Welke warmtepompen zijn er?
Een warmtepomp in jouw huis?
Handige keuzehulp Ontdek welke warmtepomp bij de isolatie van jouw woning past: een hybride of volledig elektrische. En ook welk type bij jouw huis past: bijvoorbeeld een warmtepomp met buitenunit of bodembron, of een monoblock waarbij alles in één apparaat zit.Een warmtepomp verwarmt je huis met stroom. De meeste huizen gebruiken hier nu een cv-ketel voor die op gas werkt. Verwarmen met stroom is duurzamer. Er zijn verschillende soorten warmtepompen, zowel warmtepompen die je cv-ketel helemaal vervangen, als warmtepompen die je naast je cv-ketel installeert. Welke warmtepomp de beste keuze is, verschilt per huis.
Verschil hybride en volledig elektrische warmtepomp
Warmtepompen zijn grofweg op te delen in twee soorten:
- Een hybride warmtepomp werkt samen met je cv-ketel. Hij zorgt op de meeste dagen voor de warmte in huis, de cv-ketel springt alleen bij als het erg koud is of de woning heel snel moet opwarmen. De cv-ketel zorgt ook nog voor warm water voor de badkamer en keuken. Groot voordeel hiervan is dat je een hybride warmtepomp kunt aanschaffen als je huis nog niet overal goede isolatie heeft. Je cv-ketel helpt immers nog een handje.
- Wil je ook warm water van je warmtepomp? Een volledig elektrische warmtepomp zorgt voor verwarming van je huis én voor het warme water in de badkamer en keuken. Als je ook nog elektrisch gaat koken, woon je zonder aardgas. Deze warmtepomp wordt ook wel combi, volledig of all-electric warmtepomp genoemd. Een volledig elektrische warmtepomp is geschikt als je huis redelijk tot goed geïsoleerd is.
Zowel hybride als volledig elektrische warmtepompen komen in verschillende varianten. Op deze pagina vind je hier een overzicht van.
Keuzehulp warmtepomp
Welke warmtepomp past in jouw huis? Ontdek welke warmtepomp bij de isolatie van jouw woning past: een hybride of volledig elektrische. En ook welk type bij jouw huis past: eentje met een buitenunit of bodembron, of een monoblock voor binnen of buiten.Namen van warmtepompen
-
De warmtepomp wordt vaak genoemd naar de bron waar hij zijn warmte uithaalt en weer aan afgeeft. Zo heet een warmtepomp die warmte uit de buitenlucht haalt en warmte afgeeft aan het verwarmingswater in huis, een lucht-waterwarmtepomp. En een warmtepomp die warmte uit de bodem haalt, en die afgeeft aan het verwarmingswater in huis, heet een bodem-waterwarmtepomp.
-
De meest gangbare warmtepompen halen warmte uit de buitenlucht en hebben hiervoor een buitenunit. Je zet de buitenunit het liefst zo dicht mogelijk bij je huis, zodat er zo min mogelijk warmte verloren gaat. Via de binnenunit (die je plaatst bij of in plaats van je cv-ketel) wordt de warmte vervolgens afgegeven aan het afgiftesysteem (zoals je radiatoren).
Hybride warmtepomp met buitenunit
Een hybride warmtepomp met buitenunit wordt vaak ook een hybride lucht-waterwarmtepomp genoemd. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en heeft daarvoor een buitenunit. De buitenunit is qua formaat vergelijkbaar met de buitenunit van een airco. In de buitenunit zit een ventilator die aangaat als er warmte nodig is. De ventilator maakt geluid, en moet dus op een slimme plek worden neergezet.
De hybride warmtepomp heeft ook een binnenunit die ongeveer zo groot is als een halve cv-ketel. De binnenunit komt naast de cv-ketel te hangen, of zo dicht mogelijk in de buurt daarvan. De binnenunit geeft de warmte van de bron af aan het verwarmingswater. Je kunt in vrijwel elke woning een hybride warmtepomp installeren: maar hoe beter je gaat isoleren, hoe meer je eruit haalt. Ga je op korte termijn je woning goed isoleren, overweeg dan een all electric ready variant.
De lucht-waterwarmtepomp is er ook in een volledig elektrische variant.
Hoe werkt verwarmen met een hybride warmtepomp
Deze infographic laat zien hoe verwarmen met een hybride warmtepomp werkt. De buitenunit van de warmtepomp komt in de tuin of op het dak van je huis of aanbouw. Hij is iets groter dan een airco. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht. De binnenunit hangt naast de cv-ketel en is ongeveer half zo groot als de ketel. In de binnenunit wordt de warmte van de buitenunit afgegeven aan je verwarming. De cv-ketel springt bij op hele koude dagen en bij gebruik van warm water.
Kosten
De kosten voor een hybride warmtepomp zijn ongeveer € 6.200, waarvoor je € 2.125 subsidie kan krijgen (bij 4 Kw en energielabel A+++). Koop je er direct een cv-ketel bij, dan kost dat ongeveer € 8.300. Dit is even een investering, maar je bespaart doordat je veel minder gas gaat gebruiken.
Wil je meer weten over de hybride warmtepomp? Lees alles over de hybride warmtepomp of ga direct naar de kosten en besparingen.
