoud gaat de machine langer mee

Maak de filters regelmatig schoon: er blijven makkelijk etensresten en vet in hangen. Ook is het goed om één keer in de maand een programma te draaien met een hoge temperatuur (een 'pannenwas') om de vaatwasser vetvrij te maken. Of gebruik af en toe een speciale machinereiniger in een lege vaatwasser op hoge temperatuur. Dit middel kun je bij iedere supermarkt kopen. Het helpt tegen vet, kalkaanslag en nare luchtjes. En het zorgt ervoor dat de vaatwasser zijn hele leven goed blijft werken.

Vaatwasser en het milieu

Afwassen met de hand is meestal milieuvriendelijker dan met een vaatwasser. Tenminste: als je een teiltje gebruikt. Was je af onder een lopende kraan, of heb je een elektrische close-in boiler, dan is er geen voordeel.

Hoe ziet de vergelijking tussen de vaatwasser en het teiltje eruit? Het teiltje wint: de vaatwasser gebruikt op jaarbasis 2 keer zoveel als de handafwas in een teiltje. Lees hierover meer op Vaatwasser of handafwas.

Een vaatwasser heeft op verschillende manieren invloed op het milieu. Voor het maken van vaatwassers zijn grondstoffen en energie nodig. Eenmaal in huis gebruikt een vaatwasser tijdens iedere wasbeurt elektriciteit en water. Dit verbruik in huis is de grootste post op het totaal van de milieu-impact. Energieverbruik zorgt voor klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen.

Oude afwasmachine wegdoen

Als je vaatwasser niet te oud én niet te onzuinig is, kun je hem weggeven, verkopen of naar de kringloopwinkel brengen. Een oude, onzuinige vaatwasmachine kun je beter laten recyclen. Lever deze in bij de winkel waar je een nieuwe koopt, of breng hem naar de milieustraat van de gemeente. Verkoop hem liever niet aan een schroothandelaar: dan weet je namelijk niet zeker of hij goed gerecycled wordt.

Meer informatie

• De Consumentenbond test en vergelijkt vaatwassers op onder meer prestaties en gebruiksgemak.
• Uitgebreide informatie over het energielabel staat op Energielabel.nl.
• Kijk op de website van jouw gemeente waar de milieustraat of het afvalstation is.