Samen de wijk verduurzamen

Ga maar doen

Bekijk de mini-docu In deze mini-documentaire van 18 minuten kijk je mee met circulaire initiatieven in vier verschillende wijken in Nederland. Kijk op YouTube
Met je wijk, buurt of straat kun je op allerlei manieren verduurzamen. Bijvoorbeeld door een gezamenlijke tuin aan te leggen, samen energie op te wekken of een buurtschuur in te richten. Maar hoe begin je en wie kan je daarbij helpen? Milieu Centraal zet initiatieven op een rij om samen met buurtgenoten in actie te komen.

Een geslaagd buurtproject is goed voor de buurt en het milieu. Zo krijg je schonere lucht als er minder auto’s rijden of stenen plaatsmaken voor planten. En door gereedschap te delen, bespaar je grondstoffen en kosten voor nieuw gereedschap. Alles wat je kunt doen om lokaal verduurzamen noem je ook wel de circulaire wijk.

Het is niet altijd eenvoudig. Lees hier hoe je stap voor stap van een idee tot een gezamenlijk project komt. Kijk bij welke initiatieven je kunt aansluiten en of er geld voor beschikbaar is van bijvoorbeeld je gemeente. Op zoek naar inspiratie? Bekijk hieronder de mini-documentaire met mooie voorbeelden van wijkinitiatieven of ontdek wat je allemaal kunt doen.

De wijk van de toekomst

Stappenplan: hoe kun je jouw wijk verduurzamen?

Stap 1: leg je idee voor

Heb jij een goed idee om jouw buurt duurzamer te maken? Organiseer dan een bijeenkomst samen met buurtgenoten om dit idee te bespreken. Maak er meteen iets leuks van. Zo kun je ook gelijk bespreken wat de wensen en ideeën van andere buurtgenoten zijn: denk bijvoorbeeld aan het starten van een buurtmoestuin of het vergroenen van de wijk. Bekijk waar jij en je buren het meest enthousiast van worden en besluit waar jullie als eerste de aandacht aan willen geven. Stel vervolgens een plan van aanpak op: wie betrek je erbij en welke middelen heb je nodig. Bespreek ook met je gemeente wat de mogelijkheden zijn.

Planten en boom geveltuin aanleg

Stap 2: vind een partij die kan helpen

Door heel Nederland zijn er veel verschillende organisaties en initiatieven die jou kunnen helpen bij het opzetten van een duurzaam of sociaal initiatief. Hieronder vind je een aantal voorbeelden:

  • Bij je eigen gemeente kun je vragen naar de mogelijkheden. Veel gemeenten ondersteunen lokale initiatieven en kunnen je op weg helpen met handige informatie.
  • Buurkracht is een maatschappelijke onderneming die ondersteunt met tips en handige tools om jouw buurtinitiatief tot een succes te maken.
  • Greenwish helpt je op verschillende manieren bij het realiseren van je initiatief. Denk aan het schrijven van een projectplan en het vinden van financiering.
  • Nextdoor is een buurtapp waar je lokale tips en ervaringen kunt uitwisselen, gereedschap kunt lenen, producten kunt (ver)kopen en meer.
  • LSA is het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners. Deze organisatie heeft kennis over buurtrechten en beschikt over informatie voor actieve bewoners.
  • LVKK, de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen, ondersteunt lokale burgerinitiatieven vooral in dorpen.
  • Righttochallenge (R2C) geeft je kennis over het uitdaagrecht (Right to Challenge) en helpt bewoners het uitdaagrecht toe te passen. Bij het uitdaagrecht kunnen bewoners taken van overheden overnemen als zij denken het beter, goedkoper of anders te kunnen doen.
  • Mijnbuurtje is een platform met allerlei handige informatie op één plek. Met de aanpak van Mijnbuurtje worden inwoners, organisaties en bedrijven in een gemeente meer met elkaar verbonden.
  • Nudge helpt door bewoners en organisaties samen te brengen, zodat zij met initiatieven samen op kunnen trekken. 
vrouw geeft ladder aan man

Stap 3: zoek financiering

Veel gemeenten stellen een leefbaarheidsbudget beschikbaar voor initiatieven van bewoners. Wil je aan de slag in jouw wijk? Check dan bij je gemeente of het mogelijk is om hier aanspraak op te maken. Grotere gemeenten werken vaak met wijkbudgetten en spreekuren. Daarnaast stellen veel gemeenten ook subsidie beschikbaar voor groene maatregelen. Benieuwd of jouw gemeente ook subsidie verstrekt? Kijk dan op Groenesubsidiewijzer.nl. Het mooiste is als de subsidie niet eenmalig is, maar je zekerheid kunt krijgen voor de langere termijn.

Een andere optie om geld in te zamelen is door crowdfunding. Je vraagt dan of anderen willen bijdragen aan jouw project. Op verschillende websites kun je jouw initiatief aanmelden voor crowdfunding en zo geld werven voor je activiteiten. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op Voor je Buurt of Samen voor de buurt.

Ook zijn er soms tijdelijke, landelijke acties waarbij je een financiële bijdrage kunt ontvangen. Sommige acties komen jaarlijks terug, zoals NL Doet in maart of Burendag in september. Zet een actie op samen met je buurt en vraag subsidie bij het Oranje Fonds aan. 

Twee installateurs monteren zonnepanelen op dak rijtjeshuis.

Stap 4: maak een planning

Als je genoeg enthousiaste buurtbewoners hebt gevonden en de gemeente gesproken hebt, dan kun je aan de slag met een planning. Bespreek samen in welke volgorde jullie de taken willen uitvoeren en wie welke taak oppakt. Sommige activiteiten zijn seizoensgebonden: denk bijvoorbeeld aan het vergroenen van de buurt. Houd hier rekening mee in je planning. Voor bepaalde activiteiten heb je een vergunning nodig. Vraag deze op tijd aan bij je gemeente.

Inspiratie voor duurzame initiatieven

In 2050 wil Nederland een circulaire economie zijn. Kort gezegd houdt dat in dat we zo efficiënt mogelijk omgaan met onze grondstoffen. Ook in een wijk kun je dit op verschillende manieren toepassen. Hieronder vind je een aantal voorbeelden.

Meer weten?

Wil je meer informatie over circulaire wijken, neem dan een kijkje in dit rapport. Bekijk het rapport

Heb je tips voor andere leuke initiatieven of partijen die kunnen helpen bij het verduurzamen van de wijk? Stuur dan je suggestie door via het contactformulier.