Bij de opwekking van elektriciteit in een kerncentrale wordt geen CO2 uitgestoten. Tijdens de bouw en ontmanteling van de centrales, tijdens de winning en het vervoer van de grondstof (uranium) en bij het transport, de verwerking en opslag van kernafval ontstaat wel CO2-uitstoot. Het internationale panel van klimaatwetenschappers IPCC rapporteert dat over de hele levenscyclus bezien ten opzichte van aardgas de totale broeikasgas-uitstoot van kernenergie zo’n 40 keer lager is. Dit is volgens het IPCC ongeveer vergelijkbaar met de uitstoot die bij windenergie komt kijken en zelfs lager dan die bij zonne-energie.

Omdat de voorraad van uranium dat bij kernenergie als splijtstof wordt gebruikt eindig is, valt kernenergie niet onder de hernieuwbare energiebronnen, zoals dat voor windenergie en zonne-energie wel geldt. Lees meer over de opwekking van kernenergie.

Kernenergie zorgt voor radioactief afval. Dit afval vormt een risico voor de volksgezondheid en het milieu wanneer dit niet op correcte wijze wordt afgeschermd en geïsoleerd. De straling van dit afval is erg gevaarlijk voor levende wezens. Bepaalde soorten radioactief afval zijn nog enkele tientallen jaren actief, ander radioactief blijft honderdduizenden jaren radioactief. Het is dus belangrijk dat dit afval veilig wordt opgeslagen. Hier is (nog) geen definitieve oplossing voor.

In Nederland wordt radioactief afval opgeslagen in speciale gebouwen in dezelfde gemeente waar de enige kerncentrale van Nederland staat. De opslaglocatie is verstevigd en bestand tegen bijvoorbeeld natuurrampen en gasexplosies. Lees meer over de opslag van kernafval.

In Nederland hebben we op dit moment één kerncentrale, die in 2020 zo’n 3 procent van de elektriciteit in Nederland opwekte. Er komen nog twee kerncentrales bij, waarschijnlijk in Borssele.

In Nederland groeit het aandeel zonne- en windenergie in de energiemix. Hierdoor wordt de energielevering ook meer afhankelijk van het weer. Er zijn daarom energiebronnen nodig die elektriciteit leveren, ongeacht de weersomstandigheden. Kernenergie kan zo’n energiebron zijn. Een andere oplossing is de opslag van zonne- en windenergie op momenten van overproductie. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van waterstof. Deze opgeslagen energie kan worden ingezet op momenten dat de productie van zonne- en windenergie niet aan de vraag kan voldoen. Aan dit soort oplossingen zijn echter hoge kosten verbonden.

Experts verschillen sterk in mening over of kernenergie noodzakelijk en wenselijk is in onze toekomstige Nederlandse elektriciteitsvoorziening. Ze verschillen ook sterk van mening over of kernenergie goedkoper of duurder uitpakt dan andere oplossingen. Lees meer over de noodzakelijkheid van kernenergie.

De techniek die wordt gebruikt om kernenergie op te wekken heet kernsplijting. Het erts uranium wordt hiervoor gebruikt. De zware atoomkernen van uranium worden gesplitst, waarbij grote hoeveelheden energie vrijkomen. Bij die splijting schieten kleine atoom-onderdeeltjes, genaamd neutronen, met hoge snelheid weg, die tegen andere uraniumatomen aanbotsen. Hierdoor splijten ook deze atoomkernen, waar weer energie en neutronen bij vrijkomen. Dit heet een kettingreactie. De operatoren van de kerncentrale moeten deze kettingreactie nauwkeurig onder controle houden. Lees meer over hoe kernenergie wordt opgewekt.

Er wordt gewerkt aan nieuwe technieken om kernenergie op te wekken. Kernfusie is hier één van; hierbij versmelten atomen juist met elkaar in plaats van dat atomen gesplitst worden. Ook hierbij komt veel energie vrij.

