Reis per trein door Noord-Europa

Diepe fjorden en hoge bergtoppen, dorpjes van rode, groene en gele houten huisjes, witte sneeuwvlaktes onder een blauwe hemel en vier seizoenen op een dag: je komt het allemaal tegen als je per trein door Noord-Europa reist. Denemarken is een leuke tussenstop, in Zweden, Noorwegen en Finland worden de treinreizen episch. De Baltische staten nodigen uit tot een trip rond de Oostzee.

Vanuit Nederland kun je veel Europese bestemmingen met de trein bereiken. Hoe reis je naar en door Scandinavië en de Baltische staten? Je vindt tips voor het plannen van je reis, met onder andere een voorbeeld stappenplan, en inspiratie voor de mooiste treinreizen in Noord-Europa.

De mooiste treinreizen van Noord-Europa

Dwars door het ruige noorden van Noorwegen met de trein: dat is de Nordland-spoorweg.
  1. Van de Zweedse hoofdstad Stockholm in bijna een dag naar de Poolcirkel, langs ingesneeuwde bergdorpen, eindeloze ijsvlaktes en bevroren watervallen: de Norrlandståget alias ‘Poolcirkel Expres’ is een grand tour door winterwonderland.
  2. De Bergensbanen is de hoogstgelegen hoofdspoorlijn en een van de mooiste treinreizen ter wereld, die moeiteloos kan concurreren met bijvoorbeeld de Zwitserse Berninabahn. In zeven uur van de Oslofjord lang ruige besneeuwde bergen, over een hoogvlakte en door 182 tunnels naar de kustplaats Bergen.
  3. Grillige fjorden, gekartelde bergen, blauwe gletsjermeren, dorpjes met rode, groene en gele houten huisjes, kringelende rivieren en klaterende watervallen: de Nordland-spoorweg van Bodø naar Trondheim biedt uitzicht op het mooiste van Noorwegen.
  4. Wie met de Norrland-trein naar de Poolcirkel is gereisd, kan die stoere sneltrein op de terugweg in Gällivare verruilen voor het koddige rode boemeltje van de Inlandsbanan. Dat legt met talloze tussenstops bijna 1300 kilometer naar Kristinehamn in Värmland af. Rijdt alleen in de zomer.
  5. De Rauma is een smaragdgroene rivier, wild kronkelend, met schuimende stroomversnellingen en gevoed door woeste watervallen. De Rauma-spoorweg volgt die rivier en daalt van Dombås 659 meter af naar bergsportdorp Åndalsnes, via honderd bruggen, door een ruig dal. Tijdens de rit wordt je omgeven door de bijna verticale rotswanden van de Trollvegen.
  6. In Finland is er bijna geen spoorlijn die níet panoramisch is, maar de reis van Helsinki naar Oulu spant de kroon. En dan vooral het traject van Kuopio naar Oulu; die voert dwars door het oostelijke merengebied, langs plattelandsdorpen met houten huisjes, kerkjes en stationnetjes naar de Botnische Golf.
  7. In Letland boemelt een decennia oude elektrische trein uit de Sovjettijd in een half uur tot een uur van Riga naar de Baltische Rivièra. Jurmala, wat letterlijk ‘kust’ betekent, heeft stadsrechten sinds 1920. Erg stads wil het hier niet worden; de gemeente beslaat een 32 kilometer lange kuststrook met veertien vissersdorpen en badplaatsjes met elk hun eigen stationnetje.

Reizen naar en in Noorwegen

De Nordland-spoorweg van Bodø naar Trondheim passeert de poolcirkel.

Noorwegen is een van Europa’s grootste en dunstbevolkte landen, maar heeft toch een netwerk van ruim vierduizend kilometer spoorlijn. Op veel trajecten rijden wel slechts enkele treinen per dag, houd daar rekening mee.

Het landschap is extreem. Diepe fjorden en hoge bergen kenmerken het smalle en langgerekte land, dat zich uitstrekt tot ver boven de poolcirkel. Dat merk je aan het aantal spoor door tunnels en over bruggen: 696 tunnels en 2.760 bruggen.

Ook de weersomstandigheden zijn bijzonder. Tijdens de zeven uur durende reis van Oslo naar Bergen trekken alle seizoenen aan je raam voorbij.

Tip: Noorwegen in een notendop

Een klassieke reisroute is ‘Noorwegen in een notendop’: per trein van Oslo naar Myrdal, met een achtbaanachtig bergtreintje naar Flåm, dan een cruise op de Sognefjord, per bus over een spectaculaire bergweg naar Voss en per trein naar beeldschoon Bergen. Deze trip wordt in Nederland als pakketreis aangeboden door onder meer de Treinreiswinkel, maar is ook prima zelf te regelen.

Plan je route zo dat je de grote toeristenmeutes vermijdt. Boek bijvoorbeeld een overnachting in Flåm reis de volgende ochtend verder. Zodra de dagjesmensen vertrokken zijn, heb je het prachtig gelegen dorpje bijna voor jezelf alleen.

