Een set van 10 zonnepanelen kost gemiddeld 5.000 euro inclusief installatie (prijs november 2023). De prijs is zonder btw, die betaal je vanaf 2023 namelijk niet meer als je zonnepanelen koopt.

Je gaat meteen besparen op je energierekening door de groene stroom die je zelf opwekt. Gemiddeld bespaar je met 10 zonnepanelen 750 euro per jaar, gerekend over de levensduur van de zonnepanelen. Zonnepanelen gaan ongeveer 25 jaar mee. Het eerste jaar bespaar je wat meer, het laatste jaar wat minder. 

Een set van 10 zonnepanelen verdien je in ongeveer 5 jaar terug. 

Hoe zit dit precies? Met zonnepanelen ga je je eigen groene stroom opwekken. Ongeveer 30 procent van die stroom gebruik je meteen zelf, bijvoorbeeld als de wasmachine draait terwijl de zon op je zonnepanelen schijnt. De rest van de stroom lever je terug aan het elektriciteitsnet. Daarvoor krijg je hetzelfde tarief als wat je voor stroom betaalt. Anders gezegd: je mag de stroom die je afneemt van het net wegstrepen tegen de stroom die je teruglevert. Dat heet salderen. 

Bij sommige energiebedrijven betaal je wel terugleverkosten. De terugverdientijd wordt daardoor langer.

Precies weten hoe het werkt? Kijk op Salderingsregeling voor zonnepanelen 

In het voorjaar en de zomer is de opbrengst van zonnepanelen het hoogst. Maar ook in het najaar en de winter leveren ze nog behoorlijk wat stroom. Ook op dagen dat het bewolkt is, leveren je zonnepanelen stroom, al is de opbrengst dan lager.

Verder hebben zonnepanelen de hoogste opbrengst als ze naar het zuiden liggen met een helling van 30-45 graden. Een set van 10 zonnepanelen op het zuiden levert per jaar gemiddeld 3.500 kWh stroom. Maar ook op het oosten of westen brengen de zonnepanelen voldoende op. En combineer je beide richtingen in een oost-westopstelling, dan heb je ’s ochtends én 's middags meer opwek van stroom dan bij een zuid-opstelling (en geen piek midden op de dag). Hiermee spreid je de stroom die je opwekt beter over de dag waardoor je zelf meer kan gebruiken. Dat is gunstig als je terugleverkosten betaalt. En het helpt tegen pieken op het elektriciteitsnet.

Meer weten over het dak en de opbrengst? Kijk op Hoe geschikt is je dak.

Ja, je kunt zonnepanelen ook huren of leasen. Maar je bent daarmee een stuk duurder uit dan wanneer je de zonnepanelen koopt. Het is zelfs goedkoper om de zonnepanelen te kopen met een duurzaamheidslening (bijvoorbeeld een energiebespaarlening of speciale lening van de gemeente). 

Maar het kan natuurlijk zijn dat kopen geen optie is en huren wel, bijvoorbeeld als je in een huurhuis woont. We zetten de voor- en nadelen van zonnepanelen kopen of leasen voor je op een rij.

De voordelen:

• Je hebt niet meteen veel eigen geld nodig voor de aankoop. Je betaalt maandelijks een bedrag aan de verhuurder van de panelen.
• Het lease- of verhuurbedrijf regelt alles voor je, dus je hebt als huurder heel weinig zorgen.
• Het bedrijf controleert of het systeem goed werkt. Als de panelen of de omvormer het niet goed doen, dan moet het bedrijf zorgen voor reparatie of vervanging. De  omvormer gaat zo’n 12 jaar mee. Dit valt vaak nog binnen de tijdsduur van het contract (maar dat verschilt per verhuurder).
• Je kan er ook voor kiezen om de panelen – na een tijdje huren - alsnog te kopen. Vaak staan daarvoor regelingen in het contract.
• Na afloop van de huurperiode kun je de panelen vaak gratis of voor een klein bedrag overnemen. De regels hiervoor staan in het huurcontract.
• Als je verhuist kan je het huurcontract en de panelen overdragen aan de nieuwe eigenaar van jouw woning - als deze persoon dat wil natuurlijk. Een andere mogelijkheid is om de panelen eerst te kopen, en daarna met het huis mee te verkopen. Als je de panelen toch liever meeverhuist, dan rekent de verhuurder de kosten daarvan aan je door.

De nadelen:

• Je gaat de huur aan voor een bepaalde periode, meestal tussen de 10 en 15 jaar. Als je er voor die tijd mee wil stoppen, kan dat hoge kosten met zich meebrengen.
• Vergeleken met zonnepanelen kopen betaal je flink meer voor de zonnepanelen. De terugverdientijd neemt dus enorm toe.
• De salderingsregeling wordt de komende jaren waarschijnlijk afgebouwd. De besparing op je energierekening door zonnepanelen wordt daardoor elk jaar wat minder. Uiteindelijk zal de jaarlijkse besparing op de energierekening lager zijn dan de huurkosten. Dit geldt natuurlijk ook als je zonnepanelen koopt, maar het maandelijkse bedrag dat je daarvoor kwijt bent is wel een stuk lager.

