Om te weten of je alert op asbest moet zijn, kun je op een aantal punten letten:

Er zijn enkele eigenschappen waaraan je asbesthoudende producten misschien herkent. Zo hebben asbesthoudende producten een vezelige structuur. Maar bij hechtgebonden asbest kun je deze vezelige structuur vaak moeilijk zien. Producten en materialen met wit asbest hebben een witte tot lichtgrijze kleur. Wit asbest dat hechtgebonden is, heeft een kartonachtige structuur. Bruin asbest heeft een lichtbruine tot gele kleur. Als het hechtgebonden is, heeft het een zachtboardachtig uiterlijk. 

Om zeker te weten of je met asbest te maken hebt, is in de meeste gevallen een onderzoek door een laboratorium nodig. Een laborant kan onder de microscoop zien of het om asbesthoudend materiaal gaat en welke soort vezels het dan zijn. 

Tips en checks voor asbest in huis

Tot wanneer werd asbest in materialen gebruikt?

Sinds januari 1994 mag asbest niet meer verhandeld of toegepast worden in Nederland. Ook het bewerken van asbest is verboden, behalve bij een sanering door een professional. Maar mensen gebruikten soms nog wel materialen met asbest die ze thuis hadden liggen. Daarom is asbest in enkele gevallen ook nog na januari 1994 toegepast, bijvoorbeeld in vloerbedekking of vloertegels.

Tussen 1963 en 1983 werd vinylvloerbedekking ('zeil') verkocht. Vinylvloerbedekking kan een onderlaag van asbestpapier hebben. Deze viltachtige onderlaag lijkt op karton en is lichtgrijs tot lichtbeige, soms lichtgroen. Ook waren tot ongeveer 1985 vinylvloertegels te koop die verstevigd zijn met asbest.

Spuitasbest is tot 1978 toegepast. Het werd vooral gebruikt als isolatiemateriaal en als brandwerende laag op staalconstructies en in schoorstenen. Spuitasbest is niet-hechtgebonden en moet worden verwijderd of volledig worden afgeschermd.

Waar kun je asbest in huis vinden?

Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het vinden in bijvoorbeeld plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, in een schouw of vensterbank van imitatiemarmer (‘nepmarmer’), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen. Wil je zeker weten of ergens asbest in zit? Laat dan een asbestinventarisatie doen.

Overzicht producten met asbest

In onderstaande tabellen worden toepassingen genoemd waarbij vaak asbesthoudend materiaal gebruikt werd. Om een beeld te krijgen van hoe dit eruit kan zien, kun je deze foto's bekijken.

Toepassingen van hechtgebonden asbest:

Toepassingen van niet-hechtgebonden asbest:

Codes op asbestgolfplaten

In golfplaten is vaak een codering gedrukt. De codering zit op de buitenkant van de golfplaat, vaak aan de rand. Soms zit de code onder een andere golfplaat. De codering geeft aan of er wel of geen asbest in de plaat zit. Ook staat er vaak een productiedatum bij: gaat het om een datum na 1 januari 1994, dan zijn de platen asbestvrij. Soms staat er ook KOMO of ETERNIT op een golfplaat. Deze termen zeggen niks over asbest; het kunnen asbestvrije of asbesthoudende platen zijn.

Het komt ook voor dat een dak is hersteld en sommige platen door asbestvrije platen vervangen zijn. Als er een plaat is waarop een code staat die aanduidt dat de plaat asbestvrij is, wil dat niet zeggen dat het hele dak asbestvrij is. Bij herstelde daken moet je extra scherp zijn en iedere plaat controleren.

Asbest in een huur- of koopwoning

Als huurder kun je de verhuurder vragen naar eventuele asbest in jouw woning. De verhuurder moet deze informatie kunnen verstrekken.

Heb je een koophuis, dan is de kans groot dat je zelf een asbestinventarisatie hebt laten doen of dat er informatie in het koopcontract staat. Controleer dit om te achterhalen of er meer te vinden is over asbest. Ook bouwtekeningen waarop materiaalgebruik is aangeven, geven je soms inzicht in waar asbest is toegepast. Heb je zelf geen asbestinventarisatie laten doen bij de koop, dan heeft de vorige bewoner dat misschien wel gedaan. Heb je goed contact met deze mensen, dan kun je dit aan hen vragen. De informatie moet dan ook in het koopcontract staan. Als laatste kun je buren vragen die in eenzelfde soort huis wonen. Vaak zijn de huizen tegelijk gebouwd en zijn dezelfde materialen gebruikt. Wanneer buren ervaring hebben met asbest in de woning, dan is er een kans dat op deze plekken in jouw woning ook asbest zit.