Binnen: links de warmtepomp, rechts cv-ketel
Binnen: boven de cv-ketel, onder de warmtepomp. Bron: NVI
Buiten: een unit met ventilator
Buiten: unit met ventilator. Bron: NVI
Voordelen
-
01
Een hybride warmtepomp kan in vrijwel elke woning. Ook als je huis nog niet overal goede isolatie heeft. Je haalt er wel meer uit als je tegelijk beter gaat isoleren. En daarmee bereid je je woning direct voor op aardgasvrij wonen.
-
02
Je gaat meteen zo’n 60% aardgas besparen op het aardgasverbruik voor verwarmen. En je CO2-uitstoot daalt met ruim 30%.
-
03
Heb je een nieuwe cv-ketel van zo'n 5 jaar oud of jonger? Dan kan je daar een hybride warmtepomp bijplaatsen. Je hoeft niet te wachten tot je ketel vervangen moet worden. De warmtepomp gaat zo'n 15 jaar mee.
-
04
Je hebt binnen niet veel ruimte nodig: er komt alleen een klein kastje naast je cv-ketel te hangen. Deze heeft ongeveer het formaat van een halve cv-ketel.
-
05
De installatie duurt niet lang, meestal zo'n 1 of 2 dagen.
-
06
Er zit een relatief hoge subsidie op hybride warmtepompen, wat de aanschaf interessant maakt. En combineer je de aanschaf met betere isolatie, dan krijg je voor die isolatie een hogere subsidie.
Nadelen
-
01
Op koude dagen schakelt je cv-ketel bij. Ook zorgt je cv-ketel nog voor het warme water in de keuken en douche. Je blijft hiervoor nog gas verbruiken. Wil je helemaal van het gas af dan kan met een volledig elektrische warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet.
-
02
Je hebt buiten een geschikte plek nodig voor de buitenunit. Er moet voldoende ruimte zijn, en het geluid van de ventilator mag niet tot overlast leiden. De unit moet dus slim geplaatst worden.
-
Kies je voor een hybride warmtepomp en ga je binnenkort je woning beter isoleren? Dan kun je kiezen voor een hybride warmtepomp met een groter vermogen die je – met enkele aanpassingen – ook kan gebruiken om helemaal van het gas af te gaan. Deze warmtepompen worden ook wel all-electric-ready genoemd.
Op de pagina Hybride warmtepomp lees je waar je op moet letten als je een all-electric-ready model koopt.
Volledig elektrische warmtepomp met buitenunit
Een volledig elektrische warmtepomp met buitenunit wordt vaak ook een volledig elektrische lucht-waterwarmtepomp of all-electric warmtepomp genoemd. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en heeft daarvoor een buitenunit. De buitenunit is qua formaat iets groter dan de buitenunit van een airco. In de buitenunit zit een ventilator die aangaat als er warmte nodig is. De ventilator maakt geluid, dus de buitenunit moet op een slimme plek worden neergezet.
De volledig elektrische warmtepomp heeft daarnaast ook een binnenunit die ongeveer zo groot is als een grote koelkast. De binnenunit komt op de plek te staan van de oude cv-ketel, of zo dicht mogelijk in de buurt. De binnenunit geeft de warmte van de bron af aan het verwarmingswater, en heeft een voorraadvat voor het warme water voor de douche en keuken. Er zijn ook modellen waarbij het voorraadvat los staat van de warmtepomp. Dat kan handig zijn als je bijvoorbeeld een schuin dak hebt waar je het voorraadvat horizontaal onder kunt leggen.
Redelijke of goede isolatie van de woning is een voorwaarde. De warmtepomp kan dan altijd het huis warm krijgen. Lees wat redelijke of goede isolatie is. Voor echt heel koude dagen heeft de warmtepomp een elektrisch element dat de temperatuur tijdelijk kan verhogen (de naverwarmer). De lucht-waterwarmtepomp is er ook in een hybride variant.
Hoe werkt verwarmen met een volledig elektrische warmtepomp?
Deze infographic laat zien hoe verwarmen met een volledig elektrische warmtepomp werkt. De buitenunit staat in de tuin of op het dak van je huis of aanbouw. Hij is iets groter dan een airco. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht. De binnenunit staat meestal op de plaats van je oude cv-ketel en is ongeveer zo groot als een combi-koelkast. In de binnenunit wordt de warmte van de buitenunit onder druk nog warmer gemaakt. Vervolgens wordt die afgegeven aan je verwarming én aan het voorraadvat voor warm water. In de binnenunit zit ook een voorraadvat voor warm water.
Kosten
De kosten van een volledig elektrische warmtepomp zijn ongeveer € 12.000, waarvoor je € 3.025 subsidie kan aanvragen (bij 8 kW en energielabel A+++). Soms komen hier nog kosten bij voor het aanpassen van de verwarming in huis. Dit is een investering, maar je bespaart doordat je geen gas meer verbruikt.
Wil je meer weten over de volledig elektrische warmtepomp? Lees alles over de all-electric warmtepomp of ga direct naar de kosten en besparingen.
Binnenunit van een volledig elektrische warmtepomp, op zolder in een kast (rechts op foto).
Buitenunit van een volledig elektrische warmtepomp
Voordelen
-
01
De volledig elektrische warmtepomp levert naast warmte voor je verwarming ook warm water voor de badkamer en keuken. Je bent dus helemaal van het gas af (als je ook op inductie gaat koken).