Zonnepanelen wekken stroom op. Een deel daarvan gaat naar jouw apparaten in huis (bijvoorbeeld voor de koelkast). De rest gaat naar het elektriciteitsnet en kan door anderen gebruikt worden. Dit noemen we terugleveren. 

Het energiebedrijf betaalt jou geld voor de stroom die je teruglevert. Voor elke kilowattuur die je teruglevert krijg je hetzelfde tarief als waarvoor je stroom van het net afneemt. Anders gezegd: het energiebedrijf verrekent de stroom die je levert met de stroom die je afneemt. Hierdoor werkt het stroomnet eigenlijk als een grote batterij: je levert er stroom aan als je veel opwekt en neemt het weer af als je het nodig hebt.

Er zit wel een maximum aan wat je kan salderen. Hierover lees je meer bij de vraag Kan ik onbeperkt salderen?

Een rekenvoorbeeld

Stel dat je jaarlijks 2.000 kilowattuur stroom van het elektriciteitsnet afneemt en 2.500 kilowattuur teruglevert (via je zonnepanelen). Dan streept het energiebedrijf 2.000 kWh tegen elkaar weg. Er blijft dan 500 kilowattuur over die je niet kan salderen. 

Stel dat jouw stroomprijs 30 cent per kWh is. Dan betaalt het energiebedrijf jou dus 30 cent per kWh voor 2.000 kWh teruggeleverde stroom. Voor de overige 500 kWh die je aan het net levert, mag het energiebedrijf een lager tarief betalen, bijvoorbeeld 10 cent per kilowattuur.

Nee, je kan niet onbeperkt salderen. Salderen betekent verrekenen. Als je meer aan het elektriciteitsnet levert dan je ervan afneemt, blijft er een deel over dat je niet kan verrekenen. Voor dat deel krijg je een lager bedrag. Dat heet de terugleververgoeding. Milieu Centraal rekent met een terugleververgoeding van 10 cent per kilowattuur. Maar jouw energiebedrijf kan meer of minder betalen. 

Als jouw zonnepanelen veel stroom opwekken, is het de moeite waard om een energiebedrijf te zoeken met een hoog teruglevertarief. Op internet staan overzichten, zoek bijvoorbeeld op 'terugleveren stroom en salderen'. Wil je precies weten wat je krijgt, neem dan contact op met het energiebedrijf.

Salderen is heel gunstig voor zonnepaneelbezitters. Maar er zitten ook nadelen aan.

Een groot nadeel is dat er door het salderen geen prikkel is om de zonnestroom zelf te gebruiken. Terwijl zelfverbruik helpt om het elektriciteitsnet in balans te houden: dat raakt minder snel overbelast.

Een ander nadeel is dat salderen het energiebedrijf geld kost. Veel energiebedrijven verhogen daarom de stroomprijs voor iedereen, dus ook mensen zonder zonnepanelen. Zij betalen zo mee aan de regeling. Je zou kunnen denken: waarom nemen zij zelf geen zonnepanelen? Maar niet iedereen heeft die mogelijkheid. Denk bijvoorbeeld aan mensen die in een huurhuis wonen, of mensen met een laag inkomen.

Een ander nadeel is dat de overheid belastinginkomsten misloopt door de salderingsregeling. Je betaalt immers geen energiebelasting over de gesaldeerde stroom. De overheid zal dit ergens anders vandaan moeten halen.

Omdat er dus nadelen zijn, en zonnepanelen ook zonder salderen een goede investering zijn, wilde de regering de salderingsregeling afbouwen. Vanaf 2025 zou je elk jaar minder kunnen salderen, en vanaf 2031 helemaal niets meer. Dat gaat nu niet door.

Terugleverkosten zijn kosten die het energiebedrijf in rekening brengt aan mensen met zonnepanelen. Via je energierekening betaal je maandelijks een bedrag om zonnestroom terug te leveren aan het elektriciteitsnet. Met de terugleverkosten compenseert het energiebedrijf de kosten van de salderingsregeling. Ze hoeven hierdoor niet de stroomprijs voor iedereen te verhogen. De energiebedrijven vinden dit eerlijker. Goed om te weten: ook met terugleverkosten bespaar je nog steeds op je energierekening. Je voordeel door salderen is een stuk hoger dan wat je aan terugleverkosten betaalt.

Hoe hoog zijn de terugleverkosten?

Op dit moment zijn er een paar bedrijven die terugleverkosten in rekening brengen. Sommige rekenen een vast bedrag per maand, ongeacht hoeveel stroom je teruglevert. Bij andere hangt het bedrag af van het aantal kilowattuur: hoe meer je teruglevert, hoe hoger de terugleverkosten. Dat gaat vaak in stappen van 500 of 1000 kilowattuur. In dat geval kan het slim zijn om meer van je eigen zonnestroom te gebruiken: dan zak je misschien net onder een grens.

