Praktisch over duurzaam
Praktisch over duurzaam
Ratten zorgen steeds vaker voor overlast in Nederland. De knaagdieren verspreiden ziektes en beschadigen gebouwen. Voorkomen is makkelijk, bestrijden is moeilijk. Het is verboden om zelf gif te gebruiken om ratten te doden. Ontdek wat je wél kan doen en lees tips om risico’s voor het milieu te beperken.
Net als muizen komen ratten af op warmte en voedsel. In de bebouwde omgeving zitten ratten vaak in kruipruimten, parken en riolen. Overlast van ratten in huis voorkom je door te zorgen dat ratten niet naar binnen kunnen en door voedselresten in afsluitbare bakken te bewaren. In Nederland staat de bruine rat al heel lang bekend als plaagdier. De laatste jaren veroorzaakt de uitheemse zwarte rat steeds meer overlast.
Maak luchtgaten, spleten en keldertoegang dicht, maar zorg nog wel voor voldoende ventilatie.
Laat geen eten rondslingeren en voorkom afvalbergen rond je huis.
Bewaar voedsel in afsluitbare bakken. Ook honden-en kattenvoer, en ook in je kelder, garage of schuur. Ruim fruit op dat in de tuin op de grond gevallen is.
Maak dierenverblijven zoals kippenhokken ratdicht met fijnmazig gaas. Voorkom dat ratten daar komen snoepen.
Voorkom dat je ratten aantrekt als je tuinvogels en eenden voert.
Voorkom nestelmogelijkheden bij de opslag van openhaardhout of snoeiafval.
Begin met maatregelen om ratten buiten de deur te houden. Als het al te laat is mag je op eigen terrein ratten bestrijden, maar gifgebruik is verboden (binnen en buiten). Bij onjuist gebruik worden ratten namelijk resistent tegen gif, en ook nuttige of beschermde dieren gaan dood. Sommige klemmen en vallen zijn toegestaan.
Als je ratten in je huis of tuin hebt, kan je het beste een erkende professional inschakelen voor de bestrijding. Een professional probeert het namelijk eerst met preventieve maatregelen, en begint dan pas met vallen en klemmen (de milieuvriendelijkste optie) en plaatst die correct, zodat de dieren niet nodeloos lijden. Als je zelf met vallen en klemmen in de weer gaat is er een redelijke kans dat je de val verkeerd neerzet, met onnodig lijden van de rat tot gevolg.
Bij een plaag is meestal sowieso een professionele plaagbestrijder nodig omdat ratten vaak bij meer mensen overlast bezorgen. Zoek samen met je buren naar een oplossing en vraag de gemeente om hulp om de rattenplaag aan te pakken. Het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) helpt je om te herkennen om wat voor soort rat het gaat (determinatie) en geeft bestrijdingstips. Determinatie van het KAD is kosteloos voor inwoners van deze gemeentes.
Ratten hebben maar een klein gaatje nodig om binnen te komen. Bruine ratten verplaatsen zich ook via (defecte) riolen, putjes en regenpijpen. Met een speciale weringspasta, fijn gaas of staalwol kun je gaten in gevels en vloeren dichten. Let er bij ventilatieopeningen wel op dat de roosters en luchtgaten blijven ventileren. Openingen in spouwmuren kun je voorzien van een weringsplug (of muizenrooster), die de muur afsluit voor knaagdieren, maar de ventilatie intact laat.
Voedsel(resten) en dierenvoer trekken ratten aan. Een rattenplaag kun je voorkomen door geen afval op te hopen en afsluitbare afvalbakken te nemen. Als je voedsel en dierenvoer in je kelder, garage of schuur opslaat, kies dan voor knaagdierbestendige bakken. Maak dierenverblijven ontoegankelijk voor ratten en laat geen broodresten achter bij het voeren van vogels. Ook fruit dat van bomen afgevallen is, trekt ratten aan.
In een schoon huis en opgeruimde tuin zal een rat minder snel nestelen. Ratten vinden nestmateriaal en beschutting op rommelige plekken waar veel materialen liggen. Je tuin biedt minder beschutting voor ratten als je struiken langs de onderkant snoeit, haardhout slim opstapelt en zorgt dat er geen rommel ligt langs gevels en schuurtjes.
Aan de uitwerpselen kun je zien of je last hebt van muizen of ratten. Als je spitse losse keutels van maximaal 0,5 cm lang vindt, heb je last van muizen. Uitwerpselen van ratten zijn tot 2 cm lang en 0,5 cm dik zijn en je vind ze vaak in hoopjes aan elkaar geplakt. Op plekken waar ratten veel lopen, laten ze een vettige laag achter die buiksmeer wordt genoemd. Je kunt de uitwerpselen laten analyseren om te ontdekken om wat voor knaagdier het gaat.
Als je al overlast hebt van ratten is het meestal niet afdoende om de aantrekkingsbron zoals aangevreten dierenvoer te verwijderen. Misschien hebben ratten zich op jouw terrein of dat van je buren genesteld en veroorzaken ze ook overlast bij anderen. Daarom is het raadzaam om de gemeente en buren bij de aanpak te betrekken. Informeer jezelf goed over plaatsing, wetgeving en gevaren van vallen en klemmen. Alleen erkende plaagdierbestrijders mogen ratten met gif doden. Dit is om te voorkomen dat ratten ongevoelig voor gif worden, waardoor het steeds moeilijker wordt om ze te bestrijden. En om te voorkomen dat het gif in de bodem komt, en nuttige of beschermde dieren, zoals roofvogels, de dupe worden van het gif. Vraag als je een plaagdierbestrijder inschakelt naar een vakbekwaamheidsdiploma en naar het certificaat buitengebruik rattengif.
Dieren zoals huismuizen, zwarte ratten en bruine ratten zijn niet beschermd. Daarom mag je met behulp van een val of klem op eigen terrein op ratten jagen om ze te doden. Gif is verboden en je mag ook niet op andermans terrein zoals in het park, straat of de tuin van de buren een klem plaatsen.
Als je zelf vallen of klemmen wilt gebruiken dan mag je geen onnodig dierenleed veroorzaken. Ook moet je voorkomen dat andere dieren zoals egels of katten in de val terecht komen. Gebruik goed geplaatste, professionele, slagkrachtige klemmen met inloopstuk zodat ratten niet alleen met staart of poot in de klem terechtkomen, of gebruik vallen waarin de rat levend gevangen wordt. Op internetfora worden verschillende tips gegeven voor het meest geschikte aas, vaak is het een kwestie van uitproberen. Pindakaas wordt regelmatig genoemd, maar ook chocola, droogvoer van honden of katten, chips, harde koeken, zonnebloempitten en paranoten. Lijmplanken en vallen die het dier verdrinken, elektrocuteren of bedwelmen, worden als dieronvriendelijk gezien en zijn daarom af te raden, en soms ook verboden.
