De invloed van je geld

Bij duurzame keuzes denk je misschien niet meteen aan waar je je geld onderbrengt. Toch heeft dat een grote invloed. Kiezen voor een duurzame bank is zelfs één van de meest impactvolle duurzame keuzes die je kan maken. De klimaatimpact van duurzaam sparen is vergelijkbaar met kiezen om je auto de deur uit te doen of helemaal vegetarisch te gaan eten.

De broeikasgasuitstoot van alle investeringen door de grootste Nederlandse banken, verzekeraars en pensioenfondsen is op jaarbasis bijna net zo groot als de uitstoot van het totale gebruik van spullen, goederen en diensten van Nederland. Een deel van die investering wordt gedaan met jouw (spaar)geld. De manier waarop een bank of verzekeraar zijn geld gebruikt, heeft een grote invloed. Meer dan de manier waarop hij te werk gaat.

De keuze voor een groene bank, eerlijke verzekeraar en duurzame beleggingen, kan dus echt een verschil maken. Dat verschil gaat verder dan alleen het klimaat en het milieu. Hoe je bank omgaat met mensenrechten, wapenhandel of dierenwelzijn kan ook een rol spelen bij je financiële keuzes.

Zo zet jij je geld duurzaam in

Wil je duurzamer met je geld om gaan? Dan maak je de meeste impact met:

Sparen bij een duurzame bank

In Nederland sparen we veel geld. In oktober 2025 hadden alle huishoudens bij elkaar zo’n 520 miljard euro aan spaargeld. Wat een bank doet met je spaargeld maakt een groot verschil voor het klimaat en de wereld. Spaar je je geld bij een bank met een lage klimaatimpact dan is de CO2-uitstoot voor elke gespaarde euro tot bijna 20 keer lager dan bij een bank met een hoge klimaatimpact.

Dat verschil in klimaatimpact komt door de manier waarop de bank jouw spaargeld gebruikt. Het wordt uitgeleend aan en geïnvesteerd in bedrijven, personen of overheden. Waar het terecht komt, verschilt per bank.

Het kan gaan naar bedrijven die werken aan verduurzaming. Bijvoorbeeld bedrijven die hernieuwbare energie opwekken. Of de bank kan duurzaamheid aanmoedigen door lagere rente te rekenen voor leningen die worden gebruikt om te verduurzamen.

Maar je geld kan ook gaan naar bedrijven met een hoge uitstoot van broeikasgassen. Denk aan vliegmaatschappijen of oliebedrijven. Zo krijg je een groot verschil in de impact van het geld bij bank A en het geld bij bank B.

Hoe de bank het geld gebruikt, bepaalt voor een groot deel de klimaatimpact. Toch is hoe een bank zelf te werk gaat, ook van belang. Is jouw bank bezig met energiebesparing? Of met het minder gebruik van spullen? Dat maakt een verschil voor de klimaatimpact van je spaargeld.

Hoe weet je of een bank duurzaam is?

Je kan zelf uitzoeken waar een bank in investeert, maar dit is niet altijd heel duidelijk. Het kost bovendien veel tijd om hierachter te komen.

Eerlijke geldwijzer

Om de zoektocht makkelijker te maken, bestaat de Eerlijke Geldwijzer. Dit is een samenwerking van verschillende organisaties. Milieu Centraal is hier zelf geen onderdeel van. Banken krijgen een rapportcijfer van 1 tot 10 voor de duurzaamheid van hun beleid én uitvoering daarvan. Die rapportcijfers zijn gebaseerd op scores op verschillende onderdelen. Bijvoorbeeld mensenrechten, klimaatverandering en dierenwelzijn. Dit wordt ook gedaan voor verzekeraars en pensioenfondsen.

Geen woorden, maar daden

Het is belangrijk om niet alleen naar de scores te kijken. Bekijk ook de uitleg die bij elke score wordt gegeven. Daar kun je uitgebreid lezen waarom er op bepaalde onderdelen een hoge of lage score wordt gegeven. Kijk ook naar het verschil tussen de beleidsscore en de praktijkscore. De eerste gaat over wat de bank, verzekeraar of het pensioenfonds zegt te doen en heeft vastgelegd. De tweede gaat over waar ze ook echt geld insteken en welke duurzame stappen echt worden gezet.