-
02
Je gaat besparen op je energierekening en je CO2-uitstoot voor verwarmen en warm water daalt met zo’n 55% tot 65%.
-
03
Het installeren van de warmtepomp duurt vaak niet lang: zo'n 1 of 2 dagen.
-
04
Je kunt voor een volledig elektrische warmtepomp subsidie aanvragen. En combineer je de aanschaf met betere isolatie, dan krijg je voor die isolatie een hogere subsidie.
Nadelen
-
01
Voor een volledig elektrische warmtepomp moet je woning minimaal redelijk geïsoleerd zijn. Ook moet het afgiftesysteem voldoende warmte kunnen afgeven bij een lagere temperatuur. Niet elke woning is dus al geschikt.
-
02
Binnen in huis is ruimte nodig voor een groot voorraadvat met warm water, ongeveer het formaat van een grote koelkast.
-
03
Je hebt buiten een geschikte plek nodig voor de buitenunit. Er moet voldoende ruimte zijn, en het geluid van de ventilator mag niet tot overlast leiden. De unit moet dus slim geplaatst worden.
Volledig elektrische warmtepomp met bodembron
Een volledige elektrische warmtepomp met bodembron wordt ook wel een bodem-waterwarmtepomp genoemd. Deze warmtepomp gebruikt warmte uit de bodem om het verwarmingswater en water voor de keuken en douche mee te verwarmen. Voor de aanleg van de bodembron worden er diepe gaten in de grond geboord, van bijvoorbeeld . Je hebt voldoende ruimte nodig in je tuin voor de bron, en het moet toegankelijk zijn voor de aanleg van de bron. Omdat het niet altijd het geval is, en omdat het rommel in de tuin kan geven, wordt dit type vaker toepast in nieuwbouwwoningen.
De bodem-waterwarmtepomp heeft daarnaast een binnenunit die ongeveer zo groot is als een grote koelkast. De binnenunit komt op de plek te staan van de oude cv-ketel, of zo dicht mogelijk in de buurt. De binnenunit geeft de warmte van de bron af aan het verwarmingswater, en heeft een voorraadvat voor het warme water voor de douche en keuken.
Redelijke of goede isolatie van de woning is een voorwaarde. De warmtepomp kan dan altijd het huis warm krijgen. Op echt hele koude dagen heeft de warmtepomp een elektrisch element dat de temperatuur tijdelijk kan verhogen. Een bodembron kan ook ingezet worden voor een hybride warmtepomp, maar gezien de kosten van de aanleg van de bron, is dat niet logisch.
Een bodem-water warmtepomp heeft een zogenaamde gesloten bron. Dat wil zeggen dat de vloeistof in leidingen stroomt die in de bodem liggen. Er is dus geen direct contact met het grondwater. Na de boring wordt het boorgat dichtgemaakt zodat er geen verontreiniging in de bodem kan komen en zodat de bodemlagen weer afgesloten worden. Het ontwerpen, aanleggen en onderhouden van een bodemwarmtepomp mag alleen door een erkend bedrijf gedaan worden en er gelden speciale protocollen.
Hoe werkt verwarmen met een volledig elektrische warmtepomp met bodembron?
Je ziet een afbeelding van een tuin en een kamer waar een warmtepomp staat. Voor de bodembron worden diepe gaten in de grond geboord. Je ziet of hoort de bodembron niet. De bronleidingen halen warmte uit de bodem. In de binnenunit wordt de warmte van de bodembron onder druk nog hoger gemaakt. Vervolgens wordt die afgegeven aan je verwarming en aan het voorraadvat voor warm water. De binnenunit staat meestal op de plek van je oude cv-ketel en is ongeveer zo groot als een combi-koelkast. In de binnenunit zit ook een voorraadvat voor warm water.
Kosten
Een bodem-waterwarmtepomp kost zo’n € 29.000. De hogere kosten komen door de installatie van de bodembron. Je kunt er wel subsidie voor krijgen: zo'n € 4.425 (bij 6kW en energielabel A+++).
Voordelen
-
01
Een bodembron zie je niet en hoor je niet: je hebt dus geen last van geluid. Nadat de bron is aangelegd, is er alleen klein oppervlak zichtbaar waar de buizen de grond in gaan.
-
02
Een bodembron die eenmaal is aangelegd gaat heel lang mee en kan lange tijd voor warmte zorgen. De bron gaat langer mee dan bijvoorbeeld een buitenunit van een lucht-waterwarmtepomp.
-
03
Het rendement van een bodemwarmtepomp is hoger dan die van een lucht-waterwarmtepomp. Dit komt doordat de bodem een constante temperatuur heeft en in de winter niet zo sterk afkoelt als de buitenlucht.
-
04
Je kunt in de zomer op een energiezuinige manier koelen met een bodemwarmtepomp en vloerverwarming. De warmte uit de woning wordt opgeslagen in de bodem, waar je in de winter weer gebruik van kan maken. Lees meer over koelen met een bodemwarmtepomp.
-
05
Voor de aanschaf van een bodemwarmtepomp kun je subsidie aanvragen.
Nadelen
-
01
De aanleg van een bodembron is ingrijpender dan de aanleg van een lucht-waterwarmtepomp en duurt daarom ook langer. Je hebt een geschikte plek ervoor nodig in de tuin, die goed toegankelijk is voor de werkzaamheden.
