Veel mensen zijn op zoek naar verwarming zonder aardgas: van elektrische kachels tot houtkachels. Dat lijkt slim: de cv-ketel kan een paar graden lager of zelfs helemaal uit, dus je bespaart gas. Maar klopt dat wel?

De volgende manieren zijn inderdaad slim:

• een warmtepomp om je hele huis mee te verwarmen.
• een infraroodpaneel als bijverwarming, bijvoorbeeld op de werkkamer of bij de bank.
• een warme kruik of elektrisch stoelkussen als bijverwarming.

Maar deze manieren zijn niet slim:

• elektrische kachels
• elektrische vloerverwarming en infrarood vloerverwarming
• een elektrische cv-ketel en inductie cv-ketel
• een houtkachel of open haard
• een pelletkachel
• een petroleumkachel

Ze zijn slecht voor je gezondheid en/of het klimaat, en je energiekosten gaan waarschijnlijk alleen maar omhoog.

Kaarsen en waxinelichtjes zijn gezellig om af en toe aan te steken, maar niet geschikt als verwarming. Ook niet in een aardewerken pot. Ze zijn ook nog eens slecht voor je gezondheid.

3 misverstanden over elektrische verwarming

Gas besparen: van snelle tips...

Je kunt meteen beginnen met gas besparen met deze tips: zet de thermostaat op hooguit 19 graden, verwarm alleen de ruimtes waar je bent en verbeter de isolatie van je huis. Hiermee breng je je gasverbruik flink omlaag. Om jezelf warm te houden, kun je warme kleren aantrekken en jezelf bijverwarmen met een kruik, elektrisch kussentje of dekentje. Ook een infraroodpaneel bij de bank of werkplek is een zuinige manier om bij te verwarmen. 

Meteen beginnen met gas besparen? Bekijk gauw alle tips om minder gas te gebruiken.

... tot duurzaam verwarmen zonder gas

Uiteindelijk is het doel om je huis op een duurzame manier zonder gas te verwarmen. Dat kan met een warmtepomp. Goed geïsoleerde huizen zijn nu al geschikt om volledig met een warmtepomp te verwarmen. In zo’n huis kun je dus meteen overstappen op een volledig elektrische warmtepomp. In veel andere huizen kun je nu al beginnen met een hybride warmtepomp. Start ook met het beter isoleren van je huis. Met een hybride warmtepomp die ‘all electric ready’ is, kun je later makkelijk overstappen op een volledige warmtepomp.

Warmtepomp: beste keus voor het klimaat

Een warmtepomp is in de meeste huizen de beste keus voor het klimaat. Dit apparaat heeft de laagste klimaatimpact voor het verwarmen van je huis. Een warmtepomp gebruikt stroom in plaats van gas en doet dat heel efficiënt. Daardoor daalt je CO2-uitstoot flink. Er zijn verschillende soorten warmtepompen. Met een volledig elektrische warmtepomp kun je helemaal van het aardgas af. Hij doet alles wat je cv-ketel ook doet: hij verwarmt je huis en geeft warm water voor in de keuken en douche. Een hybride warmtepomp werkt samen met je cv-ketel en neemt een groot deel van de verwarming voor zijn rekening. Er is ook een all-electric-ready variant. Daarmee bespaar je meer gas dan met een gewone hybride, en je kunt hem makkelijk omzetten naar een volledig elektrische waarmee je van het gas af bent.

Een warmtepomp is dus de beste keus. Wil je weten of jij een warmtepomp kunt plaatsen en hoeveel dit dan kost?

Waarom elektrische kachels niet slim zijn

Een elektrische kachel of radiator lijkt een slimme oplossing om minder gas te verbruiken, maar is dat niet. De elektrische kachel is namelijk een echte stroomvreter. Ook voor het klimaat is een elektrische kachel geen goed idee: voor dezelfde hoeveelheid warmte stoot je met een elektrisch kacheltje meer dan anderhalf keer zoveel CO2 uit als met een cv-ketel. Daarom is de elektrische kachel een afrader als vervanging voor verwarming op aardgas. Dat geldt ook als je zonnepanelen hebt (je leest hierover meer bij de 3 misverstanden). 

Er zijn allerlei namen voor elektrische kachels: straalkachel, radiatorkachel, convector heater, infraroodkachels, elektrische convectorkachel. Welke naam ze ook hebben: ze zijn allemaal niet zuinig. Ze hebben een hoog vermogen (soms wel 2000 Watt of meer), verwarmingselementen en verwarmen de ruimte via de lucht (let op het woord 'convectie' = luchtstroom).

Zoek je elektrische bijverwarming? Dan zijn de volgende keuzes wel goed: een infraroodpaneel of een elektrisch verwarmingskussen of verwarmingsdekentje voor in je stoel. Elektrische kussens of dekentjes zijn niet duur, en er zijn ook voordelige infraroodpanelen.

Waarom elektrische vloerverwarming niet slim is

Elektrische vloerverwarming en infrarood vloerverwarming gebruiken stroom. In de vloer liggen matten, folies of kabels waar stroom doorheen loopt. Dit soort verwarming is net zo onzuinig als elektrische kachels. 

Er is ook vloerverwarming waarbij er water door buizen in de vloer stroomt. Als dat water wordt verwarmd door een cv-ketel op gas of een warmtepomp, is het wel zuinig. Wil je hier meer over weten? Kijk op lagetemperatuurverwarming.

