Groen gas

Biomassa

Groen gas wordt gemaakt met biogas, wat ontstaat door vergisting van biomassa. Maar wat is biomassa eigenlijk? Lees meer
Om klimaatverandering binnen de perken te houden is het nodig om afscheid te nemen van fossiele energiebronnen zoals aardgas. Groen gas is een duurzamer alternatief. Dit gas wordt gemaakt van biogas, wat voortkomt uit vergisting van bijvoorbeeld groente-, fruit- en tuinafval en mest. Milieu Centraal legt uit hoe het zit met groen gas.

Om groen gas te maken, is eerst biogas nodig. Biogas kan worden gemaakt door biomassa, materiaal van dierlijke of plantaardige herkomst, om te zetten in gas. Het ontstane biogas wordt daarna gezuiverd en verbeterd, zodat er groen gas ontstaat. Groen gas heeft dezelfde eigenschappen en kwaliteit als aardgas. Daarom kan groen gas worden ingezet in het normale gasnet, iets wat niet met biogas kan.

Groen gas in het kort

  1. 01

    Groen gas is een gas op basis van biogas. Door verbetering en zuivering van het biogas, heeft groen gas dezelfde eigenschappen als aardgas. Het kan daarom in het gewone gasnet worden bijgemengd. Ook kan er autobrandstof worden gemaakt van groen gas.

  2. 02

    Biogas wordt gemaakt uit biomassa: afval uit landbouw, industrie en huishoudens. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld papierslib, mest en slachtafval. Het is een hernieuwbare vorm van energie.

  3. 03

    Met groen gas in het gasnet is er minder aardgas nodig voor verwarming in woningen, koken en de industrie. Dat scheelt uitstoot van CO2 en is beter voor het klimaat.

  4. 04

    Voor het klimaat is van het belang om het gebruik van aardgas zoveel mogelijk terug te dringen, onder andere door elektrisch verwarmen en warmtenetten. Waar dat niet kan en gas nodig blijft, zijn hernieuwbare gassen een alternatief, zoals groen gas en duurzame waterstof.

Van biogas naar groen gas

Om groen gas te krijgen, is eerst biogas nodig. Dit wordt via vergisting gemaakt uit biomassa. Deze biomassa bestaat uit rest- en afvalstromen. Het biogas moet gezuiverd en aangepast worden om de naam groen gas te krijgen. Biogas bevat bijvoorbeeld zwavel en CO2 die verdwijnen bij de zuivering. Het methaangehalte wordt juist hoger. Na alle bewerkingen heeft het gas dezelfde kwaliteit en eigenschappen als aardgas.

Hoe duurzaam is groen gas?

Voor de productie van groen gas worden reststromen gebruikt. Het gaat dan om biomassa die niet voor andere doeleinden gebruikt kan worden: bijvoorbeeld afval of mest. Door van restmaterialen groen gas te maken, heb je minder aardgas nodig. En dat scheelt in de uitstoot van het broeikasgas CO2.

Gebruik van groen gas

Groen gas kan probleemloos worden ingevoed in het bestaande aardgasnetwerk. Omdat groen gas precies dezelfde eigenschappen heeft als aardgas zijn er geen aanpassingen nodig aan gasleidingen of apparaten op gas. Je hoeft dus niet bang te zijn voor schade of storingen aan een  met groen gas gestookte CV-ketel of gasfornuis.

Groen gas kan ook (in gecomprimeerde vorm) worden ingezet als autobrandstof.

Hoe weet je of je groen gas krijgt?

Net zoals je geen verschil merkt tussen groene en grijze stroom, merk je wanneer je kookt of de verwarming aan zet niet of je het aardgas of groen gas is. Met certificaten wordt bijgehouden welk deel van het gas in Nederland groen is. De instantie Vertogas geeft certificaten (Garanties van Oorsprong, GvO’s) voor groen gas uit. De instantie controleert hoe het gas is geproduceerd en of het gas het gebruik van fossiel aardgas terugdringt.

Je kunt er niet voor kiezen om alleen nog groen gas in je huis te krijgen. Net als bij stroom krijg je een mix van groen en grijs in je huis geleverd. Je kunt kiezen voor een energieleverancier die groen gas aanbiedt. Stichting HIER biedt een overzicht van de energieleveranciers die (deels) groen gas aanbieden in Nederland.

Groen gas in Nederland

Op dit moment wordt in Nederland vooral groen gas geproduceerd door bedrijven uit de landbouwsector, voedselindustrie, waterzuivering en afvalverwerking. Deze bedrijven gebruiken hiervoor natte biomassa die als reststroom ontstaat bij hun normale productie. Het gaat om zo’n 250 vergisters (2020) in het land. In de afgelopen jaren zijn daar ook de eerste vergisters op industriële schaal bijgekomen. De kosten voor de productie van groen gas zijn vrij hoog, maar bedrijven kunnen subsidie krijgen voor de productie van biogas en groen gas. In 2020 werd er ongeveer 200 miljoen m3 groen gas ingevoed in het gasnet.

Meer groen gas in de toekomst

In het Klimaatakkoord is de ambitie uitgesproken om in Nederland de komende jaren zoveel mogelijk te stoppen met het gebruik van aardgas, omdat dit een fossiele brandstof is. Helemaal stoppen met gasgebruik is niet mogelijk. Daar waar gas nog nodig is, kan aardgas vervangen worden door groen gas of duurzame waterstof. Daarom is de ambitie uitgesproken om de productie van groen gas flink te verhogen, naar 2 miljard m3 in 2030. Dit groene gas wordt gebruikt in het gasnet, maar ook als basis voor autobrandstoffen.

De verhoogde productie van groen gas moet voor het overgrote deel (80-90%) blijven komen uit afval- en reststromen, zoals GFT-afval, mest en zuiveringsslib. Het overige deel kan komen uit droge biomassa zoals houtafval, maar ook door het vergassen van niet-organische afvalstromen zoals restafval of plastics. Omdat groen gas nu vaak door kleine bedrijven wordt geproduceerd, zijn voor een verhoogde productie ook grotere groen gas-projecten nodig.

Toekomstig gebruik van groen gas

Groen gas in woningen

Sinds juli 2018 worden er in principe geen nieuwe woningen meer gebouwd met een gasaansluiting. De overheid wil het gasverbruik in oudere woningen zoveel mogelijk terugdringen. Dit kan door betere isolatie. Een goed geïsoleerd huis verbruikt minder gas voor verwarming. Wanneer een huis goed geïsoleerd is, wordt elektrische verwarming via een warmtepomp een optie. Een andere manier om duurzaam te verwarmen is via een warmtenet. Gasloos koken kan door het gasfornuis te vervangen door een inductiekookplaat. Je kookt dan elektrisch.

Het is niet mogelijk om alle woningen in Nederland van energie te voorzien zonder gas. Een klein deel van de huizen in Nederland kan niet via warmtenetten of elektriciteit verwarmd worden, omdat ze bijvoorbeeld moeilijk te isoleren zijn of in het buitengebied gebouwd zijn waar geen warmtenet is. Ook kan gas nodig blijven om piekmomenten, waarop de energievraag hoog is, op te vangen. Dan is groen gas een optie, net als duurzame waterstof.

Groen gas in de industrie

Ook in de industrie en het (vracht)verkeer zal gas nog een rol blijven spelen. Voor sommige productieprocessen is bijvoorbeeld een hoge temperatuur nodig, die niet zonder gas bereikt kan worden. De overheid zet daarom in op een flinke verhoging van de productie van groen gas en waterstof.

Veelgestelde vragen over groen gas