Energiebedrijven die geen terugleverkosten in rekening brengen, doen vaak wel andere dingen. Ze geven zonnepaneelhouders bijvoorbeeld geen loyaliteitskorting. Of je kan er als zonnepaneelhouder geen langdurend vast contract afsluiten. Er is helaas geen goed overzicht van wat welk energiebedrijf doet.

Energiebedrijven kopen en verkopen stroom op de energiemarkt. Op die markt wisselen de prijzen voortdurend. Als er veel aanbod en weinig vraag is, is de stroomprijs laag. Als er veel vraag en weinig aanbod is, is de prijs hoog.

In de zomer als de zon schijnt, is er veel aanbod van zonnestroom. Het energiebedrijf moet de stroom van jouw zonnepanelen dan goedkoop verkopen, maar moet jou wel de hogere stroomprijs uit jouw contract betalen. In de winter is het andersom: dan moet het dure stroom voor jou inkopen, maar krijgt daarvoor van jou een lagere prijs.

Met zonnepanelen op je dak ben je goed bezig voor het klimaat. Bij de productie van zonnepanelen komt CO2 vrij, maar als ze eenmaal op je dak liggen heb je groene stroom zonder CO2-uitstoot. Na 2 jaar heb je net zoveel energie bespaard als er is gebruikt voor het maken van de panelen. Vanaf dat moment is elke opgewekte kilowattuur pure energiewinst.

Zonnepanelen gaan ongeveer 25 jaar mee. Daarna kunnen ze gerecycled worden. Daardoor kunnen de materialen grotendeels worden hergebruikt als grondstof. Elk installatiebedrijf is verplicht om oude zonnepanelen gratis mee te nemen en te laten recyclen door Stichting OPEN. Een los paneel kun je ook zelf naar de milieustraat van de gemeente brengen en inleveren als elektronica-afval.

Ja, dat heeft zin. Met jouw zonnepanelen zorg je dat er meer groene stroom in Nederland komt. En dat is nodig, want over een aantal jaar moet de stroom die we gebruiken voornamelijk groen zijn. Op dit moment heeft een groot deel van de groene stroom in Nederland een certificaat dat aangeeft dat het ergens in Europa groen is opgewekt. Vaak is dat in een groene energiecentrale die al lang bestaat, bijvoorbeeld een waterkrachtcentrale in Scandinavië. Deze groene stroom zorgt er dus niet voor dat er méér groene stroom bijkomt. Van de stroom die in Nederland zelf wordt opgewekt, is zo'n 40 procent groen. Met zonnepanelen op het dak ga je zelf groene stroom opwekken en zorg je dus dat de stroom in Nederland groener wordt.

Lees meer over groene stroom uit het buitenland. Of check of jouw dak geschikt is voor zonnepanelen.

De omstandigheden waaronder mensen in China moeten werken aan de productie van onder andere zonnepanelen zijn verontrustend. Er zijn berichten over mensenrechtenschendingen tegen minderheden in de regio Xinjiang, zoals onderdrukking, dwangarbeid en opsluiting. Controle of onderzoek op de arbeidsomstandigheden is niet mogelijk in China.

Maatregelen zoals boycots zijn lastig: er is op dit moment geen alternatief. Ongeveer drie kwart van het kristallijne silicium voor zonnepanelen komt uit China. Naar schatting 80 procent van de Nederlandse zonnepanelen is in China gemaakt en de overige 20 procent hebben onderdelen die uit China komen. Branchevereniging Holland Solar heeft veelgestelde vragen hierover op een rij gezet.

De Nederlandse zonne-energiesector werkt samen met de Europese sector om de productieketen beter in kaart te brengen. Zo komt er meer duidelijkheid over waar (onderdelen van) zonnepanelen vandaan komen. Ook werkt de sector samen met de overheid en de Sociaal Economische Raad om de productieketen te verbeteren.

Met een thuisbatterij kan je de elektriciteit die jouw zonnepanelen opwekken opslaan. Die stroom kan je later gebruiken voor je apparaten of voor het opladen van de elektrische auto. Een thuisbatterij (of thuisaccu) is handig als je overdag meer stroom opwekt dan je gebruikt. Zonder thuisbatterij zou je de stroom aan het net leveren. Met thuisbatterij kan je het opslaan om zelf later te gebruiken.

Thuisbatterijen hebben nog niet een heel grote capaciteit. In kleine batterijen kan je een paar kilowattuur (kWh) opslaan, in grote meer dan 10 kWh. Je kan de stroom die je overdag opwekt dus 's avonds of 's nachts gebruiken, of de volgende dagen als de zon dan niet schijnt. Maar het is nog niet mogelijk om 's zomers heel veel stroom op te slaan en die 's winters te gebruiken. 

Een thuisbatterij voor zonnepanelen kost tussen de 650 en 1300 euro per kilowattuur opslagvermogen (prijs voor een Li-ion accu). Voor een systeem van 10 kWh betaal je ongeveer 9.000 euro. De prijs zal de komende jaren waarschijnlijk dalen. Je kan ook de accu van een elektrische auto gebruiken als opslag voor zonnestroom.