Vanuit Nederland kun je veel Europese bestemmingen met de trein bereiken. Hoe reis je naar en door Scandinavië en de Baltische staten? Je vindt tips voor het plannen van je reis, met onder andere een voorbeeld stappenplan, en inspiratie voor de mooiste treinreizen in Noord-Europa.

1. Van de Zweedse hoofdstad Stockholm in bijna een dag naar de Poolcirkel, langs ingesneeuwde bergdorpen, eindeloze ijsvlaktes en bevroren watervallen: de Norrlandståget alias ‘Poolcirkel Expres’ is een grand tour door winterwonderland.
2. De Bergensbanen is de hoogstgelegen hoofdspoorlijn en een van de mooiste treinreizen ter wereld, die moeiteloos kan concurreren met bijvoorbeeld de Zwitserse Berninabahn. In zeven uur van de Oslofjord lang ruige besneeuwde bergen, over een hoogvlakte en door 182 tunnels naar de kustplaats Bergen.
3. Grillige fjorden, gekartelde bergen, blauwe gletsjermeren, dorpjes met rode, groene en gele houten huisjes, kringelende rivieren en klaterende watervallen: de Nordland-spoorweg van Bodø naar Trondheim biedt uitzicht op het mooiste van Noorwegen.
4. Wie met de Norrland-trein naar de Poolcirkel is gereisd, kan die stoere sneltrein op de terugweg in Gällivare verruilen voor het koddige rode boemeltje van de Inlandsbanan. Dat legt met talloze tussenstops bijna 1300 kilometer naar Kristinehamn in Värmland af. Rijdt alleen in de zomer.
5. De Rauma is een smaragdgroene rivier, wild kronkelend, met schuimende stroomversnellingen en gevoed door woeste watervallen. De Rauma-spoorweg volgt die rivier en daalt van Dombås 659 meter af naar bergsportdorp Åndalsnes, via honderd bruggen, door een ruig dal. Tijdens de rit wordt je omgeven door de bijna verticale rotswanden van de Trollvegen.
6. In Finland is er bijna geen spoorlijn die níet panoramisch is, maar de reis van Helsinki naar Oulu spant de kroon. En dan vooral het traject van Kuopio naar Oulu; die voert dwars door het oostelijke merengebied, langs plattelandsdorpen met houten huisjes, kerkjes en stationnetjes naar de Botnische Golf.
7. In Letland boemelt een decennia oude elektrische trein uit de Sovjettijd in een half uur tot een uur van Riga naar de Baltische Rivièra. Jurmala, wat letterlijk ‘kust’ betekent, heeft stadsrechten sinds 1920. Erg stads wil het hier niet worden; de gemeente beslaat een 32 kilometer lange kuststrook met veertien vissersdorpen en badplaatsjes met elk hun eigen stationnetje.

Noorwegen is een van Europa’s grootste en dunstbevolkte landen, maar heeft toch een netwerk van ruim vierduizend kilometer spoorlijn. Op veel trajecten rijden wel slechts enkele treinen per dag, houd daar rekening mee.

Het landschap is extreem. Diepe fjorden en hoge bergen kenmerken het smalle en langgerekte land, dat zich uitstrekt tot ver boven de poolcirkel. Dat merk je aan het aantal spoor door tunnels en over bruggen: 696 tunnels en 2.760 bruggen.

Ook de weersomstandigheden zijn bijzonder. Tijdens de zeven uur durende reis van Oslo naar Bergen trekken alle seizoenen aan je raam voorbij.

Naar Noorwegen: hoe kom je er?

Wie naar Noorwegen wil, kan prima met de trein. Via Denemarken en Zuid-Zweden ben je iets meer dan een dag onderweg naar Oslo. Een prachtige reis via de Grote Beltbrug, waar het lijkt alsof de trein over het water zoeft.

Neem ’s middags de IC Berlijn en stap in Osnabrück over naar Hamburg. Neem de slaaptrein van SJ en je komt ’s ochtends uitgeslapen aan in Malmö. Vervolgens ga je via Göteborg naar Oslo, waar je rond het avonduur arriveert. Let op: de slaaptrein van SJ rijdt niet elke dag en in de winter onregelmatig.

Combinatie: trein en veerboot naar Noorwegen

Viermaal per week vertrekt in Kopenhagen een ferry naar Oslo van DFDS – al lukt het vanuit Nederland niet om overdag op tijd in Kopenhagen te arriveren. Een hotelovernachting is dus noodzakelijk. (Tip: boek bij Deutsche Bahn; daar kun je besparen op de ticketkosten door een stop-over in te plannen.)