-
02
De kosten voor aanschaf van een bodemwarmtepomp zijn aanzienlijk hoger dan van een lucht-waterwarmtepomp.
-
03
Deze warmtepomp is niet geschikt als je isolatie nog niet goed is of als je verwarmingssysteem niet overweg kan met lagetemperatuurverwarming.
Volledig elektrische warmtepomp met PVT-panelen
Een PVT-warmtepomp heeft geen buitenunit, maar haalt de warmte uit panelen op het dak: dit noemen we PVT-panelen. De PVT-panelen wekken zonnestroom op en dienen tegelijk als bron voor je warmtepomp. Zo benut je de ruimte op je dak heel slim. Bijkomend voordeel: de panelen maken geen geluid.
PVT-panelen zijn, afhankelijk van merk en type, gelijk aan of iets dikker dan gewone zonnepalen (3,5 cm tot ongeveer 8 cm dik). Qua formaat zijn ze gelijk aan of iets groter dan gewone zonnepanelen. Onder de PVT-panelen zitten lamellen die warmte opnemen. Die komt niet alleen van de warmte van de zon, maar ook uit de langsstromende lucht. Je hebt veel ruimte nodig op het dak om voldoende warmte te verkrijgen. In een goed geïsoleerde woning zo’n 10-20 panelen, met een dakoppervlak van zo’n 18 tot 36m2.
De warmtepomp met PVT-panelen heeft daarnaast een binnenunit die ongeveer zo groot is als een grote koelkast. De binnenunit komt op de plek te staan van de oude cv-ketel, of zo dicht mogelijk in de buurt. De binnenunit geeft de warmte van de bron af aan het verwarmingswater, en heeft een voorraadvat voor het warme water voor de douche en keuken. Voor de stroomopwekking wordt er ook een omvormer geplaatst.
Redelijke of goede isolatie van de woning is een voorwaarde. De warmtepomp kan dan altijd het huis warm krijgen. Op echt hele koude dagen heeft de warmtepomp een elektrisch element dat de temperatuur tijdelijk kan verhogen. PVT-panelen kunnen ook ingezet worden voor een hybride warmtepomp, maar gezien de kosten van de aanleg, is dat niet logisch.
Hoe werkt verwarmen met een warmtepomp met pvt-panelen?
De pvt-panelen liggen op het dak en zijn iets groter dan een standaard zonnepaneel. De pvt-panelen wekken stroom op en halen tegelijk warmte uit de lucht en zonnestraling. In de binnenunit wordt de warmte van de pvt-panelen onder druk nog warmer gemaakt. Vervolgens wordt die afgegeven aan je verwarming én aan het voorraadvat voor warm water. In de binnenunit zit ook een voorraadvat voor warm water. De binnenunit staat meestal op de plek van je oude cv-ketel en is ongeveer zo groot als een combi-koelkast. Naast de binnenunit hangt een omvormer voor de zonnepanelen.
Kosten
De kosten voor een volledig elektrische warmtepomp met PVT-panelen zijn hoger dan die voor een volledig elektrische lucht-waterwarmtepomp. Omdat de PVT-panelen onderling zijn verbonden (met leidingen die de warmte naar de warmtepomp afvoeren) is de aanleg complexer. Je kunt er wel subsidie voor krijgen: zo'n € 4.425 (bij 6kW en energielabel A+++).
Voordelen
-
01
Wanneer je nog geen zonnepanelen hebt, kun je hiermee twee vliegen in één klap slaan. Je benut de ruimte op het dak zo heel efficiënt voor duurzame stroom én warmte.
-
02
De PVT-panelen op het dak maken geen geluid. Anders dan bij een warmtepomp met een buitenunit, heb je geen ruimte nodig voor een buitenunit met ventilator die geluid maakt.
-
03
In vergelijking met een warmtepomp met buitenunit, heeft een PVT-warmtepomp weinig onderhoud nodig.
-
04
Voor de aanschaf van een warmtepomp met PVT-panelen kun je subsidie aanvragen.
Nadelen
-
01
Voor een volledig elektrische warmtepomp met PVT-panelen moet je woning goed geïsoleerd zijn. Alleen dan kunnen de panelen voor voldoende warmte zorgen om het huis warm te houden. Het is dus niet voor elke woning geschikt.
-
02
Je hebt voldoende dakoppervlak nodig om genoeg panelen neer te kunnen leggen. In een goed geïsoleerde woning zo’n 10-20 panelen, met een dakoppervlak van zo’n 18 tot 36m2. Heb je dat niet, of heb je al zonnepanelen liggen, dan is het geen optie.
-
03
De kosten voor aanschaf van een warmtepomp met pvt-panelen liggen hoger dan die voor een warmtepomp met buitenunit.
Variant: PVT als boiler
Je kunt PVT-panelen ook inzetten om enkel warmte te leveren aan een voorraadvat voor warm water. Het aantal panelen wordt dan afgestemd op de warmwatervraag in de zomer. Daarnaast is altijd nog een hulpbron nodig voor extra warmte zoals een warmtepomp of cv-ketel, die in koude perioden kan bijspringen om warm water te produceren en die het huis verwarmt in de winter. Het verschil met een zonneboiler (die ook warm water produceert met zonne-energie) is dat een PVT-paneel ook zonnestroom opwekt.
