Groente-, fruit- en tuinafval (gft)
Ongeveer twee derde van het gft-afval wordt meteen tot compost verwerkt, bijna een derde wordt eerst vergist: dat levert behalve compost ook biogas (groen gas) op. Compost wordt bijvoorbeeld door boeren, tuinbouwers en gemeenten gebruikt om de bodem te verbeteren. Je kunt het ook zelf in de tuin gebruiken: check bij je gemeente of je daar gratis compost kunt ophalen. Groente- en fruitafval dat bij het restafval belandt, wordt verbrand.
Heb je een tuin, dan kun je ook zelf een composthoop maken. Zorg wel dat het composteren goed gaat, want anders ontstaan er juist broeikasgassen zoals methaan en lachgas.
Handige tips voor je gft-bak
Verzamel etensresten en schillen in een kleine bak die je het liefst elke dag in de grote gft-bak leegt. Zo gaat het in huis niet stinken.
Last van maden in de zomer? Plaats je gft-bak niet in de volle zon en zet hem regelmatig aan de weg. Maak de bak schoon met water en eventueel soda of groene zeep. Middelen zoals chloor verstoren het composteerproces. Vind meer tips voor een schone gft-bak.
Plastic hoort niet bij het gft en moet er dus eerst uitgehaald worden. Lukt dat niet, dan vervuilt het de compost. Ook bioplastic hoort niet in de gft-bak: het draagt niet bij aan de compost, en mensen kunnen zich vergissen als ze denken dat plastic in de biobak mag. Alleen speciale gft-inzamelzakken met het Kiemplantlogo of OK-Compostlogo zijn toegestaan, omdat ze ervoor zorgen dat mensen hun gft-bak gebruiken.
Vlees- en visresten gaan snel stinken en trekken ongedierte aan. Gooi ze in de bak die het eerst geleegd wordt (biobak of vuilnisbak), en verpak ze eventueel in een krantenpagina.
Gooi het afval zo droog mogelijk in de gft-bak. Laat gemaaid gras een dag drogen en laat etensresten in het gootsteenbakje uitlekken.
Als je geen gft-zak gebruikt zorgt een krantenpagina onderin de gft-bak dat het afval niet blijft plakken of vastvriest. Een beetje papier bij het gft kan geen kwaad.
Kattenbakkorrels horen niet in de gft-bak, maar in de vuilnisbak.
Gft-lijst: wat hoort wel of niet bij het gft?
Uitgebreide gft-lijst per categorie
Afval uit de keuken
| Wel | Niet |
| Groente-, fruit- en snijresten en schillen | Verpakkingen van wat voor materiaal dan ook |
| Aardappelen, aardappelschillen, brood, rijst, deeg, pasta | Plastic tassen of zakken |
| Etensresten, gekookt of ongekookt, kliekjes | Drankenkarton van zuivel- en vruchtensappen |
| Zuivelproducten zoals kaas | Kaaskorst |
| Ei-, vis- en vleesresten, ook botjes en graten | Theezakjes, koffiepads en –cups |
| Jus en bakvet (gestold) | Frituurvet en olie |
| Notendoppen, (mossel)schelpen en eierschalen | Kauwgom |
| Losse thee en koffiedik (papieren filter mag er ook bij) | |
| Koekjes, snoep, chocolade, noten, pitten, snacks |
Fijn tuinafval
| Wel | Niet |
| Bloemen en planten | Bloem- en plantenpotten, aardewerk |
| Klein/fijn snoeiafval, loof, gemaaid gras en bladeren | Steen, steentjes, grind, zand, grond, klei |
| Tuin- en potgrond | Kunstmest, bestrijdingsmiddelen, worteldoek, hydrokorrels |
| Takken, stronken, stammetjes | Balken, timmerhout, metaal |
Dieren
| Wel | Niet |
| Strooisel (hooi, stro, zaagsel) gebruikt voor kleine knaagdieren (zoals cavia, konijn, hamster) met hun poep | Poep en mest van grote dieren, zoals hond, kat, paard en koe |
| (Restanten) diervoer | Kattenbakvulling en vogelkooizand |
| Haren, pluizen | |
| Dode dieren of slachtafval |
Hulpmiddelen bij afval scheiden
| Wel | Niet |
| Speciale composteerbare gft-inzamelzakken | Plastic zakken |
| Papier gebruikt om organisch afval (saus, vet, etensresten) op te vegen: keukenpapier, servetten, wc-papier, papieren zakdoekjes | Lege inzamelzakken |