Boek op tijd In Zweden en Noorwegen zijn lange-afstandstreinen soms al weken van te voren volgeboekt. Koop dus op tijd je kaartjes. Dat voorkomt teleurstelling en scheelt geld!

Reizen naar en in Denemarken

Denemarken is de ideale toegangspoort en tussenstop voor een reis naar Scandinavië. Kopenhagen is hip en happening, Århus en Odense zijn de culturele hoofdsteden en Noord-Jutland is het verkennen waard vanwege de natuur. Je kunt er bovendien met veerboten naar Noorwegen en Zweden vertrekken. 

Tip: per ferry naar IJsland en Faeröer

Zelfs de mooiste en meest afgelegen plekken op aarde zijn duurzaam bereikbaar. Van het Noord-Deense Hirtshals vaart eens per week een veerboot van Smyril Line naar IJsland en Faeröer.

Vanuit het havenplaatsje Seyðisfjörður aan de oostkust van IJsland verken je per bus via de Ringweg in een week of twee het hele eiland.

Seyðisfjörður in IJsland, waar de veerboot vanuit Denemarken aankomt.

Op Faeröer wordt aangemeerd in Tórshavn, met 20 duizend inwoners een van ’s werelds kleinste hoofdsteden. Ook daar is een prima OV-netwerk waarmee je bijna overal kan komen. Een overtocht boek je al vanaf € 92 naar Faeröer of € 112 naar IJsland.

Reizen naar en in Zweden

De Zweedse hoofdstad Stockholm leent zich uitstekend voor een stedentrip.

Van de hippe hoofdstad Stockholm en Pippi Langkous-dorpjes in Småland via eilandenrijken met rode huisjes tot de skioorden en rendierkuddes van Lapland: Zweden is een van de leukste landen van Europa om per spoor te ontdekken. Dankzij ruim tienduizend kilometer spoorlijn is zelfs het kleinste dorp op de meest afgelegen plek bereikbaar.

Boekingsvoorbeeld: van Amsterdam naar Stockholm

Stel, je wilt op vakantie naar de Zweedse hoofdstad met de trein. Hoe pak je dat aan?

  1. 01

    Ga naar de Nederlandstalige reisplanner van Deutsche Bahn en/of download de app DB Navigator op je smartphone.

    Maak een account aan. Op de site: klik op ‘Mijn Bahn’, nogmaals op ‘Mijn Bahn’ en dan op ‘Aanmelden’. In de app: klik op ‘Add user account’. Vul je gegevens in.

  2. 02

    Plan je reis in de reisplanner. Zoek de reis van Amsterdam Centraal naar Stockholm Central, op de gewenste datum en met vertrektijd 07:00 uur. Je komt dan diezelfde dag nog om 23:39 aan in Stockholm.

    Zie je deze optie niet? Dan is er misschien een trein geannuleerd, rijdt een trein niet op deze dag of zijn één of meerdere treinen volgeboekt. Probeer dan een andere datum.

  3. 03

    Heb je de gewenste verbinding gevonden? Klik op de rode knop: ‘Naar het aanbodsoverzicht’. Vul de leeftijd van de reiziger(s) in en klik op ‘Actualiseren’. Kies de gewenste ticketsoort met het bijbehorende tarief en klik op ‘Verder’.

  4. 04

    Kies nu hoe je je tickets wilt ontvangen, reserveer je zitplaatsen voor de Duits-Deense intercity Hamburg-Kopenhagen en de Zweedse X2000 naar Stockholm, en klik op ‘Verder’.

  5. 05

    Wil je met iDeal betalen, kies dan voor ‘Klarna Online Bankoverschrijving’. Betalen kan ook met een creditcard of via PayPal. Kies de gewenste betalingsmethode en klik op ‘Verder’. Controleer je boeking. Als alles klopt, klik dan op ‘Nu kopen’ en betaal.

  6. 06

    Je ontvangt een boekingsbevestiging per e-mail. Volg de instructies in de mail en print de tickets of laad ze op je smartphone.

  7. 07

    Nog geen hotel geboekt? Doe dat dan nu en je bent klaar voor je treinvakantie!

Tip: Profiteer van de tussenhalte

Wil je liever niet de hele dag in de trein zitten? Dan kun je de reis onderbreken met een hotelovernachting. De DB reisplanner heeft een handige functie: de ‘Tussenhalte’. (Deze mogelijkheid is er alleen op de site, niet in de app.)

Stel bijvoorbeeld in: 1 tussenhalte, in Kopenhagen, 14 uur oponthoud. Je vertrekt dan op dag 1 om 09:00 uur uit Amsterdam en dineert en logeert in Kopenhagen. Op dag 2 stap je na het ontbijt weer in de trein en kom je ’s middags aan in Stockholm. Je betaalt dezelfde prijs voor je ticket, of je er nou één of twee dagen over doet. Boek je ruim van tevoren, dan betaal je voor een ‘Super Sparpreis Europa’-ticket nog geen 60 euro – voor de hele reis.