Wie ’s ochtends vroeg in Amsterdam of een van de Nederlandse tussenstations op de IC Berlijn stapt of vanuit Noord-Nederland via Hamburg reist, arriveert op tijd in de Noord-Duitse havenstad Kiel voor vertrek van de cruiseferry van Color Line naar Oslo. Ook dan is de totale reisduur iets meer dan een etmaal, maar net als in de trein kun je op de ferry slapen.

Hirtshals is een havenstadje op het noordelijkste puntje van Denemarken. Hier vertrekken ook veerboten naar Noorwegen. Bijvoorbeeld Color Line van Hirtshals naar Kristiansand of Larvik of Fjord Line naar Stavanger of Bergen. Vanuit een andere Deense havenplaats, Frederikshavn, reis je met de veerboot naar Oslo. Je komt aan in het centrum van de Noorse stad, op loopafstand van het centraal station. 

In Noorwegen: binnenlandse reizen

Vanuit Oslo is heel Noorwegen bereikbaar. Neem bijvoorbeeld de intercity naar Bergen en maak halverwege een tussenstop voor een ritje in de Flåm-trein, ’s werelds steilste spoorweg zonder tandrad of kabel. Vanuit Myrdal kronkelt het treintje naar Flåm, 864 meter lager aan de Sognefjord.

Vanuit Oslo leidt de Dovre-spoorweg van Trondheim, of reis nog verder, over de Nordland-spoorweg (zie foto hierboven) naar Bodø, het op één na noordelijkste station van Noorwegen. Daar vertrekt de postboot naar de Lofoten, een prachtige eilandgroep op honderd kilometer boven de poolcirkel. Het allernoordelijkste station van Noorwegen, Narvik, is alleen per trein bereikbaar vanuit Zweden – zie hieronder bij de Norrlandståget.

Handig om te weten

Je reis plannen en tickets kopen kan via VY, de Noorse spoorwegen. Ze hebben een website en een app.

Met de Noorwegenpas van Interrail reis je 3, 4, 5, 6 of 8 dagen binnen 1 maand, vanaf € 155. De goedkoopste tickets in Noorwegen heten ‘Lavpris’ of ‘Lowfare’ en zijn ongeveer twee maanden van tevoren beperkt beschikbaar. Het prijsverschil is groot: boek een dag voor vertrek een enkeltje met de Bergensbanen en je betaalt ruim 1100 Noorse kronen (ruim 110 euro), maar boek een maand van tevoren en het kost je nog geen 300 kronen (30 euro).

Er is nóg een reden om op tijd te boeken: Noorse langeafstandstreinen zijn vaak dagen (en in het hoogseizoen soms zelfs weken) van tevoren al uitverkocht.

Tip: Noorwegen in een notendop

Een klassieke reisroute is ‘Noorwegen in een notendop’: per trein van Oslo naar Myrdal, met een achtbaanachtig bergtreintje naar Flåm, dan een cruise op de Sognefjord, per bus over een spectaculaire bergweg naar Voss en per trein naar beeldschoon Bergen. Deze trip wordt in Nederland als pakketreis aangeboden door onder meer de Treinreiswinkel, maar is ook prima zelf te regelen.

Plan je route zo dat je de grote toeristenmeutes vermijdt. Boek bijvoorbeeld een overnachting in Flåm reis de volgende ochtend verder. Zodra de dagjesmensen vertrokken zijn, heb je het prachtig gelegen dorpje bijna voor jezelf alleen.

Denemarken is de ideale toegangspoort en tussenstop voor een reis naar Scandinavië. Kopenhagen is hip en happening, Århus en Odense zijn de culturele hoofdsteden en Noord-Jutland is het verkennen waard vanwege de natuur. Je kunt er bovendien met veerboten naar Noorwegen en Zweden vertrekken. 

Hoe kom je er en waar moet je heen?

Het Deense spoorwegnet is overzichtelijk met zo'n 2500 kilometer spoor. In nog geen acht uur trein je van Nederland naar het grensplaatsje Padborg. Daarvandaan is het anderhalf uur naar Esbjerg aan de westkust van Jutland, tweeënhalf uur naar de prachtige oude stad van Århus aan de oostkust en vier uur naar Ålborg, de hoofdstad van Noord-Jutland.

Van Padborg is het een uur en drie kwartier naar Odense op Funen, de stad van Hans Christian Andersen, en daarvandaan nog twee uur naar hoofdstad Kopenhagen op Seeland. Wie op tijd boekt, heeft bij Deutsche Bahn een enkeltje Amsterdam-Kopenhagen voor nog geen 40 euro.