Wat zijn koudemiddelen?
-
In een warmtepomp zit een koudemiddel. De warmtepomp gebruikt dit om warmte op te nemen en weer af te geven. Koudemiddel zit ook in koelkasten en airco’s. Er zijn verschillende soorten koudemiddelen die allemaal hun eigen voors- en tegens hebben. Synthetische koudemiddelen hebben een veel grotere klimaatimpact als ze in de lucht komen dan natuurlijk koudemiddelen. Lees meer over natuurlijke en synthetische koudemiddelen.
-
Wil je een heel klimaatvriendelijke warmtepomp, kies dan een warmtepomp met een natuurlijk koudemiddel. Dat zit bijvoorbeeld in een monoblock voor buiten.
Monoblock-warmtepomp voor buiten
In plaats van een binnenunit en een buitenunit heeft de monoblock-warmtepomp alle onderdelen in één apparaat. De warmtepomp gebruikt de buitenlucht als bron en is dus een lucht-waterwarmtepomp. Een monoblock voor buiten wordt in de tuin geplaatst. Het liefst zo dicht mogelijk bij de woning, zodat er zo min mogelijk warmteverlies is. Omdat alle onderdelen zijn geïntegreerd in een buitenunit is de monoblock-warmtepomp voor buiten een stuk groter dan een standaard warmtepomp-buitenunit: zo’n 1 tot 3 keer het formaat van een buitenunit van een airco. De precieze grootte hangt af van het vermogen van de warmtepomp. Grotere units hebben als voordeel dat de ventilator minder hoeft te draaien, waardoor de unit wat minder geluid produceert.
De monoblock-warmtepomp voor buiten is beschikbaar in een hybride variant en een volledig elektrische variant. Bij hybride gebruik is binnen alleen ruimte nodig voor een warmtewisselaar die de warmte uit de warmtepomp overdraagt naar je verwarmingssysteem.
Bij een volledig elektrische monoblock-warmtepomp voor buiten is in huis ook ruimte nodig voor een voorraadvat met warm water. Dat is ongeveer zo groot als een grote koelkast. Heb je die ruimte binnen echt niet, dan zou je het vat ook in een berging of schuur kunnen plaatsen. De leidingen die het huis ingaan moeten in dat geval goed geïsoleerd zijn om zo min mogelijk warmte te verliezen en om geen risico op bevriezing te lopen. Daarbij is ook redelijke of goede isolatie van de woning een voorwaarde. De warmtepomp kan dan altijd het huis warm krijgen.
Monoblock met natuurlijk koudemiddel is de klimaatvriendelijkste keuze
Een groot voordeel van de monoblock buiten is dat er natuurlijk koudemiddel in gebruikt kan worden, zoals propaan. Dit heeft een veel lagere klimaatimpact dan de synthetische koudemiddelen die gebruikt worden in warmtepompen die ook een binnenunit hebben. Lees meer over koudemiddelen.
Hoe werkt verwarmen met een monoblock warmtepomp voor buiten?
In de infographic zie je een plaatje van een buitenunit en van de binnenunit. Bij de buitenunit staat: de monoblock buiten staat in de tuin, of op het dak van een garage of schuur, en heeft 1 tot 3 keer het formaat van de buitenunit van een airco. De monoblock haalt warmte uit de lucht en maakt dit onder druk nog warmer. De warmte wordt via waterleidingen naar binnen vervoerd. Bij de binnenunit staat: In huis hangt een kleine regelunit, vaak op de plek van de cv-ketel. De regelunit stuurt de warmte naar de verwarming in huis, en het voorraadvat voor warm water. Het voorraadvat voor warm water komt in de buurt van de regelunit. Hij is ongeveer zo groot als een grote wasmachine.
Kosten
Omdat het aantal leverbare modellen nog erg beperkt is, heeft Milieu Centraal onvoldoende informatie over de kosten van een monoblock-warmtepomp voor buiten. Door de grotere uitvoering is een monoblock-warmtepomp voor buiten waarschijnlijk wel duurder in aanschaf dan een warmtepomp met binnen- en buitenunit. Je kunt er wel subsidie voor aanvragen, zo`n €3.025 (bij 8kW en energielabel A+++).
Voordelen
-
01
Bij een monoblock voor buiten kun je kiezen voor een natuurlijk koudemiddel, bijvoorbeeld voor propaan. Daarmee verlaag je de klimaatimpact nog meer.
-
02
Bij hybride toepassing van een monoblock-warmtepomp voor buiten, heb je binnen alleen ruimte nodig voor een kleine warmtewisselaar.
-
03
Doordat alle onderdelen in één apparaat zitten, is er minder kans op lekkage van koudemiddel. Dat betekent ook dat voor de installatie en onderhoud de installateur geen certificering nodig heeft voor werken met koudemiddelen (een 'F-gassen certificering'). Voor een warmtepomp met binnen- en buitenunit is dit wel een vereiste.
-
04
De grotere buitenunit van een monoblock maakt wat minder geluid dan de buitenunit van een warmtepomp die uit een binnen- en buitenunit bestaat.
-
05
Ook voor een monoblock-warmtepomp kan je subsidie aanvragen.