Reizen naar en in Finland

Panoramische uitzichten kenmerken treinreizen in Finland, zoals hier rond Kouvola.

Hoge pieken, diepe dalen, eindeloze dennenbossen, ijsblauwe gletsjermeren en de woonplaats van de kerstman: in Finland vind je het. Dankzij een spoorwegnet van ruim negenduizend kilometer is elke uithoek van het land per spoor bereikbaar – van hoofdstad Helsinki in het zuiden tot boven de Poolcirkel.

Reizen naar en in de Baltische staten

Het treinstation in de Litouwse hoofdstad Vilnius.

Toen de Baltische Staten in 2004 toetraden tot de Europese Unie, lag er al een uitgebreid spoorwegnet, maar dat dateert uit de tijd dat Litouwen, Letland en Estland tot het Russische Keizerrijk en later tot de Sovjet-Unie behoorden. Met een breedte van 152 centimeter sluit dat Russische ‘breedspoor’ niet aan op het 140 centimeter brede Europese ‘normaalspoor’.

Megaproject: Rail Baltica

Een megaproject brengt daar verandering in: de oude en slecht onderhouden Russische spoorlijnen worden vervangen door een nieuw spoornet dat alle belangrijke steden in de Baltische Staten verbindt met de rest van Europa.

Rail Baltica is volgens de Europese Unie ‘het project van de eeuw’. Er is 5,8 miljard euro voor uitgetrokken en sinds 2015 zijn de werkzaamheden in volle gang. Als het klaar is loopt er een 870 kilometer lange hogesnelheidslijn van Polen naar Litouwen, Letland en Estland. De oplevering stond gepland voor 2026, maar is vanwege de pandemie, ontwerpwijzigingen, aangescherpte milieu-eisen en toegenomen bouwkosten uitgesteld naar 2030.

Op die nieuwe spoorlijn gaan dagelijks vier hogesnelheidstreinen rijden van Warschau naar Tallinn – met een maximumsnelheid van 250 kilometer per uur duurt die reis dan minder dan zeven uur. Een ticket zal tegen de 100 euro kosten.

Van Warschau naar Vilnius gaan tien treinen per dag rijden en tussen de drie Baltische hoofdsteden onderling zullen om het uur intercity’s rijden; bijvoorbeeld Riga-Vilnius in nog geen twee uur voor 38 euro of Vilnius-Tallinn in drieënhalf uur voor 76 euro. Vanuit Praag, Wenen en Berlijn gaan rechtstreekse slaaptreinen rijden naar de Baltische Staten.

Vanaf 2030 reis je dan in één lange nacht per trein van Berlijn naar Tallinn – nu duurt die reis nog minstens vier dagen.

Tip: Grote Treintour rond de Oostzee

  • Je verre treinreis naar de Baltische Staten leent zich goed om uit te breiden tot een complete treinrondreis rond de Oostzee en door Scandinavië.

Reis bijvoorbeeld via Polen door Litouwen, Letland en Estland, neem de veerboot naar Helsinki, reis per trein door het Finse merengebied naar Lapland, neem de bus naar Zweden, zak langs de Botnische Golf af naar Stockholm, trein naar Oslo en stap tenslotte in Kristiansand op de veerboot naar Nederland. Afhankelijk van de tussenstops en uitstapjes naar keuze ben je hier zomaar twee tot vier weken mee zoet. Met de informatie op deze pagina kun je zo’n grote treinrondreis helemaal naar eigen wens plannen en met een Interrailpas hou je de kosten binnen de perken.

Tip: Drie Baltische spoorwegmusea

In de Estse badplaats Haapsalu kunnen treinliefhebbers hun hart ophalen bij het spoorwegmuseum
  1. 01

    Het in 1966 geopende Litouwse Spoorwegmuseum in Vilnius werd onlangs volledig vernieuwd. Op de bovenverdieping van het treinstation vind je een kleurrijk vormgegeven en interactieve tentoonstelling over de geschiedenis en werking van de nationale spoorwegen, van bouw en techniek tot materieel en stations. Op het spoorwegemplacement is een buitententoonstelling met oude stoomlocomotieven, dieseltreinstellen en onderhoudswagens.

  2. 02

    Het Letse Spoorwegmuseum in Riga bevindt zich aan de overkant van de rivier, nabij de Nationale Bibliotheek op een verlaten rangeerterrein. Binnen leer je alles over het ontstaan en het functioneren van de Letse spoorwegen en bijvoorbeeld het belang ervan voor de opkomst van het toerisme. Op het buitenterrein staan oude locomotieven, treinen en werkrijtuigen te verroesten.

  3. 03

    Het Estse Spoorweg- en Communicatiemuseum staat niet in Tallinn, maar aan de Oostzee in de badplaats Haapsalu. Je vindt er stationsklokken, seinen, slingertelefoons en uniformen, en ook ook hier is er een buitententoonstelling met historisch materieel. Het mooiste museumstuk is het gebouw zelf: het voormalige treinstation van Haapsalu uit 1905, compleet met een honderden meters lange houten perronoverkapping en een koninklijke wachtkamer.