Handig om te weten

Het plannen van je reis en tickets kopen kan via de DSB, de Deense spoorwegen. Gebruik daarvoor hun website en app.

Met de Denemarkenpas van Interrail reis je 3, 4, 5, 6 of 8 dagen binnen 1 maand, vanaf € 110. ‘Orange’-tickets via de DSB zijn beperkt beschikbaar voor vroegboekers en schelen flink in de prijs. Zo betaal je voor een enkeltje van Århus naar Stockholm 99 Deense kronen (€ 13) als je drie weken voor vertrek boekt, en een dag voor vertrek 450 kronen (€ 60).

Op Faeröer wordt aangemeerd in Tórshavn, met 20 duizend inwoners een van ’s werelds kleinste hoofdsteden. Ook daar is een prima OV-netwerk waarmee je bijna overal kan komen. Een overtocht boek je al vanaf € 92 naar Faeröer of € 112 naar IJsland.

Van de hippe hoofdstad Stockholm en Pippi Langkous-dorpjes in Småland via eilandenrijken met rode huisjes tot de skioorden en rendierkuddes van Lapland: Zweden is een van de leukste landen van Europa om per spoor te ontdekken. Dankzij ruim tienduizend kilometer spoorlijn is zelfs het kleinste dorp op de meest afgelegen plek bereikbaar.

Naar Zweden: hoe kom je er?

Malmö, Göteborg en Stockholm zijn per trein vanuit Nederland gemakkelijk bereikbaar binnen 12 tot 17 uur – en het is goedkoper dan je denkt. Stap ’s morgens in Amsterdam of op één van de tussenstops in de IC Berlijn, stap over in Osnabrück, Hamburg en Kopenhagen, en je arriveert aan het begin van de avond in Malmö.

Naar Göteborg en Stockholm komt er nog respectievelijk drie en vier uur reistijd bij. Ook dat is vanuit Nederland goed te doen met dagtreinen: vertrek om 07:00 uur van Amsterdam Centraal en stap voor middernacht uit op Stockholm Central. Dit traject is als één ticket te boeken bij Deutsche Bahn; zie onderstaand boekingsvoorbeeld.

Reis je liever ’s nachts? Dat kan ook. Vertrek in de middag vanuit Nederland en stap in Hamburg over op de slaaptrein van SJ. Deze arriveert 's ochtends in Stockholm. Let op: deze trein rijdt niet dagelijks en in de winter minder.

In Zweden: binnenlandse reizen

Vanuit Malmö, Göteborg en Stockholm is heel Zweden met één of hooguit twee overstappen bereikbaar. Vergis je niet in de grootte van het land en de bijbehorende reistijden: van Stockholm naar Lapland ben je zomaar een etmaal onderweg.

Zweedse treinen zijn comfortabel en vaak voorzien van een restaurantrijtuig. Wel zijn langeafstandstreinen vaak dagen en soms al weken van tevoren volgeboekt – op tijd boeken is dus een goed idee. Voor hogesnelheidstreinen en slaaptreinen is een zitplaatsreservering verplicht.

Handig om te weten

Je reis plannen en tickets kopen doe je via SJ, de Zweedse spoorwegen. Gebruik daarvoor hun website of app.

Met de Zwedenpas van Interrail reis je 3, 4, 5, 6 of 8 dagen binnen 1 maand, vanaf € 155. SJ heeft geen vroegboekaanbiedingen zoals de Duitse of Noorse spoorwegen. Hoe vroeger je boekt, hoe goedkoper het is. En dat kan flink schelen: de prijs van een enkeltje Malmö-Stockholm varieert van 150 tot 1500 Zweedse kronen (€ 15 tot 150). 

Boekingsvoorbeeld: van Amsterdam naar Stockholm

Stel, je wilt op vakantie naar de Zweedse hoofdstad met de trein. Hoe pak je dat aan?

Tip: Profiteer van de tussenhalte

Wil je liever niet de hele dag in de trein zitten? Dan kun je de reis onderbreken met een hotelovernachting. De DB reisplanner heeft een handige functie: de ‘Tussenhalte’. (Deze mogelijkheid is er alleen op de site, niet in de app.)

Stel bijvoorbeeld in: 1 tussenhalte, in Kopenhagen, 14 uur oponthoud. Je vertrekt dan op dag 1 om 09:00 uur uit Amsterdam en dineert en logeert in Kopenhagen. Op dag 2 stap je na het ontbijt weer in de trein en kom je ’s middags aan in Stockholm. Je betaalt dezelfde prijs voor je ticket, of je er nou één of twee dagen over doet. Boek je ruim van tevoren, dan betaal je voor een ‘Super Sparpreis Europa’-ticket nog geen 60 euro – voor de hele reis.