Zo pak je overstappen aan

Overstappen naar een andere bank is makkelijker dan je denkt. Als je een rekening opent bij een nieuwe bank, kun je gebruik maken van de overstapservice. Deze zorgt dat alle afschrijvingen en incasso’s van de oude rekening automatisch van je nieuwe rekening worden afgeschreven. Het bedrijf of de persoon die het geld afschrijft, krijgt een seintje dat je een nieuw rekeningnummer hebt. De overstapservice stopt na 13 maanden of als je je oude betaalrekening opheft.

Je moet zelf een paar dingen regelen. Zorg dat al het geld dat je krijgt, naar je nieuwe rekeningnummer gaat. Zoals je salaris. Je geeft je nieuwe rekeningnummer zelf aan je werkgever of andere bedrijven die geld aan jou overmaken.

Sommige instellingen en bedrijven werken niet mee aan de overstapservice. Bijvoorbeeld overheidsinstanties, zoals de belastingdienst of het UWV. En bedrijven met een buitenlands rekeningnummer. Voor dit soort afschrijvingen moet je zelf je nieuwe rekeningnummer doorgeven. Lees meer over de overstapservice.

Duurzaam verzekeren

Naast je spaargeld, heeft ook je keuze voor een verzekeraar klimaatimpact. Denk bijvoorbeeld aan je zorg- of inboedelverzekering. Betaal je je premie aan een verzekeraar met een lage klimaatimpact dan is de broeikasgasuitstoot voor elke ingelegde euro 4 keer lager dan bij een verzekeraar met een hoge klimaatimpact. Op de site van de Eerlijke Geldwijzer kun je verzekeraars vergelijken op hoe sociaal en duurzaam hun werkwijze is.

Hoe wordt je geld gebruikt

Het belangrijkste verschil bij verzekeraars is hoe jouw premiegeld wordt gebruikt. Net als met je spaargeld bij de bank, kan het gaan naar bedrijven die werken aan verduurzaming of naar bedrijven met een hoge uitstoot van broeikasgassen. Waar het terecht komt, verschilt per verzekeraar.

Hoe wordt schade opgelost

Wat daarnaast ook belangrijk is, is hoe de verzekeraar omgaat met schade, verlies of diefstal. Verzekeraars kunnen hier duurzame keuzes in maken. Denk bijvoorbeeld aan:

• Repareren in plaats van vervangen of een vergoeding uitkeren bij een kapotte vloer, meubel of apparaten
• Aanbieden van een refurbished alternatief voor verloren of kapotte laptop of smartphone
• Extra geld uitkeren als je zelf voor duurzame vervanging kiest. Bijvoorbeeld een kapot raam waarin enkelglas zat, laten vervangen door een raam met HR++-glas

Het is zinvol om dit uit te zoeken voor je een (inboedel)verzekering afsluit. Kijk op de website van de verzekeraar of hier informatie over te vinden is. Of neem contact op en vraag wat de verzekeraar doet aan duurzaam herstel bij schade.

Duurzaam beleggen

Als je geld gaat beleggen, steek je geld in aandelen van bedrijven of fondsen. Als die aandelen of fondsen meer waard worden over tijd, verdien je hieraan. Maar als de waarde afneemt, bestaat het risico dat je je geld verliest. Het is belangrijk om je goed te laten informeren voor je hieraan begint. We spreken van duurzaam beleggen als je belegt in aandelen of fondsen die goed zijn voor mens, milieu en klimaat.

Verschillende manieren van beleggen

Je kan ervoor kiezen zelf losse aandelen te kopen. Een aandeel is een klein stukje van een bedrijf. Wil je dit graag duurzaam doen? Dan kun je onderzoek doen naar het bedrijf waar je aandelen van wilt kopen. Lees bijvoorbeeld jaarverslagen en andere beleidsdocumenten. Zo kun je zien wat het bedrijf jouw geld zal gaan doen.