Nadelen
-
01
Er is een geschikte plek nodig aan- of om het huis. De monoblock-warmtepomp voor buiten kan tot 3 keer zo groot zijn als een airco. En wordt het liefst zo dicht mogelijk bij huis geplaatst om warmteverlies te voorkomen.
-
02
Bij volledig elektrische warmtepompen is altijd een voorraadvat voor warm water nodig, die bij voorkeur binnen in de woning staat. In dat geval heb je binnen toch wel enige ruimte nodig.
-
03
Vervangt de monoblock-buiten een bestaande cv-ketel? Dan is het handig om de leidingen aan te sluiten op de plaats van de oude cv-ketel. Omdat de cv-ketel vaak op zolder hangt, kan dit extra kosten met zich meebrengen, vanwege lange leidingen van de buitenunit naar de zolder.
-
04
De monoblock is iets duurder dan een warmtepomp die uit een binnen- en buitenunit bestaat.
Monoblock-warmtepomp voor binnen
In plaats van een binnenunit en een buitenunit heeft de monoblock-warmtepomp alle onderdelen in één apparaat. De warmtepomp gebruikt de buitenlucht als bron en is dus een lucht-waterwarmtepomp. Een monoblock voor binnen wordt in huis geplaatst, naast of in plaats van de cv-ketel. Hij is groter dan de binnenunit van een standaard warmtepomp en heeft het formaat van een flinke staande koelkast. Voor de toevoer van lucht worden aan- en afvoerkanalen aangelegd in het dak of de gevel. Hiervoor zijn vaak aanpassingen nodig in het dak of de gevel. Daarom wordt dit type warmtepomp vaak geplaatst in renovatieprojecten van woningcorporaties. Als jouw huis een mechanisch ventilatiesysteem heeft, kan de monoblock ook werken op de ventilatielucht (zie ventilatiewarmtepomp), of op een combinatie van buitenlucht en ventilatielucht.
Een monoblock is er in een hybride variant (waarbij hij samenwerkt met de cv-ketel) en als all-electric. Bij volledig elektrisch gebruik is ook ruimte nodig voor een voorraadvat voor warm water. Deze is vaak in hetzelfde apparaat verwerkt. Daarbij is ook redelijke of goede isolatie van de woning een voorwaarde. De warmtepomp kan dan altijd het huis warm krijgen.
Hoe werkt verwarmen met een monoblock warmtepomp voor binnen?
In de infographic zie je een plaatje van een monoblock warmtepomp die in huis hangt. Voor de toevoer van lucht worden aan- en afvoerkanalen aangelegd in het dak of de gevel. De monoblock haalt warmte uit de lucht en maakt dit onder druk nog warmer en geeft het af aan je verwarming en het voorraadvat voor warm water. Het voorraadvat voor warm water komt naast de warmtepomp. Hij is ongeveer net zo groot. Vanwege het geluid in huis plaats je een monoblock het beste op een afsluitbare plek. Hij is ongeveer zo groot als een tafelmodel koelkast.
Kosten
Omdat het aantal leverbare modellen nog erg beperkt is, heeft Milieu Centraal onvoldoende informatie over de kosten van een monoblock-warmtepomp voor binnen. Kijk voor de kosten van ventilatiewarmtepompen op de pagina ventilatiewarmtepomp. Je kunt er wel subsidie voor krijgen: bij hybride zo`n € 2.125 (4kW en energielabel A+++) en volledig elektrisch zo`n € 3.025 (8kW energielabel A+++).
Voordelen
-
01
De monoblock-warmtepomp voor binnen heeft geen buitenunit. Handig als je geen tuin hebt of te weinig ruimte om of aan het huis. Ook heb je dan niet te maken met mogelijk geluidsoverlast voor buren.
-
02
De monoblock-warmtepomp voor binnen heeft een vergelijkbaar rendement als een warmtepomp met een binnen- en buitenunit. Het is dus ook een energiezuinige optie voor verwarmen.
-
03
Doordat alle onderdelen in één apparaat zitten, is er minder kans op lekkage van koudemiddel. Dat betekent ook dat voor de installatie en onderhoud de installateur geen certificering voor werken met koudemiddelen nodig heeft. Een zogenaamde F-gassen certificering. Voor andere typen is dit wel een vereiste.
-
04
Ook voor een monoblock-warmtepomp kun je subsidie aanvragen.
Nadelen
-
01
Je hebt binnen voldoende ruimte nodig, liefst op de plek waar je cv-ketel staat, zoals op zolder of in de aanbouw. De monoblock-warmtepomp neemt meer plek in dan een warmtepomp met binnen- en buitenunit, tot wel twee keer zoveel. Daarnaast is ook een geschikte plek nodig voor de aan- en afvoer van lucht.
-
02
Als de warmtepomp op vol vermogen draait, zuigt hij veel lucht aan. Dat kan leiden tot meer geluidsproductie binnen in huis. Om dit te voorkomen, kun je grotere luchtdoorvoeren aanleggen (door het dak of in de muur), of de luchtdoorvoeren aan de binnenkant isoleren.
Ventilatiewarmtepomp
Een ventilatiewarmtepomp gebruikt warmte uit de ventilatielucht om je huis (deels) mee te verwarmen. Dit type wordt ook wel aangeduid als een lucht-waterwarmtepomp. Hij is geschikt voor woningen die mechanische ventilatie hebben waarbij de lucht wordt afgezogen. Veel huizen die tussen 1976 en 2000 zijn gebouwd hebben dit.