| Zakken van textiel | |
| Bewaarbakjes |
Overig: ook niet bij het gft
| Metalen zoals ijzer, blik, aluminium |
| Glas |
| Grote stukken of hoeveelheden papier, karton |
| Producten en verpakkingen van plastic, ook niet van bioplastic of composteerbaar plastic |
| (Wegwerp)producten en verpakkingen van natuurlijke materialen, zoals plantenpotten, bakjes, borden, bestek en rietjes van bamboe, kokos, palmblad, mais, (suiker)riet, hout of stro |
| Textiel |
| Kurk |
| As en kool van rookwaar, haard, kachel en barbecue |
| Haren en pluizen |
| Tabak, sigaretten, sigaren, peuken, filters |
| Luiers, tampons, maandverband, incontinentiemateriaal |
| Wondverband, pleisters, medicijnen |
| Stofzuigerzakken en hun inhoud |
| (Fruit)stickers |
| Koffiebekers van welk materiaal dan ook |
Aanvulling op bovenstaande lijst
- Papier hoort niet in de gft-container, maar af en toe een stuk krant op de bodem, of om vet of vlees/visresten in te verpakken, kan geen kwaad.
- Tuin- en snoeiafval: wat met een snoeischaar doorgeknipt kan worden, mag in de gft-bak. Anders is het grof tuinafval. Kerstbomen mogen in de gft-bak als je ze klein maakt.
- Sommige planten mogen wel bij het gft maar niet op de eigen composthoop om verdere verspreiding van de plaag te voorkomen. Kleine hoeveelheden van een buxusstruik met buxusmot of Japanse Duizendknoop mogen in de biobak, omdat hoge temperaturen in de composteerinstallatie de plaag doden. Breng grote hoeveelheden in een dichte zak naar de milieustraat.
Wat mag er allemaal in jouw kliko?
Wat gebeurt er met het gft-afval?
Een deel van het gft-afval wordt eerst vergist en daarna tot compost verwerkt. De rest van het gft wordt meteen gecomposteerd. Ongeveer 5 procent van het gft wordt afgekeurd en verbrand.
Vergisten
Bij vergisting ontstaat biogas (methaan). Daar kan weer elektriciteit of groen gas (gelijkwaardig aan aardgas) van worden gemaakt. Het gft dat overblijft, wordt verwerkt tot compost. Die compostopbrengst is even groot als wanneer het gft meteen wordt gecomposteerd. In Nederland staan inmiddels 11 vergistingsinstallaties, dat zijn er 2 keer zo veel als een paar jaar geleden.
Klein deel wordt afgekeurd en verbrand
Ongeveer 5 procent van het gescheiden ingezamelde gft wordt afgekeurd, omdat het is vervuild met vooral papier, karton en plastic. Dit afval gaat alsnog naar een afval-energiecentrale. Het storten van gft-afval is verboden.
Milieuvoordeel gescheiden inzamelen gft
Deskundigen zijn er nog niet over uit welke methode om gft te verwerken het beste is voor het klimaat, maar er zijn goede redenen om te composteren:
- Compost is een nuttig product: je kunt er de bodem mee verbeteren.
- Als het gft-afval bij het gewone afval zou komen, komt Nederland afvalenergiecentrales (aec's) tekort. Er zijn dan minimaal 2 nieuwe afval-energiecentrales nodig.
- Gescheiden inzamelen en composteren van gft-afval is goedkoper voor gemeenten, dan het samen met het restafval verbranden. En dat scheelt voor jou weer gemeentebelasting.
- Steeds meer gft wordt eerst vergist. Dat levert energie op in de vorm van biogas.
Lees meer over
Groente-, fruit- en tuinafval kun je in de gft-bak doen, maar je kunt het ook zelf composteren, in de tuin of op je balkon. Doe je dit op de juiste manier,...
Vooral in de zomer kun je last krijgen van een stank en ongedierte bij je gft-bak (biobak). Wat kun je doen tegen de geur van rottende etensresten of een...
Onnodig eten en drinken weggooien is zonde voor het milieu en je portemonnee. Met de tips en een coach-app maakt Milieu Centraal het makkelijk om slimmer...