Elektrische ketel en inductieketel zijn in strijd met het bouwbesluit

Misschien lijkt het een goed idee om over te stappen op een elektrische cv-ketel of inductieketel. Zo'n ketel gebruikt immers geen gas, maar elektriciteit. Maar voor de centrale verwarming van je huis zijn deze ketels in strijd met het bouwbesluit. Het zijn namelijk stroomvreters. Ze hebben een te laag rendement voor verwarming.

Bovendien is er een veel beter alternatief: de warmtepomp. Een warmtepomp gebruikt maar een kwart van de elektriciteit voor het verwarmen van je huis. Je energiekosten en CO2-uitstoot voor verwarming zijn dus ook 4 keer lager.

Waarom een waterstofketel niet slim is

Er zijn 2 soorten waterstofketels:

1. Een cv-ketel waarbij een 'waterstofleiding' je huis in komt (in plaats van een gasleiding).  Er zijn nog maar een paar wijken in Nederland waar dit bestaat. In de rest van Nederland kun je dus niet voor zo'n waterstofketel kiezen. Bovendien is waterstof niet efficiënt: het komt niet in de natuur voor en moet dus gemaakt worden. En dat kost veel energie. Lees meer over de voordelen en nadelen van waterstof.
2. Een cv-ketel die zelf waterstof maakt met behulp van elektriciteit. Dat is dus eigenlijk een elektrische cv-ketel. En dat is een onzuinig verwarmingstoestel.

Waarom een houtkachel niet slim is

Een houtkachel of open haard als alternatief voor de cv-ketel op gas is sterk af te raden. Houtrook zorgt voor luchtvervuiling. Dat is voor iedereen ongezond, maar kinderen, ouderen en mensen met een long-, hart- of vaatziekte hebben er extra last van. Houtkachels zijn ook niet energiezuinig. Bij een houtkachel vliegt tot 40 procent van de warmte via de schoorsteen naar buiten, bij een open haard verdwijnt zelfs meer dan 90 procent van de warmte door de schoorsteen. Je kunt de houtkachel dus beter hooguit af en toe gebruiken voor de sfeer.

Ook moderne houtkachels, tegelkachels en speksteenkachels (zoals de finoven) zijn geen goed idee, ook al hebben ze een hoger rendement dan oudere kachels (ongeveer 80 procent van de energie uit hout wordt benut).

Alles weten over houtkachels en hoe je met zo weinig mogelijk overlast stookt? Kijk voor alle tips en informatie op Houtkachel of open haard.

Waarom een pelletkachel niet slim is

Pelletkachels zijn schoner en zuiniger dan een houtkachel, ze benutten 85 procent van de energie uit hout. Maar als je hem als hoofdverwarming gebruikt en dus elke dag lange tijd laat branden, stoot de pelletkachel toch veel fijnstof uit. Dat zorgt voor luchtvervuiling (fijnstof) waar de buren last van krijgen. Fijnstof is schadelijk voor de gezondheid. Gebruik de pelletkachel dus alleen af en toe als sfeerverwarming. In het buitengebied is er minder bezwaar tegen een pelletkachel of biomassaketel als hoofdverwarming, omdat de huizen verder uit elkaar staan.

Een pelletkachel verwarmt meestal maar één ruimte en zorgt niet voor warm water. Wel is het zo dat de als de pellets zijn gemaakt van zaagsel of snoeihout uit verantwoord beheerde bossen, de CO2-uitstoot lager is dan bij verwarmen met aardgas. Wil je meer weten over de pelletkachel, duurzaamheid en gezondheid? Kijk dan op Pelletkachel.

Waarom een petroleumkachel niet slim is

Sommige mensen kopen nu een petroleumkachel om de kosten te drukken, maar dat is geen goed idee. Verwarmen met een petroleumkachel is niet klimaatvriendelijk: de CO2-uitstoot wordt op deze manier meer dan 1,5 keer zo hoog als met de cv-ketel. Geen aanrader dus.

Petroleum wordt ook verkocht onder de naam kachelbrandstof.

Waarom verwarmen met propaangas niet slim is

Propaangas is een bijproduct van gas- en oliewinning. Het wordt ook wel als LPG verkocht (een mengsel van propaan en butaan). Net als bij aardgas komt er fossiele CO2 vrij als je het verbrandt. Het is dus geen slimme vervanging van aardgas.

Verwarmen met de airco

Een airco als verwarming is een (soort) warmtepomp, waarbij warme lucht de kamer in wordt geblazen. Dit kan in kleine huizen een zuinige manier van verwarmen zijn. Maar let op: dit geldt alleen voor splitairco’s en niet voor mobiele airco's, ook niet als die een goed energielabel hebben.

En vergeet niet dat de airco in de zomer extra energie kost. Je huis koel houden door goede isolatie, goede zonwering en ’s nachts de ramen en deuren openzetten is veel goedkoper en klimaatvriendelijker. Meer weten? Kijk op Woning koel houden.

Andere pagina's met handige tips

Hulp hij energie besparen
Lees alles over isoleren
Welke warmtepompen zijn er allemaal?
Lees alles over de volledig elektrische warmtepomp
Lees alles over de hybride warmtepomp