Er rijden steeds meer elektrische auto’s rond. Waar in 2012 nog maar een kleine 2.000 elektrische auto’s op de Nederlandse wegen reden, reden er eind 2022 al ruim 328.000 rond. Auto’s met een batterij ontwikkelen zich snel. Er komen goedkopere modellen op de markt en nieuwe auto’s hebben vaak een grotere actieradius: je kunt er verder mee rijden. Ook kun je op steeds meer plekken je auto opladen en thuis kun je met slim laden het opladen aansturen om duurzamer op te laden. 

Ook de tweedehands markt groeit: er zijn steeds meer gebruikte elektrische auto’s te koop. Als je kijkt naar maandkosten, kost een elektrische auto ongeveer evenveel als auto’s op brandstof.

Subsidie elektrische auto

Tot 2025 is er subsidie op elektrische auto's. De subsidie werkt met een jaarlijkse subsidiepot; is die leeg, dan kun je geen subsidie meer krijgen. In 2024 kun je € 2.950 subsidie voor een nieuwe elektrische auto krijgen. Voor een tweedehands model kun je € 2.000 subsidie ontvangen.

Veruit de groenste auto

Een elektrische auto is veruit de groenste auto, groener dan een diesel- of benzineauto. Een elektrische auto stoot over zijn hele leven ruim 60 procent minder CO2 uit dan een auto met een uitlaat. Bij een elektrische middenklasse auto komt in totaal zo'n 20.000 kilo CO2 vrij, bij een vergelijkbare brandstofauto is dat zo'n 51.000 kilo CO2.

De CO2-uitstoot is berekend voor productie (inclusief accu voor de elektrische auto), onderhoud en er is een schatting gemaakt van de uitstoot voor het (toekomstige) gebruik van de auto.

Overstappen van fossiel op elektrisch

Ook als je nu in een benzineauto rijdt die nog goed is, heeft het voor het milieu zin om die in te wisselen voor een nieuwe elektrische auto. Het overgrote deel van de milieubelasting van een benzineauto zit in de kilometers die je ermee rijdt, en niet in de productie van de auto. Hoe minder fossiele kilometers je maakt, hoe beter; en hoe meer fossiele kilometers je vervangt door elektrische kilometers, hoe beter. Je boekt dus klimaatwinst door over te stappen op een elektrische auto. Met minder benzineauto’s die in Nederland rondrijden, wordt de lucht bovendien schoner. 

Als je van plan bent om nu een nieuwe auto te kopen of te leasen, dan is het veel beter een elektrische auto te kopen in plaats van een benzineauto. Een nieuwe elektrische auto kan dan over een aantal jaar tweedehands aangeboden worden. Om de overstap naar elektrische rijden te versnellen is die tweedehands markt belangrijk; de meeste mensen kopen hun auto namelijk tweedehands.

Een elektrische auto stoot met stroom uit het stopcontact 800 kilo CO2 uit voor een jaar rijden (12.000 km). Met fossiele brandstof is dat 2.300 kilo: twee-en-een-half keer zoveel dus. 

Dit is berekend met de stroommix uit 2022. Waarschijnlijk laad je de auto op met stroom van het stroomnet. Dat is voor een flink deel nog grijze stroom uit bijvoorbeeld uit aargas en kolencentrales. De verwachting is dat de stroom van het net in de komende jaren steeds groener wordt, door steeds grotere aandelen wind- en zonne-energie. In het Klimaatakkoord heeft de regering het doel gesteld dat 70 procent van onze elektriciteit in 2030 duurzaam wordt opgewekt.

Dat betekent dat als je in de toekomst je elektrische auto oplaadt met stroom uit het stroomnet het verbruik nog gunstiger uitpakt. Zeker als je gebruik gaat maken van een slim aangestuurde laadopstelling. Die kan inspelen op het aanbod van duurzame elektriciteit of op de stroom die je eigen zonnepanelen leveren.

Overweeg je een elektrische auto kopen, maar wil je eerst ervaringen van anderen horen? De Vereniging Elektrisch Rijden(VER) heeft een initiatief waarbij je in contact kunt komen met elektrische rijders in jouw buurt. Lees meer op de website van de VER.

Schonere lucht door elektrische auto

Elektrisch rijden is beter voor de luchtkwaliteit in steden. Er komt namelijk geen fijnstof (PM10) en stikstofoxide (NOx) uit de uitlaat. Dat is een groot voordeel in de stad en langs drukke wegen, waar de luchtkwaliteit vaak slecht is. Ook komt er minder fijnstof vrij door slijtage van de remmen en banden bij elektrische auto’s. Fijnstof en stikstofoxiden zijn slecht voor je gezondheid en de natuur.

Elektrisch rijden betekent minder fijnstof

Fijnstof kan op verschillende manieren vrijkomen tijdens het rijden. Fijnstof komt bij benzine- en dieselauto’s deels uit de uitlaat. Een elektrische auto kent geen uitlaatgassen.

De meeste fijnstof voor autorijden komt niet uit de uitlaat. Deze fijnstof komt vrij bij de productie van brandstof (benzine, diesel) of elektriciteit en door slijtage: van de banden, remmen en het wegdek. De slijtage van het wegdek en de verspreiding van stof op het wegdek is voor elektrische auto’s en brandstofauto’s hetzelfde.

Wat betreft de banden en de remmen wordt vaak gedacht dat een elektrische auto vanwege het zwaardere gewicht meer slijtage heeft en dus meer fijnstof uitstoot dan een brandstofauto. Dat klopt niet.