Een andere mogelijke toekomstige techniek betreft de zogeheten thorium-gesmoltenzoutreactor. Deze worden ook wel thorium-MSR genoemd. Hierbij wordt geen uranium, maar het metaal thorium gebruikt. In het gesmolten zout vinden de kernreacties plaats en dit zout functioneert ook tegelijk als koelstof. Bij deze techniek wordt minder zeer langlevend kernafval geproduceerd.

Voor zowel kernfusie als thorium-MSR geldt dat er nog flinke technische uitdagingen overwonnen moeten worden om deze technieken te kunnen gaan toepassen. Lukt dit, dan zal het vervolgens nog tientallen jaren duren voordat de technieken voor elektriciteitsproductie gebruikt kunnen worden. Lees meer over de toekomstige technieken van kernenergie.

Fossiele brandstoffen zijn vervuilend en dragen bij aan klimaatverandering. Om de gevolgen te beperken, wordt gewerkt aan een duurzame energievoorziening. Het doel is dat Nederland in 2050 (bijna) helemaal 'fossiel-vrij' is. Hoe dat doel bereikt kan worden, is nog niet precies duidelijk. Er zijn ook verschillende meningen over.

In Nederland komt zo'n 91 procent van de energie die we gebruiken van fossiele brandstoffen. Een klein deel daarvan wordt in ons eigen land gewonnen. 

Aardgas werd in Nederland vooral gewonnen in de provincie Groningen. Omdat de winning leidde tot aardbevingen, is besloten deze winning te stoppen.

Zo'n 8 procent van onze consumptie van aardolie wordt in Nederland geproduceerd. De rest wordt geïmporteerd uit het buitenland.

Nederland heeft ook steenkoolbronnen. Omdat deze moeilijk bereikbaar zijn en dus duur, wordt steenkool ook uit het buitenland geïmporteerd.

Aardgas en steenkool zijn allebei fossiele brandstoffen, die opraken en zorgen voor de uitstoot van CO2 en andere vervuilende stoffen. Ze dragen dus allebei bij aan klimaatverandering. Bij inzet van aardgas wordt wel minder CO2 (en overige stoffen) uitgestoten dan bij steenkool. De inzet van schone, hernieuwbare bronnen is beter voor het milieu dan de inzet van gas en steenkool.

Naast de uitstoot zijn aardgas en steenkool allebei niet-hernieuwbaar. De voorraden raken uiteindelijk op. Voor aardgas is de schatting dat de toegankelijke bronnen binnen over ongeveer zestig jaar op zijn. Steenkool is wereldwijd ruimer aanwezig: naar schatting zijn deze voorraden pas over enkele honderden jaren uitgeput.

Wil je thuis graag groen gas, dan kun je – net zoals bij groene stroom - kiezen voor een energieleverancier die groen gas biedt. Stichting HIER houdt een overzicht bij van aanbieders van groen gas. In de praktijk stroomt er een mix van groen en 'grijs’ gas door je gasleiding, net zoals je bij stroom uit het stopcontact altijd een mix van groene en grijze stroom hebt. Hoeveel groen gas in de mix van het gasnet zit, wordt bijgehouden met certificaten.

Nee, je hoeft niet bang te zijn dat groen gas voor schade zorgt. Groen gas is gemaakt uit biogas, wat dusdanig is bewerkt dat het dezelfde eigenschappen heeft als aardgas. Er is dus voor de werking van je gastoestellen geen enkel verschil met aardgas.

Sommige energieleveranciers bieden CO2-gecompenseerd gas. Dat wordt ook wel bosgecompenseerd gas genoemd. Dit is geen hernieuwbaar gas, zoals groen gas. Het is namelijk ‘gewoon’ aardgas, waarbij de CO2-uitstoot van het aardgas gecompenseerd wordt door bomen te planten. Een overzicht van energieleveranciers die groen gas of CO2-gecompenseerd gas leveren, kun je vinden bij stichting HIER.

In het verleden zijn er meerdere incidenten geweest met vergisters waarbij er overlast voor de omgeving ontstond. De techniek en ervaringen met vergisters hebben de laatste jaren echter grote stappen voorwaarts gemaakt. Vergistingsinstallaties waar biogas wordt gemaakt kunnen draaien zonder grote overlast en risico’s voor omwonenden.