Praktisch over duurzaam
Praktisch over duurzaam
Stiller, schoner en klimaatbewust rijden: dat kan met een elektrische auto. De CO2-uitstoot van een stekkerauto is over zijn hele leven gemiddeld 40% lager dan die van een benzine- of dieselauto. Elektrisch rijden is bovendien beter voor schone lucht op straat én voor de natuur, want tijdens het rijden komen er geen fijnstof en stikstofoxide vrij. Met de keuzehulp bepaal je welke e-auto bij jou past.
Elektrische auto’s zijn nog wel duurder dan auto’s op benzine of diesel, maar de ontwikkelingen gaan snel. Er komen goedkopere e-auto’s op de markt en je kunt er verder mee rijden. Bovendien betaal je geen wegenbelasting en is er vanaf 4 juni 2020 subsidie op elektrische auto's: € 4.000 voor een nieuwe auto, € 2.000 voor een tweedehands.
Als je kijkt naar de maandkosten, wint de elektrische auto het nu al van auto’s op brandstof. Milieu Centraal vergelijkt de kosten, gaat in op de actieradius (hoe ver kom je met een volle accu?) en geeft praktische informatie over opladen.
Waarvoor gebruik je de auto en welk bereik heb je nodig? Vul de keuzehulp in en ontdek welke auto bij jou past en wat de maandkosten zijn.
Naar de keuzehulpEen elektrische auto is veruit de groenste auto, groener dan een diesel of benzineauto. Een stekkerauto stoot over zijn hele leven ongeveer 40% minder CO2 uit dan een auto met een uitlaat. Bij een elektrische middenklasse auto komt in totaal 32.300 kilo CO2 vrij, bij een vergelijkbare brandstofauto is dat 53.100 kilo CO2. Bij de berekening is uitgegaan van de productie van de auto plus accu plus 220.000 kilometer rijden. Ook goed om te weten: er is gerekend met de huidige grijs-groene stroom die uit het stopcontact komt. Die stroom wordt de komende jaren steeds groener, waardoor het verschil alleen maar groter wordt.
Een elektrische auto heeft een accu. Om die te produceren is energie nodig, dat zorgt voor zo’n 5.100 kilo CO2-uitstoot. Maar die extra CO2-uitstoot voor de accu heb je er na 40.500 kilometer rijden (zo'n 3,5 jaar) uit. Dat komt doordat een elektrische auto veel efficiënter rijdt dan een brandstofauto: per gereden kilometer verbruikt hij veel minder energie. Daardoor is de CO2-uitstoot ‘op de weg’ maar één derde van die van een benzine- of dieselauto (uitgaande van de huidige grijs-groene stroommix).
In de accu zitten ook grondstoffen als lithium, grafiet en kobalt. Lithium en grafiet komen uit redelijk ontwikkelde landen. Kobalt komt meestal uit Congo, waar problemen zijn met kinderarbeid en het toezicht op milieuregels slecht is. Wil je hier meer over weten? Check de website van Amnesty International. Fabrikanten zijn bezig om de hoeveelheid kobalt in accu’s flink te verlagen.
Accu’s die niet meer goed genoeg zijn voor een elektrische auto, krijgen een tweede leven als opslag van zonne-energie of windenergie. Als ze daar ook niet meer geschikt voor zijn, worden ze gerecycled. Daarbij worden metalen zoals aluminium, koper en kobalt (en ook steeds vaker lithium) uit de batterij gehaald en opnieuw gebruikt.
Waarschijnlijk laad je de auto op met stroom van het elektriciteitsnet. Dat is voor een groot deel nog grijze stroom uit bijvoorbeeld kolencentrales. De verwachting is dat de stroom van het net in de komende jaren steeds groener wordt. Dan pakt de vergelijking nóg gunstiger uit voor de elektrische auto. Op dit moment stoot je met stroom uit het stopcontact 900 kilo CO2 uit voor een jaar rijden (11.600 km). Met fossiele brandstof is dat 2.300 kilo: twee-en-een-half keer zoveel dus. Als je de elektrische auto altijd oplaadt met stroom van je eigen zonnepanelen, is de uitstoot voor de gereden kilometers zelfs nul.
Elektrisch rijden is ook beter voor de luchtkwaliteit. Er komt namelijk geen fijnstof en stikstofoxide (NOx) uit de uitlaat. Dat is een groot voordeel in de stad en langs drukke wegen, waar de luchtkwaliteit vaak slecht is. Fijnstof en stikstofoxiden zijn ongezond en kunnen longklachten (astma, bronchitis, COPD) en hart- en vaatziektes veroorzaken. Stikstofoxide veroorzaakt ook nog eens smog en is slecht voor de natuur: bepaalde planten worden overwoekerd en insecten die afhankelijk zijn van die planten verdwijnen dan ook.
