Verlichting in de tuin: zo houd je rekening met dieren

Gevelverlichting die naar beneden wijst.

Meer dieren in je tuin

Vogels, egels en allerlei insecten helpen je tuin gezond en vrij van plagen te houden. Hoe maak je je tuin zo aantrekkelijk mogelijk voor deze dieren? Bekijk de tips
Veel mensen hebben lampen in hun tuin. Handig voor als je bijvoorbeeld laat thuiskomt. Maar sommige dieren hebben last van kunstlicht: ze raken in de war en kunnen zelfs sterven. Hoe zorg je dat dieren zo min mogelijk last hebben van verlichting in je tuin of aan je gevel? Bekijk de tips.

Tips voor diervriendelijkere verlichting

  1. 01

    Neem zo min mogelijk verlichting. Plaats alleen lampen waar het écht nodig is. Verlicht liever een klein deel van je tuin dan een groot deel.

  2. 02

    Verlicht alleen wanneer het nodig is. Zet je verlichting niet de hele avond en nacht aan, maar gebruik een timer of bewegingssensor. Of gebruik, waar het kan, reflectoren in plaats van lampen.

  3. 03

    Zorg ervoor dat je verlichting zo zwak mogelijk is.

  4. 04

    Zorg dat het licht is afgeschermd. Let hierop bij het kiezen van tuinverlichting of scherm bestaande tuinverlichting af met bijvoorbeeld een kap.

  5. 05

    Zorg ervoor dat het licht niet op reflecterende oppervlakten zoals water of ramen valt. Anders wordt het licht verder verspreid.

  6. 06

    Plaats of hang de verlichting zo laag mogelijk, en verlicht van boven naar beneden.

  7. 07

    Als je weet dat dieren in je tuin, dak of gevel nestelen: zorg dat de aanvlieg- of looproutes naar verblijfplaatsen in ieder geval donker blijven.

Gevelverlichting naar boven en naar beneden. Verlicht liever alleen naar beneden, dat is diervriendelijker.
Links zie je een woning met zwakke, naar beneden gerichte verlichting. Rechts zie je een woning met fellere verlichting die naar boven en naar beneden gericht is. Verlicht liever alleen naar beneden en met zwak licht, dat is diervriendelijker.

Dieren die last hebben van verlichting

Veel dieren hebben last van kunstlicht, maar niet allemaal op dezelfde manier. En van veel diersoorten is nog niet onderzocht hoe ze reageren op licht. Voor de zekerheid kun je maar beter zo weinig mogelijk licht in je tuin plaatsen.

Vleermuizen

Sommige soorten vleermuizen hebben meer last van kunstlicht dan andere. Alle soorten in Nederland vermijden licht rondom hun slaapplaats en op de routes daarheen.

Ook bij het zoeken naar voedsel blijven sommige vleermuissoorten weg van kunstlicht. In het licht kunnen ze namelijk sneller worden gevangen door roofdieren. Er zijn ook soorten die het licht juist opzoeken omdat licht insecten aantrekt. Maar ook deze soorten vermijden licht bij hun slaapplaats en op weg daar naartoe.

Insecten

Kunstlicht kan bij insecten allerlei soorten problemen veroorzaken. Zo kunnen ze sneller prooi worden van roofdieren of lukt het ze zelf minder goed om voedsel te vinden. Ook zijn er gevallen bekend van insecten die in de war raken van kunstlicht en daardoor hun eitjes op de verkeerde plek leggen. De ene insectensoort heeft meer last van kunstlicht dan de andere.

Je ziet vaak dat bepaalde vliegende insectensoorten op kunstlicht afkomen en er omheen blijven vliegen. Dit komt waarschijnlijk doordat hun oriëntatie door het licht wordt verstoord. Geschat wordt dat ongeveer een op de drie insecten die ‘s nachts op kunstlicht afkomt, dit niet overleeft.

Als een insectensoort last heeft van kunstlicht, kan dit ook weer tot problemen leiden bij diersoorten die deze insecten eten, zoals vogels. Insecten kunnen door kunstlicht bijvoorbeeld op een ander tijdstip actief worden, waardoor de dieren die hen eten hen ineens niet meer kunnen vinden.

Maak van je tuin een insectenparadijs

Bijen, vlinders en andere insecten zijn belangrijk voor de natuur. Maar het gaat niet goed met de insecten. Wat kun je doen om ze te helpen? Naar de tips

Vogels

Van sommige vogels is bekend dat ze last hebben van kunstlicht. Het is alleen nog niet helemaal duidelijk hoe veel last ze hebben en wat het effect dan is. Daar moet nog meer onderzoek naar gedaan worden.

Tuin aantrekkelijk maken voor vogels

Vogels in je tuin zijn niet alleen gezellig, ze helpen ook bij het voorkomen van plagen. Ontdek hoe je meer vogels naar je tuin lokt. Ontdek ze nu

Andere dieren  

Andere dieren reageren verschillende op licht. Van bepaalde soorten, zoals muizen en padden, wordt vermoed dat ze last hebben van kunstlicht. Maar hierover is nog veel onduidelijk. Van veel andere dieren is nog helemaal niet bekend hoe ze reageren.

Als het kan, is het daarom het beste om zo min mogelijk en zo zwak mogelijke verlichting in je tuin te plaatsen. Meer tips om je tuin zo diervriendelijk mogelijk te maken? Op de pagina Diervriendelijke tuin ontdek je hoe je je tuin gastvrij maakt voor insecten, vogels en andere dieren.

Gevelverlichting naar boven en naar beneden. Verlicht liever alleen naar beneden, dat is diervriendelijker.
Gevelverlichting naar boven en naar beneden. Verlicht liever alleen naar beneden en met zwak licht, dat is diervriendelijker.