• Onze woordvoerder is bereikbaar via de perstelefoon: 06 81166214 (alleen voor journalisten).
• De laatste persberichten vind je op de pagina Persberichten.

• Heeft jouw organisatie of bedrijf interesse in samenwerking? Lees meer over samenwerken met Milieu Centraal. Je kunt ons bereiken via telefoonnummer 030 2305070 of dit contactformulier invullen. 
• Ben je voor je bedrijf op zoek naar advies of informatie? Dan kun je beter terecht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (088 0424242), die onder meer duurzame initiatieven ondersteunt. De helpdesk is bereikbaar.
• Wil je organisatie of bedrijf nieuwe informatie onder de aandacht brengen van Milieu Centraal? Je kunt ons bereiken via telefoonnummer 030 2305070 dit contactformulier invullen of je voorstel mailen naar info@milieucentraal.nl.

• Wil je het energielabel van je huis checken? Kijk op zoekjeenergielabel.nl.
• Voor andere vragen kun je terecht bij de helpdesk voor het energielabel via 0800-0808. 
• Of lees onze uitleg over het energielabel voor woningen.

• Voor vragen over de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) kun je kijken op de website van RVO of bellen naar RVO op 088-0424242. Op de website van RVO vind je een Stappenplan voor de aanvraag en Maatregelenlijsten.
• Antwoorden op veelgestelde vragen vind je ook op onze webpagina over de Subsidie voor isolatie.

Het antwoord op duizenden duurzame vragen vind je vaak al op milieucentraal.nl. Daarnaast hebben we voor maatadvies speciale tools en apps gemaakt om je verder te helpen.

• Ontdek wat jij kan doen op deze site
• Bekijk onze tests, tools en apps 
• Gebruik dit contactformulier

Praat mee op social

Milieu Centraal is aanwezig op Facebook, Instagram en Twitter. We luisteren en reageren als je je mengt in het gesprek bij posts of een DM of bericht stuurt.

Onze webredactie is benieuwd naar je verbetering of suggestie voor de website. Zie je een typfout of vind je een stuk tekst niet duidelijk? Werkt een link niet meer? Leg uit over welke pagina het gaat via dit  contactformulier. Het webteam gaat dan voor je aan de slag.

• Lees onze spelregels en copyrights
• Afbeeldingen zijn niet toegestaan om te hergebruiken
• Stuur verzoeken voor gebruik van infographics van Milieu Centraal naar info@milieucentraal.nl

Met een hybride warmtepomp verwarm je jouw huis duurzaam doordat je minder aardgas verbruikt. De warmtepomp werkt op stroom en haalt warmte uit de buitenlucht of ventilatielucht om je huis mee te verwarmen. Hij werkt samen met je cv-ketel: die springt bij als het heel koud is, snel warm moet worden of als je warm water nodig hebt. Heeft je woning aan alle kanten (dak, vloer, buitenmuren, ramen) iets van isolatie? Dan is de hybride warmtepomp al snel een mogelijkheid voor jou om minder aardgas te verbruiken.

Een hybride warmtepomp met een vermogen van 5kW kost ongeveer 5.000 euro inclusief installatie. Een vermogen van 5kW is in de meeste woningen voldoende. Bovendien is er een aantrekkelijke subsidie waarmee je ongeveer de helft van de kosten kan terugkrijgen. En verder gaat je energierekening omlaag met een hybride warmtepomp. Ontdek meer over de kosten en subsidie, en hoeveel je op je energierekening bespaart.

Een hybride warmtepomp haalt energie (warmte) uit de buitenlucht of ventilatielucht. De pomp verbruikt stroom maar kan door de ‘gratis’ warmte uit de lucht meer warmte leveren dan de stroom die hij verbruikt: van 1 kWh stroom maakt hij 3,5 tot 5 kWh warmte. Daardoor ga je besparen op je energieverbruik. Omdat je ook minder aardgas gaat verbruiken, gaat je CO2-uitstoot voor verwarming en warm water gemiddeld met 25 procent omlaag. En de CO2-winst wordt steeds groter als in de toekomst de stroom groener wordt door meer zon- en windenergie.

