Stuken en behangen

Met stuken of behangen maak je je huis mooier en geef je je muren een beschermlaagje. Stuc kan ook vochtregulerend werken. Met bewuste keuzes kun je de milieugevolgen van je klus beperken. Milieu Centraal helpt je daar graag bij.

De productie van stuc, behang en behanglijm kosten energie, net als het vervoer ervan. Bij het printen van behang en het maken van behangplaksel kunnen chemische stoffen gebruikt zijn. Maar de milieubelasting van stuken en behangen begint al eerder: ook het winnen van de grondstoffen vergt energie en kan het landschap en de natuur aantasten.

Tips voor stuken en behangen

  1. 01

    Is stuken of behangen echt nodig? Een beschadigde muur kun je vlak maken met renovlies in plaats van stuc en papieren behang kun je overschilderen met verf op waterbasis in plaats van vervangen.

  2. 02

    Kies het juiste materiaal voor de ruimte die je aanpakken. Papieren behang of leemstuc zijn bijvoorbeeld niet geschikt voor vochtige ruimtes.

  3. 03

    Keurmerken geven je inzicht in de milieugevolgen van de verschillende soorten stucmateriaal, behang en behanglijm. Je vind ze in de Keurmerkenwijzer.

  4. 04

    Reken vooraf uit hoeveel materiaal je nodig hebt en koop niet meer dan dat. Let er bij behanglijm of stucmortel ook op dat je niet meer aanmaakt dan je (direct) nodig hebt. De aanwijzingen van de fabrikant op de verpakking vertellen je hier meer over.

  5. 05

    Gebruik zowel bij stuken als bij behangen op zuigende muren een voorstrijkmiddel.

  6. 06

    Breng behang naadloos aan en met voldoende lijm. Smeer ook de randen goed in met lijm, dat voorkomt dat het behang snel loslaat.

  7. 07

    Overweeg om een professional in te schakelen voor je stuc- of behangklus. Vooral stuken is geen makkelijke klus. Met een professional weet je zeker dat het goed wordt gedaan.

  8. 08

    Heb je stucmateriaal, behang of behanglijm over, kijk dan of je er een andere klusser blij mee kunt maken. Restjes kun je ook bewaren voor een volgende klus, mits vochtvrij verpakt. Onaangebroken verpakkingen kunnen vaak terug naar de winkel.

Voorstrijk voorkomt verspilling

Veel (nieuwe) muren hebben een sterk zuigende werking. Dat zorgt dat behanglijm of stucmateriaal minder goed hecht en je hebt er ook nog eens meer van nodig. Je kunt dit voorkomen door de muur te behandelen met voorstrijkmiddel voordat je gaat behangen of stuken. Zo heb je langer plezier van het resultaat van je klus.

Stuken of laten stuken

Ga je een wand of ruimte (laten) stuken, laat je dan vooraf informeren over het juiste stucmateriaal voor jouw specifieke situatie. Dat verlengt de levensduur van je muur. Het stucmateriaal met de minste milieubelasting is hernieuwbare leemstuc, in combinatie met voorstrijk. Leemstuc is gemaakt van zand, water en klei ( en kan worden gerecycled. Maar let op, leemstuc is niet geschikt voor vochtige ruimtes en kan bij vlekken niet worden afgenomen met een vochtig doekje.

Kies je voor stucmortel zoals natuurgips, rogips of kalkstuc? Dan garandeert het DUBO-keur een milieuvriendelijke keuze. Cementstuc is het meest belastend voor het milieu, onder andere omdat bij de productie ervan relatief veel CO2 vrijkomt.

Beschadigingen herstellen

Bij het repareren van beschadigd stucwerk is opnieuw stuken niet altijd nodig. Een goed alternatief is renovlies. Dat is een soort basisbehang, bedoeld om oneffenheden in de muur weg te werken. Het aanbrengen is meestal sneller klaar dan stuken en na het aanbrengen kun je het overschilderen met muurverf.

Aan de slag met stuc

Bepaal vooraf de gewenste dikte en hoeveelheid materiaal. Gaat het alleen om een nette afwerking, dan kun je volstaan met een dunnere stuclaag dan wanneer je grote oneffenheden moet wegwerken. Houd bij het aanmaken van de stucmortel of -leem rekening met hoe snel je het kunt verwerken.

Maak niet te veel in één keer aan. Zo voorkom je dat het materiaal uitdroogt voordat je het kunt aanbrengen en weet je zeker dat je niets hoeft weg te gooien. Stucmortel wordt al na 45 minuten hard. Leemstuc heeft deze beperking niet: door water toe te voegen kun je het weer verwerken.

Laat de stuclaag goed drogen, voordat je de muur verder afwerkt. Zorg ook voor de juiste nabehandeling met bijvoorbeeld voorstrijk, dan heb je minder verf en of behanglijm nodig.

Vraag advies of schakel een professional in

Stuken is geen eenvoudige klus. Wil je zelf gaan stuken, vraag dan altijd advies aan de bouwmarkt over de juiste materialen, gereedschap en hoe je de stuclaag goed aanbrengt. Overweeg om een professional in te schakelen. Je weet dan zeker dat de stuclaag goed wordt aangebracht. Dat vergroot de levensduur van het stucwerk.