Een andere optie is om je geld te laten beleggen, bijvoorbeeld via beleggingsfondsen. In zo’n beleggingsfonds wordt het geld van meerdere beleggers samengebracht om verschillende aandelen te kopen. Een duurzaam beleggingsfonds vinden, vraagt wat uitzoekwerk. Beheerders van een beleggingsfonds geven vaak informatie welke ‘kleur’ het fonds heeft:

• Donkergroen: het beleggingsfonds streeft naar een resultaat dat zo goed mogelijk is voor mens, milieu en klimaat.
• Lichtgroen: er wordt rekening gehouden met duurzaamheid, bijvoorbeeld door bepaalde bedrijven of sectoren uit te sluiten van het fonds.
• Grijs: Er wordt geen rekening gehouden met duurzaamheid.

Belangrijk is hierbij wel om te onthouden dat de beheerder van een beleggingsfonds deze kleur zelf vaststelt. Het is dus niet onafhankelijk bepaald en volgt maar deels vaste regels. Per beleggingsfonds is het dus goed om te bekijken hoe het geld daadwerkelijk wordt geïnvesteerd.

Crypto

Sinds 2009 kun je ook beleggen in digitale munten: crypto. Er is veel aandacht voor de klimaatimpact van de cryptomarkt. Niet elke cryptomunt heeft dezelfde, grote impact. De manier waarop cryptomunten ‘gedolven’ worden en worden gecontroleerd, bepaalt voor een groot deel hoe groot de impact is. Omdat dit per munt verschilt, is het ingewikkeld om ze te vergelijken.

Cryptomunten worden vooral als belegging gebruikt, maar ze zijn ook een betaalmiddel. Er is geen onderzoek gedaan naar de impact van betalingen met crypto, vergeleken met contant geld of pinnen.

Hoe zit het met je pensioen?

Net zoals banken, gebruiken pensioenfondsen je gespaarde pensioen om te investeren. En net als banken, kunnen ze dit meer of minder duurzaam doen. Omdat je pensioen vaak wordt geregeld via je werk, heb je hier maar beperkt invloed op. Je kan wel met je werkgever in gesprek gaan over hoe duurzaam je pensioen is geregeld. Hoe duurzaam en sociaal verschillende pensioenfondsen te werk gaan, kun je vergelijken op de Eerlijke Geldwijzer.

Meer dan klimaatimpact

De keuze voor je bank of verzekeraar kan niet alleen voor het milieu en klimaat verschil maken. Ook op andere onderwerpen hebben de gekozen investeringen invloed. Denk bijvoorbeeld aan het wel of niet investeren in de wapen- of tabaksindustrie, het verbeteren van dierenwelzijn en mensenrechten, het tegengaan van corruptie. Het is daarom om veel redenen belangrijk om uit te zoeken wat er met jouw (spaar)geld gebeurt.

Andere zaken waar je bank of verzekeraar belangrijke keuzes in maakt:

• Eerlijk omgaan met belastingen: worden belastingregels goed gevolgd, betaalt de bank of verzekeraar zelf eerlijk belasting en houden deze ook klanten daaraan? Dat heeft een positievere impact dan een bank die bijdraagt aan belastingontduiking of -ontwijking, of klanten heeft in ‘belastingparadijzen’.
• Dierenwelzijn: Zet de bank of verzekeraar zich in voor diervriendelijk handelen? Bijvoorbeeld door niet te investeren in bedrijven die dierproeven uitvoeren, bontproducten maken of bijdragen aan andere manieren van het slecht behandelen van dieren.
• Mensenrechten: banken en verzekeraars kunnen investeren in bedrijven die opkomen voor mensenrechten of deze in ieder geval respecteren. Zoals de rechten van arbeiders, inheemse volkeren of mensen in bezetten gebieden. Je kan ook denken aan keuzes op het gebied van discriminatie: hoe gaat je bank of verzekeraar om met de positie van mensen met een ander geloof, huidskleur, genderidentiteit of seksualiteit.
• Natuur: wereldwijd staan natuur en de biodiversiteit onder druk. Bekijk hoe je bank of verzekeraar geld inzet als het gaat om ontbossing, handel in bedreigde en zeldzame planten- en diersoorten en bescherming van natuur(gebieden).
• Wapenhandel: je kan uitzoeken hoe je bank omgaat met de wapen- en oorlogsindustrie. Wordt er geld gestoken in bedrijven die wapens maken, landen die onder een wapenembargo vallen of op een andere manier bij de wapenhandel en oorlog betrokken zijn.

Veelgestelde vragen over duurzame geldzaken