Wordt de warmte uit de ventilatielucht al gebruikt? Bijvoorbeeld met balansventilatie (waarbij er ook lucht je woning ingeblazen wordt)? Dan heeft een ventilatiewarmtepomp geen zin. De ventilatiewarmtepomp komt in plaats van je ventilatiebox en heeft ongeveer hetzelfde formaat.
Hoe werkt verwarmen met een ventilatiewarmtepomp
In deze infographic zie een je een plaatje van een ventilatiewarmtepomp in huis. De ventilatiewarmtepomp komt in de plaats van je ventilatiebox en heeft ongeveer hetzelfde formaat. De ventilatiewarmtepomp haalt warmte uit de afgezogen ventilatielucht en geeft die af aan je verwarming. De cv-ketel levert de rest van de warmte voor verwarming en warm water.
Kosten
Een ventilatiewarmtepomp kost ongeveer € 6.500, wanneer deze bij een cv-ketel wordt geplaatst. Hier kan je € 1.675 subsidie voor krijgen (bij 2 kW en energielabel A+++).
Voordelen
-
01
De ventilatiewarmtepomp is gemakkelijk en snel te installeren. Alleen de ventilatiebox wordt vervangen.
-
02
De ventilatiewarmtepomp is klein van formaat en neemt geen extra ruimte in beslag. Hij maakt ook geen geluid zoals een warmtepomp met buitenunit.
-
03
Een ventilatiewarmtepomp is goedkoper dan een hybride warmtepomp met buitenunit.
-
04
Je ontvangt subsidie voor de aanschaf van een ventilatiewarmtepomp.
Nadelen
-
01
De hoeveelheid warmte die de warmtepomp levert, hangt af van de hoeveelheid lucht die moet worden ververst. De cv-ketel (of andere hulpbron) schakelt bij als er meer warmte nodig is. Alleen in goed geïsoleerde woningen is voor het verwarmen geen andere bron meer nodig.
-
02
Voor warm water is een ander apparaat nodig, zoals een zonneboiler.
Hoge temperatuur warmtepomp
Een hoge temperatuur warmtepomp gebruikt buitenlucht als bron voor de warmte. Het is dus een lucht-waterwarmtepomp. Dit type kan hogere temperaturen leveren dan een standaard warmtepomp, maar werkt op die temperaturen ook minder zuinig. Het is daarom geen aanrader. Alleen in bepaalde uitzonderingen, wanneer een woning niet goed geïsoleerd kan worden, kan een hoge temperatuur warmtepomp een oplossing zijn. Bijvoorbeeld in monumenten.
Een hoge temperatuur warmtepomp kan hogere temperaturen bereiken doordat er een ander type koudemiddel wordt gebruikt, namelijk natuurlijk koudemiddel. Dat koudemiddel heeft ook een nadeel: het is brandbaarder dan synthetische middelen en niet geschikt om binnen toe te passen. Een hoge temperatuur warmtepomp is daarom vaak een monoblock-warmtepomp voor buiten.
Overigens werkt de warmtepomp niet altijd met hoge temperaturen. In het voor- en najaar (als de warmtevraag klein is) werkt de warmtepomp op een beperkt vermogen en blijft de temperatuur van het cv-water laag. Dit wordt ook wel moduleren genoemd. Bij deze temperaturen heeft de warmtepomp een hoog rendement (zelfs iets hoger dan van een standaard warmtepomp). Neemt de warmtevraag in de winter toe, dan kan de warmtepomp de temperatuur van het cv-water hoger laten oplopen, tot wel 70 graden. Hier zit echter wel een keerzijde aan: hoe hoger de uitgangstemperatuur, hoe lager het rendement van een warmtepomp. Het energiegebruik kan aanzienlijk stijgen bij gebruik op hoge temperaturen. We raden daarom een hoge temperatuur warmtepomp alleen aan wanneer het technisch niet mogelijk is om een woning verder te isoleren. Bijvoorbeeld als je in een monument woont.
Kosten
Door de zwaardere constructie (vanwege een ander koudemiddel) zijn de kosten voor een hoge temperatuur warmtepomp hoger dan die voor een standaard warmtepomp. Je kunt er wel subsidie voor aanvragen, zo'n € 3.025 (bij 8 kW en energielabel A+++).
Voordelen
-
01
In woningen die niet goed genoeg geïsoleerd kunnen worden én waarin het verwarmingssysteem niet kan worden verbeterd voor gebruik met lage temperaturen, kan de hoge temperatuur warmtepomp een oplossing zijn. Denk bijvoorbeeld aan monumentale huizen van vóór 1920 waarin isolatie niet altijd is toegestaan.
-
02
Je kan voor een hoge temperatuur warmtepomp subsidie aanvragen.
-
03
De hoge temperatuur-warmtepomp gebruikt natuurlijk koudemiddel, wat efficiënter werkt en minder milieu-impact heeft.
Nadelen
-
01
Een hoge-temperatuur warmtepomp heeft een lager rendement dan andere warmtepompen. Je bespaart dus minder energie dan met een warmtepomp die bij lagere temperaturen werkt.
-
02
De aanschafkosten zijn hoger dan de kosten voor een warmtepomp met binnen- en buitenunit.