Omdat elektrische auto’s vooral regeneratief remmen, komt er fors minder stof vrij dan bij brandstofauto’s. Regeneratief remmen betekent dat de auto tijdens het remmen (op de motor) de accu oplaadt. Alleen als er lang en hard geremd wordt, worden de remschijven gebruikt en komt er fijnstof vrij. Bij een brandstofauto worden bij het remmen de remschijven in de meeste gevallen gebruikt en daarbij komt er meer fijnstof vrij.

De fijnstof van elektrische auto’s komt vooral door slijtage van de banden. Hoe snel banden slijten hangt van veel dingen af:

• Rijstijl
• Het aantal kilometers dat je per jaar rijdt
• De bandenspanning van je banden
• Het type banden onder je auto
• Het gewicht van de auto.

Vaak zijn elektrische auto’s zwaarder dan vergelijkbare brandstofauto’s en slijten de banden daardoor wat sneller. Door de lagere fijnstofuitstoot bij het remmen, is de netto uitstoot alsnog lager dan een brandstofauto.

Geen stikstof uit de uitlaat

Elektrische auto’s hebben ook als voordeel dat er geen stikstofoxide (NOx) uit de uitlaat komt. Net als fijnstof is stikstofoxide slecht voor de luchtkwaliteit en gezondheid. Stikstof veroorzaakt smog en is slecht voor de natuur: bepaalde planten worden overwoekerd en insecten die afhankelijk zijn van die planten verdwijnen dan ook.

Tijdens de productie van stroom in de elektriciteitscentrale komt er wel stikstof vrij.

Een elektrische auto heeft een accu (batterij) die je moet opladen. Dat kan met laadpaal thuis, bij jou in de buurt of onderweg. Bij de meeste laadpalen laad je in vijf uur voor zo'n 100 tot 300 kilometer bereik op. Echt snél laden kan langs de openbare weg bij een snellaadpunt: daarmee is de accu in 30 minuten tot 80 procent vol. Je bent dan sneller weer onder weg, maar snelladen is wel slechter voor de levensduur van de batterij en is duurder dan een gewone laadpaal. Doe dit alleen als het echt nodig moet. Lees meer over het opladen van een elektrische auto. Thuisladen kun je met slimme apparatuur zo inrichten dat er maximaal gebruik wordt gemaakt van duurzame en goedkope stroom. Lees meer over slim laden van een elektrische auto.

Over de batterij van de elektrische auto zijn veel vragen: hoe groen is die eigenlijk? Voor de productie van de accu is energie nodig. Toch is zelfs met die extra uitstoot meegerekend een elektrische auto groener dan een auto op diesel of benzine. Er zijn ook kostbare grondstoffen nodig voor de accu, zoals lithium, grafiet en kobalt. Over de milieu-impact van de accu en de winning van deze grondstoffen, lees je meer op de pagina Accu en bereik.

Kosten en subsidie elektrische auto

In de showroom zijn elektrische auto’s vaak nog duurder dan auto’s op brandstof, maar de totale maandkosten van een elektrische auto zijn ongeveer gelijk aan die van een vergelijkbare benzineauto. Dat komt doordat de auto’s zuiniger rijden, minder onderhoud nodig hebben en je tot 2025 geen belasting betaalt. Lees meer over de kosten van elektrisch rijden.

Subsidie

Bij de berekening van de totale maandelijkse kosten is geen rekening gehouden met de aanschafsubsidie die tot 2025 beschikbaar is voor een elektrische auto. In 2024 is het mogelijk om subsidie te ontvangen voor de aankoop van een elektrische auto. Voor een nieuwe auto kun je € 2.950 subsidie krijgen. Voor een tweedehands auto is de subsidie € 2.000.

Ook voor het installeren van een laadpaal bij je thuis kun je in sommige gemeentes subsidie ontvangen. Lees meer over subsidie voor elektrische auto’s.

Vakantie met de elektrische auto

Een vakantie met de elektrische auto is goed te doen. Nieuwere modellen kunnen steeds vaker het extra gewicht van een caravan of fietsenrek aan. Daarnaast komen er steeds meer laadpalen in Europa bij. Desondanks is een beetje planning van je route, zodat je zeker weet dat je regelmatig langs laadpunten komt, verstandig.

Tips voor een vakantie met een elektrische auto lees je op Vakantie met de elektrische auto.

Hybride of volledige elektrische auto?

De afgelopen jaren zijn er veel hybride auto’s op de markt gekomen: auto’s die deels elektrisch rijden en deels op brandstof. Sommige hebben een stekker (plug-in hybrides en range-extenders), andere alleen een kleine elektromotor die ‘meehelpt’ en die wordt opgeladen met energie die vrijkomt bij het remmen (bijvoorbeeld de Toyota Prius). Hybride auto’s hebben zeker klimaatvoordeel ten opzichte van gewone benzineauto’s of diesels: ze stoten minder CO2, stikstofoxiden (NOx) en fijnstof uit. Maar ze scoren een stuk slechter dan volledig elektrische auto’s.

Veelgestelde vragen over de elektrische auto

Meer informatie

• Een objectieve vergelijking van elektrische auto’s die nu en straks op de markt zijn, vind je op EV-database.nl. Je vindt er ook informatie over modellen die niet meer worden gemaakt, maar wel op de tweedehands markt te koop zijn.
• Op Laadpastop10.nl vind je informatie over de verschillende aanbieders van laadpassen.
• Andere geïnteresseerden in elektrisch rijden ontmoeten of een vraag stellen aan een helpdesk? De Vereniging Elektrische Rijders heeft een helpdesk voor vragen en een Facebook-groep om ervaringen uit te wisselen.