Zuivel
Het houden van koeien voor melk brengt, net als het houden van dieren voor vlees, milieuproblemen met zich mee. De klimaatbelasting van kaas is ongeveer even hoog als die van varkensvlees. Deze hoge klimaatbelasting komt doordat koeien bij hun spijsvertering het sterke broeikasgas methaan uitstoten. Ook bij de productie van veevoer en uit de mest komen vrij.
Wil je je klimaatimpact verlagen en eet je minder vlees? Dan heeft het weinig zin om vlees te vervangen door kaas (behalve bij rundvlees). Je kan dan beter voor een plantaardig alternatief kiezen.
Broeikasgassen zoals CO2 komen van nature voor in de atmosfeer en zorgen ervoor dat de warmte van de zon wordt vastgehouden. De laatste 250 jaar zijn er veel meer broeikasgassen in de atmosfeer gekomen. Die houden extra warmte vast, waardoor sinds 140 jaar de temperatuur stijgt. Lees meer over het (versterkte) broeikaseffect.
Tips alternatieven voor zuivel
-
01
Neem in plaats van kaas op brood ook eens plantaardige eiwitrijke producten, zoals hummus of notenpasta. Voor de warme maaltijd zijn groenteburgers en andere vleesvervangers een gezonder en milieuvriendelijker alternatief dan kaas.
-
02
Een plantaardige melk- of yoghurtvervanger die verrijkt is met calcium en vitamine B12 is een volwaardige vervanger van koemelk en heeft een lagere klimaatbelasting.
-
03
Bij de biologische productie van zuivel is meer aandacht voor bodemkwaliteit. Ook is het beter voor de biodiversiteit, kan het dier meer natuurlijk verdrag vertonen en is er meer aandacht voor dierenwelzijn.
Milieuvriendelijke alternatieven voor zuivel
Je vermindert de milieubelasting van zuivel het meest door minder melk en melkproducten te kopen. Vervang zuivel bijvoorbeeld door plantaardige alternatieven.
Plantaardig belast milieu minder
Vervang zuivel voor plantaardige producten. Plantaardige melk op basis van soja, haver of erwten veroorzaakt minder milieubelasting. De productie van deze plantaardige producten kost veel minder energie, water, land en grondstoffen dan de productie van koemelk. De klimaatimpact van plantaardige alternatieven voor melk is 2,5 á 3 keer lager dan de impact van koemelk. Een plantaardige melkvervanger verrijkt met calcium en vitamine B12 is een volwaardige vervanger van koemelk.
Kaas: geen milieuvriendelijk vleesalternatief
Kaas heeft een relatief grote milieu-impact en is daarom geen goede vleesvervanger. Om 1 kilo kaas te maken is namelijk tot wel 10 liter melk nodig, afhankelijk van type en leeftijd van de kaas. De klimaatimpact, het watergebruik en het effect op vermesting is vergelijkbaar met de impact van varkensvlees en een stuk lager dan van rundvlees. Bovendien zit in kaas weinig ijzer en veel verzadigd vet. Daarom is het ook voor je gezondheid geen volwaardige vervanger. De meeste soorten milieubelasting zijn echter hoger voor kaas dan voor kipfilet.
Veganistische kaas
Over de milieu-impact van veganistische kazen is nog weinig bekend. Daarom is het nog niet mogelijk om te zeggen dat ze een milieuvriendelijk alternatief zijn. Veel plantaardige variaties op vlees en zuivel bevatten soja en palmolie. Bij deze tropische producten bestaat het risico op ontbossing. Het is dus belangrijk dat soja en palmolie duurzaam zijn geteeld. Veel fabrikanten geven informatie over de herkomst van deze risico-ingrediënten, soms met een keurmerk.
Keurmerken voor zuivel
Drink je melk van de koe en wil je weten wat voor leven de koe heeft gehad? Let dan op het keurmerk van de melk. Let vooral op Topkeurmerken: deze zijn betrouwbaar en transparant en het meest ambitieus op milieu en/of dierenwelzijn. Melkkoeien voor biologische zuivel (met het Europese keurmerk voor biologische landbouw, het groene blaadje of EKO of Demeter) hebben altijd toegang tot een buitenverblijf en lopen vaak in de wei. Zuivelproducten met dit keurmerk zijn geproduceerd zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen.
Kijk voor meer informatie over deze en andere keurmerken in de Keurmerkenwijzer.
Zuivel en dierenwelzijn
Sommige mensen zijn kritisch op de intensieve melkveehouderij vanuit het oogpunt van dierenwelzijn. Een melkkoe krijgt ongeveer jaarlijks een kalf zodat zij melk kan blijven geven. Het pasgeboren kalfje wordt bij de moederkoe weggehaald en krijgt kunstmelk. De melk van de moederkoe wordt gebruikt voor menselijke consumptie. Een deel van de vrouwelijke kalveren wordt gehouden als toekomstige melkkoe. De rest van de vrouwelijke kalveren wordt samen met de mannelijke kalveren na ongeveer 14 dagen opgehaald van het melkveebedrijf en dan naar een vleeskalverhouderij (mestkalverij) gebracht. Daar worden zij opgefokt voor de productie van kalfsvlees waarbij zij op een leeftijd van 6-12 maanden worden geslacht.
Voorkom verspilling van zuivel
We eten en drinken in Nederland veel zuivel, maar verspillen helaas ook veel. Van alle zuiveldranken die we kopen verspillen we een kwart. Naast minder zuivel eten en drinken, is ook minder zuivel verspillen goed voor het milieu. Gebruik daarom de volgende tips:
-
01
Koop zuivel op maat zodat je niks hoeft weg te gooien.
-
02
Bewaar zuivel gekoeld op 4 graden. Zet het pak direct terug in de koelkast.
-
03
Zuivel heeft een THT (Tenminste Houdbaar Tot) datum. Dat betekent dat de kwaliteit tot die datum gegarandeerd is. Na die datum kun je het vaak nog veilig drinken. Ziet het er nog goed uit, ruikt het niet zuur en is de smaak nog lekker? Dan kun je er nog gewoon van drinken en hoef je niks weg te gooien.
Meer informatie
- Voor informatie over zuivel of andere voedingsmiddelen kun je terecht bij het Voedingscentrum.
- Kijk voor feitjes over en recepten met zuivel op Zuivel Online, van de Nederlandse Zuivelorganisatie.
Anderen keken ook naar
Biologisch
Biologische producten herken je aan het keurmerk met het 'groene blaadje'. Bij biologisch kun je ervan uitgaan dat de boer geen kunstmest en synthetische...
Eieren
Welk ei kies jij: ga je voor een blije kip of vind je vooral het milieu belangrijk? Dierenwelzijn en het milieu gaan niet altijd hand in hand. Let daarom...