Monitor Duurzaam Leven 2023

Presentatie monitor

Livestream terugkijken Experts in gesprek tijdens de presentatie van de Monitor Duurzaam Leven 2023 Bekijk op YouTube
De Monitor Duurzaam Leven schetst een uniek beeld van de stand van duurzaam Nederland. Het onderzoek combineert gedetailleerde informatie over 98 duurzame gedragingen die mensen al wel of niet vertonen, hun houding ten opzichte van duurzame gedragingen die ze nog niet vertonen én de milieu-impact van dat gedrag. De monitor wordt iedere twee jaar herhaald, waardoor trends gemonitord kunnen worden.

Milieu Centraal onderzocht het duurzame gedrag en de openheid tot het duurzame gedrag van 98 gedragingen. Ruim 4000 respondenten hebben de vragenlijst ingevuld, verdeeld over 8 'blokken' waarbij elk blok staat voor een set aan duurzame gedragingen. Het werd uitgezet door middel van een online vragenlijst onder het StemPunt-panel van Motivaction in mei 2023. De resultaten zijn na weging representatief voor Nederland. De resultaten uit de vragenlijst zijn gecombineerd met impactberekeningen die onder andere door Milieu Centraal zijn uitgevoerd.

De gemonitorde thema’s zijn de volgende:

  • Wonen (energiegebruik, woonoppervlakte en duurzaam bouwen)
  • Mobiliteit (vakantie en dagelijkse mobiliteit)
  • Circulaire omgang met spullen (circulaire economie)
  • Voeding

Enkele inzichten uit het onderzoek:

  • De meeste Nederlanders (ongeveer driekwart) staan open om duurzaam te leven. Echter, slechts een kwart van de 98 onderzochte duurzame gedragingen wordt daadwerkelijk door de meerderheid vertoond.

  • De enige grote absolute stijgingen ten opzichte van 2021 zijn gedragingen rondom energieverbruik: meer mensen doen hun best om energie in huis te besparen door bijvoorbeeld isolatie of gedragsmaatregelen in huis.

  • Hoewel er in 2021 veel openheid was voor duurzaam gedrag vertaalde zich dit niet altijd naar gedragsverandering in 2023. Openheid alleen is niet voldoende is voor een daadwerkelijke gedragsverandering: er zal veel in de omgeving van de consument moeten veranderen, zoals bij energieverbruik wel gebeurd is.

  • Gedragingen waar Nederland wel open voor staat maar nog niet massaal doet en die wel veel reductie in broeikasgasemissie of landgebruik met zich meebrengen, zijn aangeduid als sweet spots.

  • Daarnaast hebben we onderzocht waar de bottlenecks zitten: gedragingen waar Nederland niet voor open staat, maar die cruciaal zijn voor het behalen van klimaatdoelen vanwege hun grote potentiële reductie in broeikasgasemissie of landgebruik.

  • Tot slot wordt uit dit onderzoek duidelijk dat er niet maar één ‘Nederlandse consument’ is: er zijn aanzienlijke verschillen tussen groepen. Zo zien we dat hbo/wo-opgeleiden in het algemeen meer open staan voor duurzaam gedrag, maar juist minder duurzaam gedrag vertonen dan mensen met een mbo-1 opleiding of geen vervolgopleiding.

  • Duurzaam gedrag moet toegankelijker, goedkoper en logischer gemaakt worden voor Nederlanders. Er is al een aanzienlijk draagvlak voor een duurzamere samenleving, maar gerichte interventies zijn nodig om daadwerkelijke gedragsverandering te stimuleren.

Monitor Duurzaam Leven 2023

Bekijk het rapport Consumentenonderzoek naar 98 duurzame gedragingen - in hoeverre vertonen Nederlanders dit al, staan ze ervoor open en wat is de impact van deze gedragingen? Rapport (.pdf)