Tijdens de productie van stroom in de elektriciteitscentrale komt er wel wát stikstof vrij, maar veel minder dan bij diesels en benzineauto’s. Vooral diesels scoren slecht op stikstofuitstoot: ze hebben 5 keer zo veel stikstofuitstoot als elektrische auto's. Benzineauto's stoten 2 keer zo veel stikstof uit.
De fijnstof van elektrische auto’s komt vooral door slijtage van de banden en de remblokken. Dit fijnstof is minder schadelijk dan het fijnstof dat ontstaat in een brandstofmotor, doordat het minder kleine deeltjes zijn.
Als je kijkt naar de maandelijkse kosten (inclusief de afschrijving), wint een nieuwe elektrische auto het van een nieuwe brandstofauto. Dat komt doordat de kosten van elektrisch rijden (de ‘brandstof’), onderhoud, verzekering en belastingen een stuk lager zijn. Voor een elektrische middenklasser ben je per maand rond de 600 euro kwijt, voor een vergelijkbare benzineauto bijna 700 euro. Op de website van de ANWB kun je een kostenberekening maken.
Een elektrische auto heeft veel minder onderhoud, want de motor heeft minder onderdelen die slijten of kapot kunnen gaan. De garage doet dus niet veel meer dan de banden controleren en vervangen, vloeistof voor de ruitensproeier bijvullen of een software update uitvoeren. Dat laatste kan zelfs op afstand, via internet.
Elektrische auto’s zijn in de showroom nog wel duurder dan brandstofauto's, de prijs ligt tussen de € 30.000 en € 67.000. De komende jaren komen er wel meer modellen van rond de € 20.000 op de markt. Bovendien is er vanaf 4 juni 2020 een subsidie als je privé een elektrische middenklasse auto koopt of least. Het bedrag is € 4.000 voor een nieuwe auto en € 2.000 voor een gebruikte. Daarmee komt de aankoopprijs meer in de buurt van die van een benzine-auto of diesel. Lees meer over de subsidieregeling.
Is de hogere aankoopprijs een probleem voor je, dan is private lease misschien een oplossing voor je. Ook komen er steeds meer tweedehands stekkerauto’s op de markt. En staar je niet blind op het prijskaartje in de showroom, want de maandlasten van een elektrische auto zijn nu al lager.
Om het gebruik van elektrische auto's te stimuleren, zijn er een paar belastingvoordelen voor elektrische rijders. Voor een volledig elektrische auto betaal je tot 2025 geen wegenbelasting (officieel heet dit motorrijtuigenbelasting, MRB). Dat scheelt je jaarlijks honderden tot meer dan 1.000 euro. Verder betaal je voor een nieuwe volledig elektrische auto geen aanschafbelasting (BPM).
Voor zakelijke rijders met een lease-auto is elektrisch rijden heel interessant. Dat komt doordat de bijtelling voor een volledig elektrische auto van de zaak een stuk lager is dan voor een brandstofauto: in 2020 8% in plaats van de 22% voor een auto met een uitlaat. De bijtelling wil zeggen dat ieder jaar een percentage van de cataloguswaarde van de auto bij je inkomen wordt opgeteld. Over dat bedrag betaal je dus inkomensbelasting.
De komende jaren gaat de bijtelling voor elektrische leaseauto’s wel elk jaar omhoog. Voor auto’s uit 2019 is de bijtelling 4% over € 50.000 en 22% over het bedrag erboven. Voor auto’s uit 2020 is het 8% over € 45.000 en daarboven 22%. Als de bijtelling eenmaal is vastgesteld, dan blijft die 5 jaar gelijk. Op de site van de Belastingdienst lees je meer over de bijtelling en belastingvoordelen.
Het gemiddelde bereik (actieradius) van een elektrische middenklasser is ongeveer 250 kilometer. Dat is voor de meeste ritten meer dan voldoende: 9 van de 10 autoritten in Nederland is korter dan 100 kilometer. Dat haal je heen en terug dus zonder opladen. Moet je tussendoor toch eens opladen? Nederland heeft 56.000 openbare oplaadpunten en zo’n 1.370 snellaadpunten (cijfers mei 2020). Je vindt ze makkelijk via oplaadpalen.nl en ziet dan meteen of de laadpaal vrij is. Lees meer over opladen.