Let op: een inventarisatierapport is niet altijd volledig. Dit is afhankelijk van het soort onderzoek.

Een asbestinventarisatie

Een asbestinventarisatie is een onderzoek naar de aanwezigheid van asbest in en om je huis. Een gespecialiseerd laboratorium voert dit onderzoek uit. Dit laboratorium test een monster van verdacht materiaal. Je kunt namelijk alleen onder een microscoop zien of ergens asbest in zit. 

Wil je zeker weten of er asbest in materiaal zit? Laat een erkend bedrijf dan een inventarisatie doen. Een erkend inventarisatiebedrijf vind je via de site van Ascert. 

In deze situaties moet je sowieso een inventarisatie laten doen: 

• Je vermoedt dat er niet-hechtgebonden asbest is toegepast. In dat geval kan de concentratie asbestvezels in de lucht hoger zijn. 

• Het hechtgebonden asbestmateriaal is beschadigd of bewerkt (door boren of zagen). Ook dan kunnen vezels vrijkomen in de lucht.

• Je wilt asbest laten verwijderen vanwege de risico’s die je loopt bij de aanwezigheid van asbest: 
  • Een financieel risico bij aankoop van een huis gebouwd voor 1994
  • Een mogelijk grotere hoeveelheid vrijkomende asbestvezels bij een asbestdak of andere buitentoepassing die verweert
  • Een financieel risico bij brand- of stormschade vanwege de dekking van je verzekering of omdat je de premie te hoog vindt 
  • Een risico dat je niet voldoet aan wet- en regelgeving, omdat je gaat klussen of verbouwen op een plek waar asbest zit

Twee soorten asbestinventarisaties

Er zijn 2 soorten asbestinventarisaties: een visuele en een volledige (destructieve) inspectie.

Visuele inspectie 

Tijdens een visuele inspectie controleert de inventariseerder alle zichtbare plekken in je huis. Hij breekt geen voorzetwanden of aftimmeringen weg om te kijken wat daarachter zit. Komt hij iets tegen waar asbest in kan zitten, dan stuurt hij dat op naar het lab. Je krijgt ook advies of je het asbest beter kunt laten verwijderen of laten zitten. Een visuele inspectie kost € 400 tot € 500.  

Volledige (destructieve) inspectie 

Je kunt kiezen voor een volledige (destructieve) inspectie wanneer je wilt gaan bouwen of slopen. De inventariseerder controleert dan ook de plekken die niet zichtbaar zijn. Hij breekt bijvoorbeeld ook andere materialen weg om te zien of er mogelijk asbest achter zit. Ook hier geldt dat de inventariseerder verdacht materiaal naar het lab stuurt en een advies en inschatting van de kosten geeft. De kosten van een destructieve inspectie liggen vaak nog een aantal honderden euro's hoger dan die van een visuele inspectie. Maar dit hangt af van hoeveel extra werk het is om al het asbest te ontdekken.  

Webshops met asbestproducten

In Nederland en de Europese Unie is asbest verboden, maar dat geldt niet voor alle landen. In bijvoorbeeld China, Rusland, India en de Verenigde Staten maken bedrijven nog producten waar asbest in zit. Daardoor kun je op verschillende internationale webshops asbesthoudende producten tegenkomen. Vaak zijn dit goedkope elektrische apparaten, waarbij hittebescherming een rol speelt. Denk aan tosti-ijzers, föhns, heatguns, thermoflessen, strijkbouten, grillapparaten, elektrische oventjes, soldeertegels en gaasjes voor scheikundebranders. Ook in andere producten kan asbest zitten, zoals in blusdekens, make-up en sierstenen. Soms kun je in de beschrijving van het product op de webshop lezen dat er asbest in het product zit, maar dat staat er niet altijd bij.

Het importeren van asbest – want dat doe je als je een product bij een internationale webshop bestelt – is verboden. Koop je de hierboven genoemde producten in een van de 70 landen waar asbest helemaal verboden is, dan weet je in ieder geval zeker dat het product geen asbest bevat. De lijst met landen vind je bij IBA Secretariat (in het Engels).

Meer informatie

• Vragen over asbest in en om jouw huis? Neem contact op met je gemeente. 
• Kijk op risico's van asbest in en om je huis om te leren waarom het belangrijk is je bewust te zijn van asbest.
• Kijk op de Asbestwegwijzer van IPLO waar in je huis of rondom je huis asbest kan zitten.
• Op asbestvrijdak.nl vind je meer informatie over het verwijderen van een asbestdak op een schuurtje.