Airco als warmtepomp
Een airco met een buitenunit kan ook omgedraaid worden: hij haalt dan de warmte uit de buitenlucht en geeft dit af aan de lucht in de woning. Het type warmtepomp is dus een lucht-luchtwarmtepomp. De airco verwarmt enkel de ruimte waarin een binnenunit is geplaatst (aan de muur of op de vloer). Om meerdere ruimtes te verwarmen zijn meerdere airco’s nodig, óf je sluit meerdere units (multi-split) aan op een buitenunit met een groot vermogen. Dat laatste is minder efficiënt.
Het verwarmen met een airco geeft een ander comfort dan verwarmen met centrale verwarming en radiatoren: de warmte kan als ‘tocht’ aanvoelen. De warmtepomp heeft geen radiatoren die de koudeval voor de ramen kan opvangen. Het rendement is ongeveer gelijk aan dat van een lucht-waterwarmtepomp, maar alleen als het om een moderne airco gaat met energielabel A++ of hoger.
Voor warm water heb je een aparte installatie nodig. Anders dan een hybride lucht-waterwarmtepomp is een airco ook niet afgesteld op de centrale verwarming van de woning.
Hoe werkt verwarmen met een airco?
De infographic laat zien hoe verwarmen met een airco werkt. Een airco met een buitenunit kan vaak ook omgedraaid worden: hij haalt dan warmte uit de buitenlucht. In een of meer kamers hangt een binnenunit aan de muur. De binnenunit wordt ook wel eens op de vloer geplaatst. De binnenunit verspreidt warme lucht door de kamer. De cv-ketel zorgt nog voor warm water.
Kosten
De kosten voor een single-split lucht-luchtwarmtepomp zijn relatief laag in vergelijking met andere warmtepompen (€ 2400). Voor een lucht-luchtwarmtepomp kun je alleen geen ISDE-subsidie aanvragen.
Voordelen
-
01
Een airco kan een ruimte snel verwarmen.
-
02
Toepasbaar in woningen zonder centraal verwarmingssysteem of radiatoren.
-
03
Het rendement is vergelijkbaar met een standaard lucht-waterwarmtepomp.
-
04
Bij kleine woningen kan een lucht-luchtwarmtepomp een groot deel van de verwarming verzorgen. Vooral handig als je veel van huis bent en alleen af en toe een ruimte snel wilt opwarmen.
-
05
In grotere woningen kun je de airco gebruiken als bijverwarming, bijvoorbeeld in een werkkamer. Als je daardoor de verwarming in de rest van de woning op een (veel) lagere temperatuur kunt instellen, kan een lucht-luchtwarmtepomp efficiënt verwarmen.
-
06
Je kunt de airco ook als (extra) verwarmer in de woonkamer gebruiken, naast de cv-ketel die dan op een lagere temperatuur kan werken.
-
07
De airco is over het algemeen goedkoper dan andere warmtepompen.
Nadelen
-
01
De warmte is minder comfortabel dan bij andere warmtepompen.
-
02
Zowel de binnen- als buitenunit maakt geluid, al zijn er ook stille varianten op de markt.
-
03
Je krijgt geen subsidie voor een airco.
-
04
Je airco in de zomer gebruiken kost veel stroom. Gebruik je de lucht-luchtwarmtepomp om te koelen, dan heeft dat een flink klimaateffect en brengt het kosten met zich mee. Het is beter om de airco niet aan te zetten en je huis koel te houden door goede isolatie en goede zonwering en ’s nachts de ramen en deuren open te zetten.
-
05
Ben je weinig thuis en gebruik je uitsluitend de airco voor verwarming, dan heb je meer kans op schimmelvorming in de woning.
Warmtepompboiler
Een warmtepompboiler is een warmtepomp voor warm water. Dat wil zeggen dat deze warmtepomp je huis niet kan verwarmen, maar wel warm kraanwater kan leveren in de keuken of badkamer. Deze warmtepomp heeft een boilervat waar het warme water in opgeslagen wordt. De boiler heeft een elektrische naverwarmer waarmee het voorraadvat af en toe tot boven de 60 graden verwarmd wordt. Dit is nodig om legionella tegen te gaan.
Een warmtepompboiler is alleen slim als je een verwarmingssysteem hebt zonder warmwatervoorziening (zoals een biomassaketel of airco als verwarming) en is dus niet slim bij een volledig elektrische (all electric) warmtepomp of warmtenet.
De warmtepomp kan gebruik maken van ventilatielucht, gewone buitenlucht (met een buitenunit of als monoblock) of pvt-panelen. Een warmtepompboiler die gebruik maakt van ventilatielucht is te koop vanaf zo’n €6.500. Hiervoor kun je een subsidie van €500 tot €950 krijgen.
Misschien interessant voor jou
Volledig elektrische (all-electric) warmtepomp
Helemaal van het aardgas af: dat kan met een volledig elektrische (all-electric) warmtepomp. Hij doet alles wat je oude cv-ketel ook doet: je huis verwarmen...
Hybride warmtepomp
Je huis duurzaam verwarmen met minder aardgas: dat kan met een hybride warmtepomp. Hoe werkt het precies? En wat zijn de voordelen?
Subsidie warmtepomp
Je kunt op de aankoop van een warmtepomp subsidie krijgen. Let wel op het energielabel: je krijgt alleen subsidie voor een warmtepomp met energielabel...