Niet elk huis is geschikt voor een volledig elektrische warmtepomp, daarvoor heb je goede isolatie nodig. Maar een hybride warmtepomp, die samenwerkt met je cv-ketel, kan altijd. De cv-ketel springt namelijk bij als het heel koud is buiten. Milieu Centraal raadt aan om ook bij een hybride warmtepomp te kijken naar de isolatie van je huis. Je haalt meer uit een hybride warmtepomp als je huis overal iets van isolatie heeft: dubbel glas, spouwmuurisolatie of andere buitenmuurisolatie, vloerisolatie en dakisolatie.

Weten of je huis geschikt is voor een hybride of volledige warmtepomp? Doe het Advies op Maat over warmtepompen.

Afgelopen eeuw steeg de temperatuur op aarde met gemiddeld 1 graad. In Nederland heeft het KNMI bijna 2 graden stijging gemeten tussen 1906 en 2017.

Nee, er waren eerder ijstijden en warme periodes met gevolgen voor het leven op aarde. Nieuw is wel dat de opwarming van de aarde grotendeels door activiteiten van mensen komt en nauwelijks door natuurlijke gebeurtenissen.

Broeikasgassen zoals CO2, methaan en lachgas regelen de temperatuur op aarde. De gassen houden warmte als een deken vast en de temperatuur stijgt omdat die 'deken' dikker wordt. Vooral de grote hoeveelheid CO2 in de lucht is een probleem. De hoeveelheid CO2 in de lucht stijgt doordat mensen fossiele brandstoffen zoals olie en gas verbranden.

Praktisch alle wetenschappers zien de link tussen menselijk handelen en klimaatverandering: mensen verbranden massaal fossiele brandstoffen --> veel meer CO2 in de lucht --> aarde warmt op --> nadelige gevolgen zoals extremer weer en stijgende zeespiegel.

Dat hangt ervan af. In het slechtste scenario van het IPCC stijgt de temperatuur deze eeuw met 5 graden. Dat zou rampzalig zijn. Een veilig scenario is maximaal 1,5 tot 2 graden opwarming. Dat kan alleen als het lukt om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te beperken.

Nee, je moet meestal in actie komen. Een paar muizen kunnen makkelijk een plaag worden. Bekijk de tips tegen muizenoverlast.

Je kunt het horen als muizen in je huis knagen of lopen. Ook herken je het aan muizenkeutels en aangevreten voedselverpakkingen. De keutels zijn een halve centimeter lang en hebben een langwerpige, spitse vorm en donkere kleur.

Met een paar simpele maatregelen kun je muizen buiten houden. Zijn ze toch al binnen? Kijk hoe je ze op een veilige en milieuvriendelijke manier uit je huis kunt krijgen.

In huis kom je meestal huismuizen tegen. Maar je kunt ook ongewenst bezoek krijgen van ratten, bosmuizen en spitsmuizen. Hier kun je de verschillende soorten herkennen.

Een keurmerk voor duurzaamheid stelt eisen aan milieu, dierenwelzijn en/of sociale aspecten rondom mens & werk. Als de productie van bijvoorbeeld een voedselproduct aan die eisen voldoet, kan de producent gecertificeerd worden. Het keurmerk mag dan op de verpakking staan en de producent betaalt onkosten voor het beheer van het keurmerk; een keurmerk mag niet winstgevend zijn.

Bij een goed, betrouwbaar keurmerk controleert een onafhankelijke instantie of de producent voldoet aan de door de keurmerkeigenaar opgestelde eisen. In het beste geval wordt de controlerende instantie zelf ook gecontroleerd, door de Raad van Accreditatie. Dit is niet bij alle logo’s het geval en dat heeft gevolgen voor hoe betrouwbaar een beeldmerk is. In de Keurmerkenwijzer kun je checken of de controle goed geregeld is.

De Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal geeft informatie over zo'n 300 logo’s en plaatjes over duurzaamheid. Dat is handig als je bij de aankoop van een product wilt letten op milieu, dierenwelzijn of mensenrechten. De Keurmerkenwijzer laat zien hoe streng de duurzaamheidseisen zijn en hoe betrouwbaar het keurmerk is. Lees meer over hoe de Keurmerkenwijzer en scores.

De Keurmerkenwijzer beoordeelt keurmerken op basis van betrouwbaarheid en de duurzaamheidsambities voor milieu, dier en mens. Het is een meetlat om keurmerken en andere plaatjes op verpakkingen met elkaar te vergelijken. Topkeurmerken zijn er voor voeding en maken het makkelijker om een duurzamere keuze te maken. Binnen een productcategorie is een topkeurmerk namelijk de beste keuze.

Topkeurmerken stellen de hoogste eisen op het gebied van milieu, dierenwelzijn en mens & werk. Door deze producten te kopen, draag je bij aan het proces naar een duurzamere voedselketen. Lees meer over de Topkeurmerken. 

Een set van 10 zonnepanelen kost gemiddeld 5.400 euro inclusief installatie en btw. De btw van 21 procent kan je grotendeels terugvragen aan de Belastingdienst. Je ontvangt dan 900 euro terug en betaalt feitelijk 4.500 euro.

Je gaat meteen besparen op je energierekening door de groene stroom die je zelf opwekt. Gemiddeld bespaar je 450 euro per jaar gedurende de levensduur van de zonnepanelen (ongeveer 25 jaar).

Als je in 2023 zonnepanelen koopt, profiteer je nog tot het einde van 2024 van 100 procent salderen. Daarna wordt dit elk jaar wat minder. De eerste jaren is de opbrengst in geld dus het hoogst. Stel: in 2023 koop je 10 zonnepanelen. Dan verdien je de zonnepanelen in 7,5 jaar terug.

Hoe zit dit precies? Met zonnepanelen ga je je eigen groene stroom opwekken. Ongeveer 30 procent van die stroom gebruik je meteen zelf, bijvoorbeeld als de wasmachine draait terwijl de zon op je zonnepanelen schijnt. De rest van de stroom lever je terug aan het elektriciteitsnet. Door de salderingsregeling mag je de stroom die je krijgt van het net wegstrepen tegen de stroom die je teruglevert (dat heet salderen). Je krijgt hiervoor dezelfde prijs. Deze regeling wordt waarschijnlijk vanaf 2025 afgebouwd. Je kunt dan elk jaar iets minder salderen. De opbrengst in geld van je zonnepanelen wordt dan elk jaar iets lager.

Precies weten hoe het werkt? Kijk op Salderingsregeling voor zonnepanelen 

In het voorjaar en de zomer is de opbrengst van zonnepanelen het hoogst. Maar ook in het najaar en de winter leveren ze nog behoorlijk wat stroom. Ook op dagen dat het bewolkt is, leveren je zonnepanelen stroom, al is de opbrengst dan lager.

Verder hebben zonnepanelen de hoogste opbrengst als ze op het zuiden gericht staan met een helling van 30-45 graden: een set van 10 zonnepanelen op het zuiden levert per jaar gemiddeld 3.200 kWh stroom. Maar ook op het oosten of westen brengen de zonnepanelen voldoende op. En combineer je beide richtingen in een oost-westopstelling, dan heb je ’s ochtends én 's middags meer opwek van stroom dan bij een zuid-opstelling (en geen piek midden op de dag). Hiermee spreid je de stroom die je opwekt beter over de dag waardoor je zelf meer kan gebruiken. Dat is gunstig voor je energierekening als de salderingsregeling afloopt. En het voorkomt pieken op het elektriciteitsnet.

Meer weten over het dak en de opbrengst? Kijk op Hoe geschikt is je dak.