Kolen, olie en gas
Veruit de meeste energie die we in Nederland verbruiken (zo'n 80 procent) komt van fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en kolen. Deze fossiele brandstoffen zorgen voor de uitstoot van broeikasgassen, en bovendien veroorzaken ze de nodige vervuiling.
Het huidige systeem van energievoorziening is toe aan een grondige verandering. Om nadelige gevolgen zoals klimaatverandering te beperken, wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een duurzame energievoorziening. De doelstelling voor 2030 is dat er 55 procent minder uitstoot van broeikasgassen is in Nederland ten opzichte van 1990. In uiterlijk 2050 wil de overheid klimaatneutraal zijn. Meer hierover lees je op onze pagina over de Energietransitie.
Ook gebruiken bedrijven in de zogeheten petrochemische industrie aardolie en aardgas als grondstof voor allerlei producten. Zij maken bijvoorbeeld drijfgassen, oplosmiddelen, verf, persoonlijke verzorgingsmiddelen en allerlei soorten kunststoffen en plastics, waaronder synthetische kledingvezels. Om minder grondstoffen te gebruiken én de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, is het belangrijk steeds meer circulair te leven.
Wat zijn fossiele grondstoffen?
Fossiele grondstoffen bevatten koolstof die miljoenen jaren geleden door planten en dieren is vastgelegd. De koolstof kwam destijds niet vrij als CO2 (na sterfte van de planten) omdat het onder lagen aarde terechtkwam. In de lange tijd onder de grond fossiliseerde het materiaal en was het geen onderdeel meer van de koolstofcyclus. Maar doordat we het nu gebruiken als brandstof komt de koolstof vrij in de atmosfeer als een flinke hoeveelheid extra CO2. Fossiele brandstoffen zijn niet-hernieuwbare energiebronnen. Lees meer over niet-hernieuwbare energiebronnen in Nederland.
Aardgas
Aardgas wordt gebruikt voor de opwekking van elektriciteit, voor verwarming en als grondstof voor de petrochemische industrie. Op deze kaart zie je olie- en gasvelden in Nederland.
-
01
Het gebruik van aardgas geeft minder uitstoot van CO2 en vervuilende stoffen dan het gebruik van steenkool of olie, maar meer dan het gebruik van hernieuwbare energie.
-
02
Wereldwijd raken de nu toegankelijke bronnen over naar schatting 50 jaar uitgeput.
-
03
Nederland is in het bezit van aardgasbronnen, vooral in Groningen. Vanwege de aardbevingen die door gaswinning ontstonden, is de gaswinning uit het grote gasveld, bij Slochteren, gestopt. Er wordt wel nog aardgas uit kleinere bronnen gewonnen.
-
04
Nederland importeert de laatste jaren steeds meer aardgas uit de Verenigde Staten in de vorm van lng (liquified natural gas). Daar wordt het lng gemaakt van schaliegas, gewonnen uit schaliegesteente. Dit type aardgas heeft een hogere CO2-uitstoot dan het Nederlandse aardgas.
Aardolie
Aardolie is vooral belangrijk voor de industrie en vervoer. Het wordt gebruikt als brandstof en als grondstof voor de productie van kunststoffen, zoals plastics. Veel aardolievoorraden bevinden zich in het Midden-Oosten. Ons land produceert een klein deel van de eigen behoefte zelf; deze olie komt voornamelijk uit de Noordzee. Het overgrote deel wordt geïmporteerd.
-
01
Bij het gebruik van aardolie komt CO2 vrij, dat bijdraagt aan de klimaatverandering. Ook komen er vervuilende stoffen vrij.
-
02
Het gebruik van aardolie maakt Nederland sterk afhankelijk van olieproducerende landen.
-
03
De toegankelijke bronnen raken binnen nu en 50 jaar uitgeput, waardoor er mogelijk tekorten ontstaan; de prijs van aardolie kan gaan stijgen door schaarste.
-
04
Ongelukken met schepen met olie aan boord en olieleidingen zijn schadelijk voor het milieu.
Steenkool
Hoogovens en elektriciteitscentrales gebruiken steenkool. In elektriciteitscentrales wordt de warmte gebruikt voor het opwekken van elektriciteit. De kolenvoorraden komen vrijwel overal ter wereld voor. Nederland importeert kolen met name uit Zuid-Afrika, Colombia, Australië en de Verenigde Staten.
Ook Nederland heeft kolenvoorraden. Maar de kolenmijnen zijn gesloten nadat ze niet meer konden concurreren met aardgas, aardolie en geïmporteerde kolen.
-
01
Steenkool is voorlopig nog voldoende voorradig, verspreid over de hele wereld. Naar schatting raken de voorraden pas over meer dan 100 jaar uitgeput.
-
02
Bij het gebruik van steenkool komen veel CO2 en vervuilende stoffen vrij. Hierdoor draagt het sterk bij aan de klimaatverandering. Ook draagt het – meer dan aardgas en aardolie – bij aan giftige stoffen. De broeikasgasuitstoot is ongeveer tweemaal zo hoog als bij het gebruik van aardgas voor de elektriciteitsvoorziening.
Schoon fossiel
Schoon fossiel is de naam van een techniek waarbij de CO2-uitstoot van een fossiele brandstof wordt afgevangen en opgeborgen.
Na het afvangen stroomt de CO2 in gasvormige of vloeibare vorm door een pijpleiding naar een opslagplaats. De opslag gebeurt in aardlagen die van nature afgesloten zijn, diep onder land of onder de zeebodem.
Deze schonere inzet van fossiele brandstoffen wordt gezien als één van de bijdragen aan een klimaatneutrale samenleving. Maar er moet sowieso ingezet blijven worden op hernieuwbare energiebronnen en grondstoffen. Zie voor meer informatie CO2 afvangen en opslaan.
Veelgestelde vragen over fossiele brandstoffen
Anderen keken ook naar
Groene stroom
Niet alle groene stroom is wat je ervan verwacht. Je kunt écht bijdragen aan vergroening van de energieproductie door te kiezen voor groene stroom uit...
Wat is klimaatverandering?
De gevolgen van klimaatverandering zijn steeds beter zichtbaar. Maar wat veroorzaakt klimaatverandering? En wat kunnen we doen?
Stappenplan aardgasvrij wonen
Nederland wil in 2050 aardgasvrij zijn. Dat gaat niet in één keer: de meeste huizen zijn waarschijnlijk pas na 2030 aan de beurt. Gebruik de tijd die je...