Kleine auto’s hebben over het algemeen een kleinere actieradius (bereik of range) dan grote. Het bereik van kleine auto’s is gemiddeld 155 km, van middenklassers 250 km en van grote auto’s 360 km. Hoe ver je kunt rijden hangt vooral af van hoe hard je rijdt en hoe koud het is. In de stad rijd je zuiniger dan op de snelweg, en met 100 km/u zuiniger dan met 130 km/u. In de zomer is je actieradius 10 tot 20% hoger dan het gemiddelde en in de winter 10 tot 20% lager. Ev-database.nl geeft goede informatie over de actieradius van bijna alle modellen elektrische auto’s, voor zomer en winter en in de stad of op de snelweg. Verder kun je het bereik beïnvloeden met je rijgedrag, zie de tips voor slim en zuinig elektrisch rijden.
Wil je een elektrische auto kopen? Milieu Centraal heeft een handige keuzehulp waarmee je direct ziet welk accubereik jij nodig hebt en wat de maandelijkse kosten zijn.
Een elektrische auto heeft een accu (batterij) die je moet opladen. Dat kan met laadpaal thuis, bij jou in de buurt of onderweg. Bij de meeste laadpalen laad je in vijf uur voor zo'n 100 tot 300 kilometer bereik op. Echt snél laden kan langs de openbare weg bij een snellaadpunt: daarmee is de accu in 40 minuten voor 80 procent vol.
Alles over opladen van je elektrische auto lees je op de pagina Opladen elektrische auto.
Als je rustig rijdt, is de accu minder snel leeg. Trek dus rustig op, laat het gas los om vaart te minderen en rijd 100 in plaats van 130 op de snelweg.
Rijd zoveel mogelijk met een gelijke snelheid, zonder remmen en optrekken. Met de cruise control gaat dat heel makkelijk.
Veel auto’s hebben een eco-stand waarin de auto zuinig rijdt. Probeer zo vaak mogelijk met de ecostand te rijden.
Rem zoveel mogelijk op de motor. Dat doe je door het gas los te laten (en eventueel heel licht de rem in te trappen). Tijdens het remmen op de motor wordt de accu weer opgeladen. Als je het rempedaal harder intrapt, wordt er minder energie teruggewonnen.
De airco gebruikt stroom en dat gaat ten koste van het bereik. Je kunt de auto ook alvast koelen terwijl hij nog aan de lader zit: dan gebruik je stroom van het net in plaats van uit de accu.
Ook de verwarming gebruikt stroom. Kies een auto met een ingebouwde warmtepomp voor verwarming: dat spaart energie en dus acculading. Stoelverwarming is ook handig: dan hoef je niet de hele auto te verwarmen. Ten slotte kan je de auto ook alvast opwarmen terwijl hij nog aan de lader staat.
Haal de dakkoffer, imperiaal of fietsendrager van het dak als je ze niet nodig hebt. Dat kan zomaar 15% schelen op het verbruik.
Pomp je banden elke 2 maanden op. Met goed gevulde banden rijd je veiliger, verbruik je minder energie, en je banden slijten ook nog eens minder snel.
Er zijn steeds meer tweedehands elektrische auto’s te koop. Het is handig om van tevoren uit te zoeken welk accubereik bij jouw rijgedrag past. Daarvoor kun je de keuzehulp gebruiken.
Het belangrijkste onderdeel van de elektrische auto is de accu (batterij). Batterijen verliezen na verloop van tijd altijd iets van hun capaciteit. Check hoeveel garantie er nog op de accu zit. De meeste fabrikanten geven 8 jaar of 160.000 km garantie op de accu. In die periode moet de accu minstens 70% leveren van de capaciteit die hij had toen hij nieuw was.
Goed om te weten: vanaf 4 juni 2020 kun je € 2.000 subsidie krijgen als je een elektrische occasion koopt. Lees meer over de subsidieregeling.
De afgelopen jaren zijn er veel hybride auto’s op de markt gekomen: auto’s die deels elektrisch rijden en deels op brandstof. Sommige hebben een stekker (plug-in hybrides en range-extenders), andere alleen een kleine elektromotor die ‘meehelpt’ en die wordt opgeladen met energie die vrijkomt bij het remmen (bijvoorbeeld de Toyota Prius). Hybride auto’s hebben zeker klimaatvoordeel ten opzichte van gewone benzine-auto’s of diesels: ze stoten minder CO2, stikstofoxiden (NOx) en fijnstof uit. Maar ze scoren een stuk slechter dan volledig elektrische auto’s.