Biobased materialen zijn alle materialen op basis van (recent levend) biologisch materiaal. Dat kan plantaardig zijn, zoals bamboe of dierlijk, zoals schapenwol. Wanneer de teelt of productie van biobased grondstoffen duurzaam gebeurt, zoals hout uit duurzaam beheerde bossen, dan zijn biobased materialen hernieuwbare materialen. Je kunt ze namelijk steeds opnieuw laten groeien in de natuur en raken nooit uitgeput.

Biobased materialen kunnen soms ook nadelen hebben ten opzichte van traditionele materialen: sommige gaan minder lang mee, of je hebt er meer van nodig voor hetzelfde resultaat. Ook is er voor productie vaak land nodig waar dan geen voedsel op kan worden geteeld. Of biobased de beste keuze is hangt dus af van hoe het biobased materiaal gemaakt wordt en waar je het voor wilt gebruiken. Soms worden biobased materialen gecombineerd met bijvoorbeeld petrobased materialen (van aardolie) of is nog een chemisch bewerkingsproces nodig

Wist je dat... Met de juiste nabehandeling zoals voorstrijk heb je minder verf of behanglijm nodig.

Ook bij behangen geldt: laat je vooraf informeren over welk materiaal past bij jouw muur en hoe je het aanbrengt. Je hebt langer plezier van het resultaat als je het juiste voorstrijkmiddel (indien nodig), behang en behanglijm gebruikt.

Het meest duurzame behang is behang van gerecycled papier of met een papierkeurmerk voor hout uit duurzaam beheerd bos. Papier is een biobased materia en ook nog eens goedkoper dan andere behangsoorten. Voor muren die je wilt kunnen schoonmaken, is er vliesbehang op papierbasis - zonder pvc of andere kunststofcoating. Dit is gemakkelijk aan te brengen en afwasbaar. Is een muur erg beschadigd, dan kun je in plaats van gewoon behang kiezen voor renovlies .

Je doet langer met behang waar je niet snel op uitgekeken bent. Het beste kies je dus voor behang met een tijdloos design, dan hoef je minder snel weer te behangen. Vraag de verkoper om stalen en bekijk die op verschillende momenten van de dag in de ruimte die je gaat behangen. Door bijvoorbeeld lichtinval kunnen kleuren en materialen thuis anders lijken. Je kunt ook kiezen voor behang dat makkelijk overschilderbaar is, zoals Rauhfaser of een ander behang op papierbasis. Met verf op waterbasis geef je dat eenvoudig een nieuw uiterlijk.

Behanglijm

Een emmer kant-en-klare behanglijm is makkelijk, maar minder milieuvriendelijk dan poederlijm. De kant-en-klare lijm kost meer verpakkingsmateriaal en meer energie tijdens het transport en is minder lang houdbaar De beste keus is behanglijm uit een pakje, die je zelf aanlengt met water. Op de verpakking staat hoe je het moet aanlengen, zodat je precies de juiste hoeveelheid kunt maken voor je klus. Heb je poederlijm over, bewaar het dan vochtvrij. Zo kun je het later nog eens gebruiken.

Verwijderen – repareren – voorstrijken - behangen

Is de muur al eens eerder behangen en wil je het oude behang verwijderen? Als je daarvoor een stoommachine wilt gebruiken, kun je die beter huren dan kopen. Gebruik op een gipswand geen stoommachine, gips neemt veel vocht op.

Behang hecht het best op een vlakke muur. Repareer eventuele kleine beschadigingen aan de muur voordat je gaat behangen. Gebruik op een zuigende muur eerst een voorstrijkmiddel .

Volg bij het aanbrengen van het behang de aanwijzingen op de verpakking. Breng behang naadloos aan en zorg (ook aan de randen van het behang) voor voldoende lijm. Zo voorkom je dat het behang snel loslaat en geef je zilvervisjes geen kans om achter je behang te nestelen.

Biobased materialen zijn alle materialen op basis van (recent levend) biologisch materiaal. Dat kan plantaardig zijn, zoals bamboe of dierlijk, zoals schapenwol. Wanneer de teelt of productie van biobased grondstoffen duurzaam gebeurt, zoals hout uit duurzaam beheerde bossen, dan zijn biobased materialen hernieuwbare materialen. Je kunt ze namelijk steeds opnieuw laten groeien in de natuur en raken nooit uitgeput.

Biobased materialen kunnen soms ook nadelen hebben ten opzichte van traditionele materialen: sommige gaan minder lang mee, of je hebt er meer van nodig voor hetzelfde resultaat. Ook is er voor productie vaak land nodig waar dan geen voedsel op kan worden geteeld. Of biobased de beste keuze is hangt dus af van hoe het biobased materiaal gemaakt wordt en waar je het voor wilt gebruiken. Soms worden biobased materialen gecombineerd met bijvoorbeeld petrobased materialen (van aardolie) of is nog een chemisch bewerkingsproces nodig