Hoge pieken, diepe dalen, eindeloze dennenbossen, ijsblauwe gletsjermeren en de woonplaats van de kerstman: in Finland vind je het. Dankzij een spoorwegnet van ruim negenduizend kilometer is elke uithoek van het land per spoor bereikbaar – van hoofdstad Helsinki in het zuiden tot boven de Poolcirkel.

Naar Finland: hoe kom je er?

Het is een lange, maar prachtige reis naar Finland. Er zijn meerdere routes en reisopties om uit te kiezen: per trein en veerboot, via Duitsland en Denemarken of via Noorwegen en Zweden, over de Noordzee of de Oostzee, per sneltrein of slaaptrein, en per boot (dag of nacht). Dit zijn drie aantrekkelijke opties:

In Finland: binnenlandse treinreizen

Vanuit hoofdstad Helsinki kun je letterlijk alle kanten op: noordwaarts richting Rovaniemi, de Poolcirkel en Lapland, zuidwaarts richting havenstad Hanko en westwaarts naar Turku voor de veerboot naar Åland. Op het moment van schrijven rijden er vanwege de oorlog in Oekraïne geen internationale treinen van Finland naar Rusland oostwaarts richting Sint-Petersburg en Moskou.

Vanuit Helsinki kun je ook per internationale veerboot naar Stockholm (Zweden), Tallinn (Estland), Riga (Letland) en Travemünde (Duitsland).

Handig om te weten

Je reis plannen en tickets kopen doe je via de app of website van VR, de Finse Spoorwegen.

Met de Finlandpas van interrail reis je 3, 4, 5, 6 of 8 dagen binnen 1 maand, vanaf € 110.

Toen de Baltische Staten in 2004 toetraden tot de Europese Unie, lag er al een uitgebreid spoorwegnet, maar dat dateert uit de tijd dat Litouwen, Letland en Estland tot het Russische Keizerrijk en later tot de Sovjet-Unie behoorden. Met een breedte van 152 centimeter sluit dat Russische ‘breedspoor’ niet aan op het 140 centimeter brede Europese ‘normaalspoor’.

Megaproject: Rail Baltica

Een megaproject brengt daar verandering in: de oude en slecht onderhouden Russische spoorlijnen worden vervangen door een nieuw spoornet dat alle belangrijke steden in de Baltische Staten verbindt met de rest van Europa.

Rail Baltica is volgens de Europese Unie ‘het project van de eeuw’. Er is 5,8 miljard euro voor uitgetrokken en sinds 2015 zijn de werkzaamheden in volle gang. Als het klaar is loopt er een 870 kilometer lange hogesnelheidslijn van Polen naar Litouwen, Letland en Estland. De oplevering stond gepland voor 2026, maar is vanwege de pandemie, ontwerpwijzigingen, aangescherpte milieu-eisen en toegenomen bouwkosten uitgesteld naar 2030.

Op die nieuwe spoorlijn gaan dagelijks vier hogesnelheidstreinen rijden van Warschau naar Tallinn – met een maximumsnelheid van 250 kilometer per uur duurt die reis dan minder dan zeven uur. Een ticket zal tegen de 100 euro kosten.

Van Warschau naar Vilnius gaan tien treinen per dag rijden en tussen de drie Baltische hoofdsteden onderling zullen om het uur intercity’s rijden; bijvoorbeeld Riga-Vilnius in nog geen twee uur voor 38 euro of Vilnius-Tallinn in drieënhalf uur voor 76 euro. Vanuit Praag, Wenen en Berlijn gaan rechtstreekse slaaptreinen rijden naar de Baltische Staten.

Vanaf 2030 reis je dan in één lange nacht per trein van Berlijn naar Tallinn – nu duurt die reis nog minstens vier dagen.

Tip: Grote Treintour rond de Oostzee

Je verre treinreis naar de Baltische Staten leent zich goed om uit te breiden tot een complete treinrondreis rond de Oostzee en door Scandinavië.

Reis bijvoorbeeld via Polen door Litouwen, Letland en Estland, neem de veerboot naar Helsinki, reis per trein door het Finse merengebied naar Lapland, neem de bus naar Zweden, zak langs de Botnische Golf af naar Stockholm, trein naar Oslo en stap tenslotte in Kristiansand op de veerboot naar Nederland. Afhankelijk van de tussenstops en uitstapjes naar keuze ben je hier zomaar twee tot vier weken mee zoet. Met de informatie op deze pagina kun je zo’n grote treinrondreis helemaal naar eigen wens plannen en met een Interrailpas hou je de kosten binnen de perken.